Билигин бырамыысыланнас биир да хампаанньата социальнай хабааннаах уонна үтүө санааланыы үлэтин ыыппакка эрэ сатаммат. АЛРОСА номнуо сүүрбэттэн тахса сыл устата үтүө санааланыы дьыалатыгар бэйэтин киллэрэр үбүттэн 3 бырыһыан курдугу биэрэр. Сүҥкэн бырайыактары киһи бары истэр-билэр, ол гынан баран, үгүс социальнай хайысхалаах бырайыактар күлүккэ хаалаллар.
edersaas.ru
Бу күннэргэ АЛРОСА бу тиэмэҕэ аналлаах интэриниэт-порталы арыйда. Бу туһунан биһиэхэ сиһилии хампаанньа генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Алексей Дьячковскай кэпсээтэ.
Чопчу дьыала туһунан
— Алексей Прокопьевич, бу күннэргэ АЛРОСА социальнай көҕүлээһиннэргэ уонна Саха сиригэр үлэтин ыытар атын эрэгийиэннэригэр care.alrosa.ru интэриниэт-порталы үлэлэппитин туһунан биллэрдэ. Хампаанньа инвестицияларга анаммыт саҥа интэриниэт-бырайыагынан туох сыалы-соругу туруорунарый? Портал сыалынан-соругунан хампаанньа үлэтин туһунан көннөрү иһитиннэриилэри оҥоруу эрэ буолар дуо?
— Кэнники сылга хоруона хамсыгын утары ыытыллар дьаһаллартан сылтаан, дьону кытта алтыһыы, кэпсэтии хааччаҕын кытта сибээстэммит олохпут уратылара; ону сэргэ биһиги 2020 сыл кулун тутарыгар интерактивнай Хаһаайыстыбаннай актыыбы ыытыахпыт иннинэ өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар ыйытыылары биэрбит кэммитигэр кэккэ кэтээн көрүүлэрбит; хампаанньа үлэтин туһунан кэпсиирбитигэр чопчулааһын суоҕун туһунан биһиэхэ анаммыт киритиичэскэй этиилэр дьоммутун-сэргэбитин кытары аһаҕастык кэпсэтэрбит туһугар саҥа ханааллары көрдүүрбүтүгэр тириэртилэр.
Мин үлэм сүнньүнэн, алмаастаах түөлбэлэргэ эрэ буолбакка, дьону кытта элбэхтик алтыһабын. Онно көрдөхпүнэ, нэһилиэнньэ АЛРОСА кинилэргэ анаан чопчу туох үлэни ыыппытын, тугу туппутун билбэт. Оттон чопчу дьыалалар тустарынан сиһилии кэпсээтэххинэ, үгүс боппуруос уһуллар, дьон өйдүүр. Ол иһин, итинник бырайыак үөскээтэ.
Бырайыак соругунан көннөрү иһитиннэрэн, кэпсээн эрэ кэбиһии буолбакка, тутуллубут, тутуллар эбэтэр тутуллара былааннанар итиэннэ олоххо киирбит социальнай эбийиэктэри, дьаһаллары, бырайыактары интэриэһиргиир дьону кытта көхтөөхтүк бииргэ үлэлээһин буолар. Үтүө санааланыы дьаһалларыгар уонна эрэгийиэн сайдыытыгар хайысхаламмыт социальнай, аһымал уонна экологияҕа аналлаах
бырайыактар тустарынан суолталаах иһитиннэриилэр оҥоһулуннулар, дьону, уопсастыбаны уонна миэстэтигэр ити бырайыактары олоххо киллэриигэ эппиэтинэстээх исписэлиистэри кытары хардарыта сибээс ханаала олохтонно.
Манна «АЛРОСА» хампаанньаны кытары ыкса сибээстээхтик үлэлиир судаарыстыбаннай уонна эрэгэйиэннээҕи былаас уорганнарын бэрэстэбиитэллэрин кытары кэпсэтиини таһаарыахха сөп. Кинилэр сүрүн социальнай көҕүлээһиннэрин туһунан дьоһуннаах иһитиннэриигэ интэриэстээхтэр.
