Дьокуускайга АЛРОСА ааспыт сылга үп-хаһаайыстыбаннай үлэтин түмүктэрэ Саха сирин салалтатын кытары таһаарылынна. Сүрүн түгэн — 2021 сылга хампаанньа, пандемиянан сибээстээх ыарахаттар баалларын да иһин, олус ситиһиилээхтик үлэлээтэ, онтон акционер эрэгийиэн дивиденнэртэн икки төгүл элбэҕи ылла. Онуоха, эһиил алмаастаах хампаанньаттан анаммыт үп СӨ түмүллүбүт бүддьүөтүн үс гыммыт биириттэн тахсыаҕа.
edersaas.ru
Хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов 2021 сылы олус ситиһиилээҕинэн ааҕар.
Быйыл АЛРОСА муҥутуур атыылааһыны ситистэ. Сыл түмүгүнэн хампаанньа алмаас-бриллиант бородууксуйатын муҥутуур кээмэйин — 46 мөлүйүөн кэриҥэ караты батарар былааннаах.
Ааһан эрэр сыл АЛРОСА хампаанньаҕа уонна акционердарыгар кэнники аҕыс сылга үчүгэй сылынан буолла. Ити туһунан өрөспүүбүлүкэ баһылыга Айсен Николаев хампаанньа 2021 сылга үп-хаһаайыстыбаннай үлэтин барыллаан түмүктэрин уонна 2022 сыл былааннарын көрүү кэмигэр эттэ.
«Быйыл Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ түмүллүбүт бүддьүөтүгэр муҥутуур дивиденнэри ылла. Итинтэн аахсыйалаах, өрөспүүбүлүкэ аҕыс оройуонун бүддьүөтүгэр 11 миллиард кэриҥэ үп киирдэ, бу хампаанньа устуоруйатыгар муҥутуур көрдөрүүнэн буолар уонна 2020 сыл дивидеҥҥэ төлөбүрдэрин кээмэйин икки төгүл аһарар. Быйылгы сыл дивиденнэрэ 2009-2016 сылларга диэри, 8 сыл устатыгар төлөммүт дивиденнэр уопсай кээмэйдэрин аһардылар», — диэн эрэгийиэн баһылыга бэлиэтээтэ.
Хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов иһитиннэрбитинэн, хампаанньа номнуо сыл саҥатыгар хостооһун кээмэйин улаатыннарарга ылсыбыта. Сыл бүтүүтэ быһа холоон 32,5 мөлүйүөн карат алмаас, 2020 сыл көрдөрүүтүттэн 8% элбэх хостонуоҕа. Быйыл хампаанньа аахсыйалаах хас биирдии оройуонун бүддьүөтүгэр 1,3-тэн тахса миллиард солкуобай киирдэ.
АЛРОСА өрөспүүбүлүкэ уонна бэйэтэ үлэлиир оройуоннарын социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларыгар актыыбынайдык үлэлиир. 2021 сылга хампаанньа социальнай ороскуоттара — 6,5 миллиард солкуобай, ааспыт сылтан 10% бырыһыанынан элбэх. Эһиил өссө элбэтии –
7,4 миллиард солкуобайга тириэрдии былааннанар.
Быйыл АЛРОСА уонна Саха сирэ 5 сылга социальнай-экэнэмиичэскэй бииргэ үлэлээһин туһунан саҥа дуогабар түһэристилэр. «Бу кэмҥэ АЛРОСА үөрэхтээһин, доруобуйа харыстабылын, социальнай хааччыйыы, култуура, успуорт, наука сайдарыгар, тулалыыр эйгэ харыстабылыгар уонна сири-уоту тупсарарга 4 миллиард курдук солкуобайы ыытыаҕа. Быйыл бу сыалга-сорукка 700 мөлүйүөн, 2022 сылга 800 мөлүйүөн солкуобай бэриллиэ», — диэн генеральнай дириэктэри солбуйааччы Алексей Дьячковскай иһитиннэрдэ.
Холбоһуктаах мунньах кэнниттэн Айсен Николаев пресс-көрсүһүү кэмигэр «Саха» НКИХ кэрэспэдьиэнэ алмаастаах хампаанньаны кытары дуогабарынан сыһыаны сайыннарар туһунан ыйытыытыгар дуогабар өр бириэмэҕэ түһэриллибитин бэлиэтээтэ уонна «биһиги быйыл ханнык хайысханан барарбытын торумнаатыбыт» диэтэ.
Эрэгийиэн баһылыга, ону сэргэ, быйыл сайын ойуур баһаарын кэмигэр өйөбүллэрин иһин махтанна. «Биллэн турар, суһал быһаарыылар ылыллыбыттарыгар АЛРОСА сөбүлэһииттэн ураты киллэрбит кылаатын туһунан эппэт буолар кыаҕым суох. 200 мөлүйүөн солкуобай Бэс Күөлүн чөлүгэр түһэриигэ ыытыллыбыта. Антон Германович Силуанов бэрэссэдээтэллээх хампаанньа Кэтээн көрөр сэбиэтин өйөбүлүнэн, генеральнай дириэктэр Сергей Сергеевич Иванов ылыммыт быһаарыытын көмөтүнэн, биһиги кылгас кэм иһигэр, 70 хонук иһигэр сэлиэнньэни толору чөлүгэр түһэриини ситистибит».
