«Биһиги үгүс өрүттээх култуурабыт салгыы сайдарыгар улахан көҕүлээччинэн өрөспүүбүлүкэ 100 сааһын бэлиэтээһин буолуоҕа.
Биһиги үбүлүөйү көрсө куораттарга уонна оройуоннарга хаһан да тутуллубатах култуура эбийиэктэрин дьэндэттибит. 2022 сылга Ньурба тыйаатырын уонна Намҥа Култуура дыбарыаһын аныгы дьиэлэрэ аһыллыахтара», -– диэн өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев Ил Түмэҥҥэ Анал этиитигэр эппитэ.
edersaas.ru
2022 үбүлүөйдээх сылга АЛРОСА өрөспүүбүлүкэҕэ үтүө бэлэҕинэн култуура үс эбийиэгэ буолуоҕа.
Сотору кэминэн Уус Алдан улууһун Бороҕон сэлиэнньэтигэр В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан «Тойон Мүрү» Култуура киинэ үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһыллыаҕа. Үөһээ Халыма улууһун Зырянка бөһүөлэгэр култуура-успуорт комплекса тутулунна, онтон Нам улууһун Нам сэлиэнньэтигэр Култуура уонна духуобунай сайдыы дыбарыаһын тупсарыы үлэлэрэ толору хаамыынан бара тураллар. Бу эбийиэктэри СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондата АЛРОСА үбүнэн үбүлүүр.
Бороҕоҥҥо
Бороҕон сэлиэнньэтигэр Василий Никифоров-Күлүмнүүр аатынан «Тойон Мүрү» култуура киинэ — 3 880 кв. миэтэрэ уопсай иэннээх, үс мэндиэмэннээх дьиэ. САССР 100 сылыгар уонна Саха сирин норуоттарын успуордун оонньууларыгар анаммыт Киин тутуллан бүттэ.
Саҥа Кииҥҥэ бибилэтиэкэ, оҕо, улахан дьон электроннай, ааҕар саалалара, кинигэ харайар сир, 320 миэстэлээх актовай саала уонна буфет бааллар. «Тойон Мүрү» улуус уопсастыбаннай тэрилтэлэрэ тирэҕирэр кииннэринэн буолуоҕа, манна 30-тан тахса куруһуок уонна айар холбоһуктар үлэлиэхтэрэ. «Тойон Мүрү» Култуура киинин үлэтэ барыта норуот үгэс буолбут култууратын сайыннарарга, култуурунай сынньалаҥы тэрийэргэ, сэлиэнньэ уонна улуус айар кыаҕын олоххо киллэрэргэ сөптөөх усулуобуйаны тэрийэргэ хайысхаланар.
«Биһиги улууспутугар 100-тэн тахса олоҥхоһут олорбута. «Мүлдьү Бөҕө» олоҥхо ааптара Д.М.Говоров, «Кыыс Дэбилийэ» олоҥхо ааптара Бурнашев-Боодьоҕос уонна үс көлүөнэ бухатыырдарын дьоруойдуу быһыыларын туойар «Алаатыыр Ала Туйгун» дьиктилээхэй олоҥхо ааптара Р.П.Алексеев айар үлэлэрэ улууска норуот айар дьоҕурун көҕүлүөхтэрэ. С.Г.Васильев аатынан Найахытааҕы үҥкүү-хор норуодунай кэллэктиибэ, өрөспүүбүлүкэҕэ бастакы оҕо академическай хорун кэлэктиибэ, РФ үтүөлээх бастыҥ кэлэктиибэ, «Кэнчээри» норуот ансаамбыла өрөспүүбүлүкэҕэ эрэ буолбакка, Арассыыйа таһыгар эмиэ аатыраллар», -– диэн билиһиннэрдэ Уус Алдан улууһун баһылыга Алексей Федотов. -– Билигин улууспут култуурунай уонна духуобунай олоҕун салҕыы сайыннарарга саҥа кыахтар баар буоллулар. В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан «Тойон Мүрү» Култуура киинэ кэрэ көстүүтүнэн номнуо үөрдэр уонна сотору кэминэн бэйэтин аанын үөрүүлээх быһыыга-майгыга арыйыаҕа».
Алексей Федотов этэринэн, «Тойон Мүрү» Култуура киинэ Уус Алдан улууһун нэһилиэнньэтин олоҕун хаачыстыбата тупсарыгар уонна култуурунай олоҕо сайдарыгар дьоһун суолталаах оруолу ылыаҕа.
«Култуура киинэ сыана аныгы технологическай тэриллэринэн толору сэбилэннэ уонна туһааннаах исписэлиистэринэн хааччылынна. Маннык наадалаах уонна киэҥ хабааннаах эбийиэги туппуттарыгар АЛРОСА-ҕа уонна Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатыгар улахан махталбытын биллэрэбит», -– диэн улуус баһылыга иһитиннэрдэ.
Намҥа
Нам сэлиэнньэтигэр Култуура уонна духуобунай сайдыы дыбарыаһын үс мэндиэмэннээх дьиэтэ 5 692 кв. м уопсай иэннээх.
Манна 400 миэстэлээх көрөөччүлэр саалалара, кыраайы үөрэтэр мусуой, ЗАГС отдела, хартыына галереята уонна бибилэтиэкэ киириэхтэрэ.
Нам улууһун баһылыга Юрий Слепцов бэлиэтээбитинэн, АЛРОСА үбүнэн кыттыытынан тутуллар Култуура уонна духуобунай сайдыы дыбарыаһа Нам улууһун олохтоохторун өр күүппүт ыра санааларын олоххо киллэриинэн буолар.