Саайты үлэлэтэр бастакы күммүтүгэр АЛРОСА генеральнай дириэктэрэ Сергей Иванов саайтпыт хайысхатын маннык быһаарда:
«Биһиги бу порталбытын оҥорорбутугар бэйэбитигэр хас да сыалы-соругу туруоруммуппут. Бастакыта — алмааһы хостооһунтан киирбит үп-харчы уонна хампаанньа эппиэтинэстээх сыһыанын көмөлөрүнэн оҥоһуллубут чопчу дьыалалар, олоххо киллэриллибит көҕүлээһиннэр уонна тутуллубут социальнай эбийиэктэр тустарынан уопсастыбаннаска кэпсээһин. Ыраах, тэйиччи сытар оройуоннарга тымныы мас дьиэлэр оннуларыгар тутуллубут оскуолалар уонна балыыһалар, оҕо сайыҥҥы сынньалаҥа, эмтэниини төлөөһүн курдук хас биирдии бырайыак дьоҥҥо көмөлөһөрүнэн биһиги үөрүүбүтүн үксэтэр.
Атын сорукпут — дьону социальнай инфраструктура тиэмэтигэр тардыы, бу боппуруоска өссө көхтөөхтүк кытталларыгар ыҥырыы. Саайтпытыгар хас биирдии бырайыакпытыгар отчуоттар уонна эппиэтинэстээх дьон хантаак-
тара ыйылыннылар. Ол эбэтэр, хас биирдии киһи эбийиэктэр суолталарын, туттарыллар болдьохторун уо. д.а. долгутар ыйытыылары биэриэн сөп. Маннык хардарыта сибээс көмөтүнэн баҕар ким эмэ социальнай эбийиэктэр үлэлэрин тупсарыыга этии киллэрэр кыахтаныа”.
— Саайтка 70 социальнай эбийиэги олоххо киллэриини кэпсиир матырыйааллар киирбиттэр. Саайт салгыы хайдах сайдыаҕай, интэриниэккэ киирээччилэр өссө ханнык түһүмэхтэри билсиэхтэрэй?
— Сотору кэминэн атын көҕүлээһиннэр тустарынан эмиэ иһитиннэриилэр баар буолуохтара. Тоҕо диэтэххэ, хампаанньа сыл аайы 500 тэн тахса бырайыагы олоххо киллэрэр. Хас биирдии бырайыак страницатыгар бырайыагы олоххо киллэрии устуоруйата, бырайыак ымпыга-чымпыга, туһанааччылар отчуоттара ыйыллыбыт иһитиннэриилэр сырдатылыннылар. Ону сэргэ, хардарыта сибээстэһии ньымата уонна бырайыак туһунан сиһилии иһитиннэриини ыларга хантаактар ыйылыннылар. Саҥа саайтка хампаанньа социальнай уонна экологияҕа үлэтин туһунан дьоһун суолталаах сонуннар бэчээттэнэллэр.
Көҕүлээһиннэр уонна инвестициялар
— Хампаанньа социальнай көҕүлээһиннэргэ уонна инвестицияларга ханнык хайысханан үлэни ыытарый?
— «АЛРОСА» хампаанньа сыл аайы социальнай инвестицияларга биллэр үбү-харчыны ыытар. Эбийиэктэри тутууга (үбү Саха сирин Үүнэр көлүөнэ пуондатыгар биэрии), эрэгийиэннэр сайдыыларын бырагырааматын үбүлээһиҥҥэ (социальнай эбийиэктэри, инфраструктураны тутуу, тупсаҕай оҥоруу), хампаанньа суотугар эбийиэктэри көрүүгэ-истиигэ, социальнай бырагыраамаларга (култуура уонна успуорт, доруобуйа харыстабыла, үөрэхтээһин уо. д.а.), тэрилтэлэргэ уонна биирдиилээн дьоҥҥо үтүө санааланыы көмөлөрүгэр. PwCв 2019 сыллааҕы чинчийиилэринэн (PricewaterhouseCoopers консалтинг уонна аудит эйгэтигэр өҥөлөрү оҥорор аан дойдутааҕы хампаанньалар ситимнэрэ), «АЛРОСА» хампаанньа социальнай инвестициялар салааларыгар бастакы миэстэни ылар, хампаанньа ити сыалга-сорукка бэйэтэ киллэрэр үбүттэн ортотунан 3 бырыһыаны ыытар.
Хампаанньа 2019 сыллаахха социальнай инвестицияларга (биэнсийэ төлөбүрдэрин, эрэгийиэннэр сайдыыларын бырагыраамаларын, үлэһиттэргэ уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрин чилиэннэригэр социальнай корпоративнай бырагыраамалары киллэрэн туран) 12 миллиард солкуобайы биэрбитэ.