«Быйыл кэккэ үлэлэр тохтобул кэнниттэн саҕаламмыттарын кытта сибээстээх уустуктар баалларын да үрдүнэн, бу сыл хампаанньаҕа биир муҥутуур көрдөрүүлээх сылынан буолла, өрөспүүбүлүкэ уонна алмаастаах оройуоннар бүддьүөттэригэр киирбит нолуоктар улааталларыгар дьайда диэн билигин эрэллээхтик этиэххэ сөп», – диэн Сергей Иванов пресс-көрсүһүү кэмигэр эттэ. Төлөммүт дивиденнэр кээмэйдэригэр эмиэ.
Биһиги өрөспүүбүлүкэ экэниэмикэтэ бөҕөргүүрүн көрөбүт (АЛРОСА эрэ буолбакка, атын тэрилтэлэр эмиэ үчүгэйдик үлэлээтилэр), бу барыта кэлэр сыл саҕахтарын эрэллээхтик көрөрбүтүгэр көмөлөһөр».
Хампаанньа генеральнай дириэктэрэ салҕыы: «Биһиги бүгүн хампаанньа бүддьүөтүн дьүүллэстибит — инвестициялаах бырагыраама биллэрдик, уонунан бырыһыанынан улаатыаҕа. Бу — инфраструктураны тутуу, алмааһы хостуур эбийиэктэри үлэҕэ киллэрии, сир баайдаах сирдэргэ хайа-хапытаалынай үлэлэри ыытыы. Ити барыта оробуочай миэстэлэри таһаарарга көмөлөһөр. Быйыл ордук өрөспүүбүлүкэ сиригэр-уотугар 1800 үлэ миэстэтэ таһаарылынна. Эһиил эмиэ итиччэ кэриэтэ оробуочай миэстэтин оҥоруохпут», — диэтэ.
Ону тэҥэ Сергей Иванов: «Ханнык да тас дьайыылар үлэҕэ дьайыахтара суоҕар эрэнэбин», – диэн кэлэр сыл үчүгэй буолуохтааҕын туһунан эттэ.
Айсен Николаев хампаанньа быйыл социальнай инвестицияны ордук Мииринэй улууһугар олус дьоһуннаахтык улаатыннарбытын бэлиэтээтэ. Ону кини Саха сиригэр эрэ буолбакка, уопсайынан Арассыыйаҕа урут буолбатах түгэнинэн ааттаата. «Биһиги алмааһы хостуур уонна өрөспүүбүлүкэ үтүө туругун оҥорсор дьон диэки хайыһыахтаахпыт. АЛРОСА-тан өрөспүүбүлүкэ түмүллүбүт бүддьүөтүгэр киирэр үп 2022 сылга уопсай кээмэй үс гыммыт биириттэн ордуоҕа», — диэн өрөспүүбүлүкэ баһылыга эттэ уонна Мииринэй оройуонун доруобуйа харыстабылын, үөрэхтээһинин үлэһиттэрэ билигин уоппускаҕа хампаанньа төлөбүрүн суотугар көтүөхтэрин, оттон үөрэнээччилэр бары оскуолаларга итии аһылыгынан хааччыллыахтарын сөбүн холобурдаата. Өйөбүл маннык көрүҥэр оройуон 11 тыһыынча үөрэнээччитэ хабылынна.
«Оройуон, хампаанньа уонна СӨ бырабыыталыстыбатын икки ардыларыгар сыһыан саҥа үрдүк таһымҥа көстө уонна бүгүҥҥү күн атын соруктарын — дьиэ-уот хомунаалынай хаһаайыстыбатын, саахалламмыт дьиэттэн көһөрүүнү, суолу тутууну — быһаарарга көмөлөһөр», — диэн Айсен Николаев бэлиэтээн эттэ.
Сергей Иванов экология хайысхатыгар үлэ туһунан ыйытыыга хардарарыгар быйыл хампаанньа Кэтээн көрөр сэбиэтэ Экология бэлиитикэтин ылыммытын уонна быһаарыылары ыларга, саарбаҕа суох, тулалыыр эйгэни харыстааһын боппуруостара буолалларын туһунан эттэ. АЛРОСА 2050 сылга диэри көрөн, 2030 сылга диэри экология уонна килиимэт стратегияларын оҥорууну саҕалаата. Онуоха аан дойдутааҕы консалтинговай хампаанньалартан биирдэстэрэ тардылынна. Бу аан дойду үөрүйэҕин түмэргэ, дэҥҥэ көстөр кыахтары структуризациялыырга көмөлөһөр. АЛРОСА генеральнай дириэктэрэ ону тэҥэ быйыл дойду наукатын кытта олус дьоһуннаах бырайыак олоххо киллэриллибитин иһитиннэрдэ. «Кимберлит рудата углегислай гааһы иҥэринэр уонна АЛРОСА ону туспа араарыгар усулуобуйа баар. Бу үлэни биһиги салҕыы ыытабыт, бу — хампаанньа экологияҕа стратегиятын сорҕото эрэ», – диэн Сергей Иванов бэлиэтээтэ.
АЛРОСА салайааччыта инники былааннар тустарынан этэригэр эһиилги сылга айылҕа алмааһын хостуурга аан дойду лиидэрэ туруктаах сайдыытын бэлиэтээтэ. Кини хампаанньа 2022 сыллааҕы бүддьүөтэ үрдэтиллибит хайысхалаах оҥоһуллубутун — 34-35 мөлүйүөн карат бэлиэтээтэ. Эһиилги сылга муҥутуур былаан – 30 мөлүйүөн карат (инникитин 35-36 мөлүйүөн каракка тахсардыы).
«Саха сирэ», edersaas.ru cайтка анаан АЛРОСА пресс-сулууспатын суруйуутуттан тылбаас
Анлрей СОРОКИН хаартыскалара