«Култуура саҥа дыбарыаһа национальнай култуура улахан комплексын киининэн буолуоҕа. Дыбарыас таһыгар саха уһулуччулаах бэйиэтэ Илья Винокуров-Чаҕыл5ан мусуойа (саха омук архитектурата стиллээх), Максим Аммосов аатынан болуоссат баар буолуохтара.
Санатан эттэххэ, эбийиэк бастакы сыбаайата 2020 сыл муус устар 27 күнүгэр, Өрөспүүбүлүкэ күнүгэр ууруллубута. Бырайыак М.К.Аммосов төрөөбүтэ 125 сылын бырааһынньыктааһын чэрчитинэн социальнай эбийиэктэри тутуу уонна дьаһаллары ыытыы былааныгар сөп түбэһиннэрэн, Саха сирин Ил Дархана Айсен Николаев сорудаҕынан олоххо киллэриллэр.
СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондата АЛРОСА үбүн суотугар уопсайа 450 мөлүйүөн солкуобайы көрбүтэ.
Зырянкаҕа
Зырянка бөһүөлэгэр 2 475, 03 кв.миэтэрэ уопсай иэннээх, 2 мэндиэмэннээх култуура-успуорт комплексын дьиэтин тутуу түмүктэннэ.
Үөһээ Халыма улууһун олохтоохторун көҕүлээһиннэринэн, өрөспүүбүлүкэ баһылыгын уонна бырабыыталыстыбатын өйөбүллэринэн, Зырянка бөһүөлэгэр саҥа култуура-успуорт эбийиэгин тутуу СӨ Үүнэр көлүөнэ пуондатын 2016-2020 сылларга «Кэскилбит туһугар» тус сыаллаах бырагыраамаҕа киллэриллибитэ (АЛРОСА үбүн суотугар уопсайа 268,5 мөлүйүөн солкуобай үбүлэнэн).
Комплекс үс блоктан: успуорт, кулууп уонна киирэр-тахсан блоктан турар. Успуорт блогар успуорт саалата, 218 миэстэлээх түрүбүүнэ, снаряднай, дуустаах уонна санузеллаах эр дьон уонна дьахталлар таҥастарын уларыттар хосторо бааллар. Кулууп блогар 212 миэстэлээх көрөөччүлэр саалалара уонна эстрада үлэлиэхтэрэ. Кинилэри холбуур блокка комплекс дьаһалтатын, мэдиссиинискэй кэбиниэттэр, артистическай уонна сүрүн бөстүбүүл олохсуйдулар. Үөһээ Халыма улууһун олохтоохторун санааларынан, саҥа комплекс улуус духуобунай-култуурунай олоҕун улахан киининэн, кэпсэтэр-алтыһар аныгы сиринэн, чуолаан оҕолорго уонна ыччаттарга чөл уонна көхтөөх олоҕу тарҕатааччынан буолуоҕа.
ххх
«Улуустарга бу аныгы эбийиэктэртэн ураты Дьокуускай куоракка стратегическай эбийиэги -– Үүнэр көлүөнэ пааркатын олоххо киллэрии саҕаланна. Саҥа паарка куорат олохтоохторо уонна ыалдьыттара, оҕолор уонна ыччат тардыһар кииннэринэн буолуоҕа. Бу -– АЛРОСА тутар бөдөҥ эбийиэктэриттэн биирдэстэрэ», -– диэн Саха сирин Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатыгар бэлиэтээн эттилэр.
Үүнэр көлүөнэ пуондата -– өрөспүүбүлүкэ киин куоратыгар сылы быһа сынньанар уонна аралдьыйар сир-уот. Эбийиэги олоххо киллэрии 2025 сылга былааннанар. Манна оҕолору бырайыактыыр үлэҕэ, сыыппаралаах технологиялары туһанарга, предпринимательство уонна soft skills үөрүйэхтэригэр уһуйуохтара. Паарка хас биирдии киһи сайдар оскуолатынан буолуоҕа, үөрэхтээһин кластерыгар араас дьаһаллар уонна тэрээһиннэр ыытыллыахтара.
2022 сылга пуонда оҕолор талааннарын өйүүр уонна сайыннарар бырагыраамалары, бырайыактары олоххо киллэриини, Сунтаар улууһун Кэмпэндээйи сэлиэнньэтигэр өрөспүүбүлүкэтээҕи үөрэх-чэбдигирдэр киин утуйар куорпуһун тутууну салҕыаҕа.
БЫҺААРЫЫ:
АЛРОСА-ҕа Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын кытары бииргэ үлэлээһинэ -– хампаанньа аһымал үлэлэриттэн биир киэҥ хабааннаах хайысхата. АЛРОСА 2011 сылтан пуонда нөҥүө өрөспүүбүлүкэҕэ социальнай соруктары быһаарарга 7 миллиартан тахса үбү биэрдэ. Бу кэм устата хампаанньа үөрэхтээһин, успуорт, култуура уонна доруобуйа харыстабылын эйгэлэригэр 39 эбийиэк уонна 3 олорор дьиэ тутуутун үбүлээтэ.
АЛРОСА пресс-сулууспата, «Саха сирэ», edersaas.ru саайтка анаан.
Ольга ШЕПЕЛЕВА, Елена ЛИНЬКОВА, Семен АРГУНОВ хаартыскалара