Экология дьаһалларыгар туттуллубут ороскуот суумата 6 миллиарды аһарда. Маны сэргэ, хампаанньа Арассыыйа хайа-хостуур хампаанньаларын экологияҕа эппиэтинэстэрин рейтинигэр 10 топ иһигэр киирэр. Рейтинг Арассыыйа Дьиикэй айылҕа Бүтүн аан дойдутааҕы пуондатын (WWF) көҕүлээһинэн уонна РФ Айылҕа харыстабылыгар министиэристибэтин ПРООН/ГЭФ бырайыагынан оҥоһуллар. 2019 сыллаахха хампаанньа үлэлиир эрэгийиэннэрин олохтоохторугар социальнай бырайыактары олоххо киллэрии иһин DiamondEmpowermentFund (DEF) бириэмийэни ылбыта.
Социальнай наадыйыылар
— Хампаанньа олоххо киллэрбит кэнники бөдөҥ социальнай бырайыактарын туһунан кэпсиэҥ дуо?
— АЛРОСА алмааһы хостуур хампаанньа буоларынан, бэйэтэ тутулуга суох балыыһалары тутар эбэтэр учууталлары бэлэмниир кыаҕа суох. Ол сыыһа да буолуо этэ: бу бырайыактарынан дьон дьиҥнээх наадыйыытын үчүгэйдик өйдүүр идэлээх дьон дьарыктаныахтаахтар. Ол иһин, хампаанньа быһаччы кылаатынан үрдүк хамнастаах оробуочай миэстэлэри тэрийии, ону сэргэ, алмааһы хостооһунтан элбэх үбү Саха сирин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытын наадыйыытыгар биэрии буолаллар.
— АЛРОСА кэнники уон сылга Саха сирин экэниэмикэтигэр үтүмэн элбэх сууманы биэрдэ.
— Хампаанньа Мииринэй куоракка регистрациялаах. Ол иһин, нолуогу барытын кэриэтэ Саха сиригэр төлүүр. Өрөспүүбүлүкэ уонна Саха сирин 8 оройуона
АЛРОСА аахсыйаларын 33 бырыһыанын туһаналлар, ол эбэтэр тустаах өлүүнэн дивиденнэри сыл аайы ылаллар. Ити үбү хайдах туһанары Саха сирин уонна субъектар былаастара бэйэлэрэ быһаараллар. Ол гынан баран, биһиги, бастатан туран, социальнай наадыйыыларга — бүддьүөт эйгэтин үлэһиттэрин (эмчиттэр, учууталлар, иитээччилэр) хамнастарыгар, дьиэлэри тупсаҕай оҥорууга, суоллары оҥорууга, социальнай инфраструктураҕа туһаныллалларын билэбит.
Социальнай инвестициялар — АЛРОСА социальнай бырайыактары бэйэ олоххо киллэриитигэр ыытар үбэ. Бу — оробуочайдар уонна кинилэр дьиэ кэргэттэрин чилиэннэригэр корпоративнай социальнай бырагыраамалар, ханнык эрэ кыһалҕалары быһаарарга оройуоннарга уонна куораттарга аадырыстаммыт көмө, олох ыарахаттарыгар түбэспит дьоҥҥо көмө.
Эппиэтинэс уонна хардарыта сибээс
— Социальнай инвестициялар структураларыгар ураты миэстэни Саха сирин Үүнэр көлүөнэтин тус сыаллаах пуондатын өйөөһүн ылар.
— 1993 сыллаахха тэриллибит пуонда билиҥҥи уонна кэлэр көлүөнэлэргэ сулууспалыахтаах социальнай инфраструктураны оҥорор туһуттан, Саха сиригэр үлэлиир сир баайын туһанааччылар үптэрин түмэр. 1993–2018 сылларга пуонда үбүнэн 130 эбийиэк (ол иһигэр, үөрэхтээһин 37, успуорт 15, доруобуйа харыстабылын 8, култуура 17 эбийиэктэрэ) тутулунна уонна саҥардылынна.
АЛРОСА Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын бөдөҥ донорынан буолар. Уон сыл устатыгар Тус сыаллаах пуондаҕа 7 миллиард солкуобай курдук үп ыытылынна.
“АЛРОСА” хампаанньа Саха сирин олохтоохторугар социальнай эппиэтинэһин туһунан тиэмэ туспа улахан ыстатыйаны эрэйэр. Уонунан сылларга үтүмэн элбэх үлэ ыытылынна. Онон, хампаанньа бу тиэмэҕэ суруналыыстары уонна эрэгийиэн олохтоохторун кытары бэлэм социальнай бырайыактар тустарынан http://care.alrosa.ru/саҥа саайт нөҥүө салгыы кэпсэтэргэ бэлэм.
«Саха сирэ», edersaas.ru сайтка анаан Анастасия Москвитина суруйуутуттан тылбаас