Бэс ыйын 23-24 күннэригэр Дьокуускайга корпоративнай социальнай эппиэтинэһи кэпсэтиһэр «Территория бигэтик сайдарын туһугар бииргэ үлэлэһии” диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи пуорум буолан ааста. Онно кэмиэрчэскэйэ суох салаа, биисинэс, былаас уонна сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.
edersaas.ru
Пуорумҥа социальнай хайысхаҕа үлэлэһэр “АЛРОСА” уонна “Анаабыр алмаастара” биисинэс-хампаанньалар кыттыбыттара. «Биһиги – былаас, уопсастыба уонна биисинэс – олох хаачыстыбатын, аныгылыы эттэххэ, өрөспүүбүлүкэ, бүттүүн дойду олохтоохторун дьоллорун индексин үрдэтэр инниттэн территория, олохтоох түмсүүлэр бигэтик сайдыыларын биир кэлим тиһигин хайдах быһыылаахтык оҥорор туһунан быһаарыахтаахпыт», – диэн тэрийээччи, Биир кэлим кыах киинин генеральнай дириэктэрэ Ольга Вешникова пуорум сүрүн сыалын билиһиннэрдэ.
Тэрээһиҥҥэ федеральнай эспиэрдэр мунньах кыттыылаахтарын кытары судаарыстыба биисинэһи уонна кэмиэрчэскэйэ суох салааны уонна сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэри кытары территория бигэ туруктаахтык сайдыытын тиһигин уонна нэһилиэнньэ олоҕун хаачыстыбатын үрдэтэр туһугар хайдах быһыылаахтык бииргэ үлэлэһэри дьүүллэстилэр.
Киинтэн ыҥырыллыбыт кэмиэрчэскэйэ суох федеральнай тэрилтэлэр уонна пуондалар сүрүннүүр эспиэрдэрэ спикер уонна модератор быһыытынан кытыннылар. Кинилэр ортолоругар Архангельскайдааҕы социальнай технологиялар “Гарант” кииннэрин дириэктэрэ Марина Михайлова баар:
– Эһиэхэ, Саха сиригэр, итинник бииргэ үлэлэһии олоҕурбутун, хампаанньалар социальнай, кэмиэрчэскэйэ суох салааҕа көхтөөхтүк ылсан үлэлииллэрин, оттон онно уопсастыбанньыктар, олохтоохтор кыттан, туһалаах, көдьүүстээх бырайыактар олоххо киирэллэрин көрөбүн. Бу атыттарга холобур буолан, эрэгийиэн сайдыытыгар тирэх буолар. Эһиги АЛРОСА курдук бөдөҥ уонна социальнай сакааһы толорор хампаанньалаах буолан, абыраммыт дьоҥҥут. Итинник тэрилтэлэр Арассыыйа эрэгийиэнин аайы баар буолбатахтар, онон бииргэ үлэлээһиҥҥитин, алтыһыыгытын харыстааҥ.
АЛРОСА бэйэтин кылаатын киллэрэр
АЛРОСА үлэлэһэр эрэгийиэннэрин социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыыларыгар эрэ сүҥкэн дьайыылаах буолбатах. Ону тэҥэ бигэ сайдыы эйгэтин бэбиэскэтин оҥорорго уонна сайыннарарга көхтөөхтүк кыттар. Итини харчытыгар таһааран этэр буоллахха, АЛРОСА төлүүр дивиденин, киллэрэр нолуогун, нолуогу таһынан кыттыһар үбүн, бырайыактарга успуонсардыырын, араас аһымал бырагыраамаларга кыттарын аахтахха, өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн аҥаарын бу хампаанньа хааччыйар. Холобур, хампаанньа аҥаардас быйылгы социальнай ороскуотун кээмэйэ 7 миллиард солкуобайтан таҕыста. Ону таһынан, биэнсийэнэн хааччыйыыга уонна кэккэ кэмпэнсээссийэ төлөбүрдэригэр эбии ороскуоту көрсөр. Алмаас хампаанньата – СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын тутаах партнера. Ону таһынан, АЛРОСА бырабыыталыстыба, муниципальнай тэриллиилэр эбэтэр пуондалар нөҥүө социальнай бырагыраамалары олоххо киллэрэринэн муҥурдаммат. Ол эбэтэр култуура, успуорт уонна үөрэх эйгэлэригэр тус бэйэтэ торумнуур киэҥ хабааннаах бырайыактарын үлэлэтэр.
АЛРОСА корпоративнай социальнай эппиэтинэһи биисинэс бигэ туруктаах буолуутун быһыытынан ылынар. Ситиһиилээх биисинэс үлэһиттэригэр кыһамньылаах сыһыаны, оҥорон таһаарыы социальнай эйгэтэ үтүөтүн, хампаанньа аата-суола ыраас буоларын, былааһы, уопсастыбаны, сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэри кытары үтүө сыһыаннаах буолууну ирдиир. Ол иһин, кириисис да балаһыанньата үүннэҕинэ, төһө эмэ бүддьүөккэ сыһыанын хаттаан көрөр, уларытар кыахтааҕын да иһин, бэйэтин ылыммыт эппиэтинэһиттэн аккаастаммат. Бу уонна үлэ-хамнас туһунан сиһилии “АЛРОСА” хампаанньа генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Алексей Дьячковскай кэпсээтэ.
«Бииргэ үлэлээһии олох таһымын үрдэтэргэ туһуланар»
– Алексей Прокопьевич, презентация кэмигэр ESG бириинсиптэрин туһунан этэн аһарбытыҥ. Ити туһунан кэпсиэҥ буолаарай?
– Бигэтик сайдыы бириинсиптэрэ хайа да кэмҥэ АЛРОСА үлэтин-хамнаһын арахсыспат өлүүскэтинэн буолар. Ол барыта биһиги миссиябытыгар, тыын суолталаах сыалбытыгар-сорукпутугар, күннээҕи үлэбитигэр-хамнаспытыгар көстөр. Биһиэхэ ХНТ бигэтик сайдыы бириинсиптэригэр олоҕурбут тус бэйэбит бырагыраамалаахпыт. Онно биэс сүрүн хайысха – киһи хапытаалын сайыннарыы, экология, бырамыысыланнаска куттал суох буолуута, үлэ харыстабыла, территориялары сайыннарыы уонна корпоративнай салайыы киирэр. Хампаанньа бары салаа тэрилтэлэрэ бу тутаах бириинсиптэргэ сөп түбэһиннэрэн, тустаах былааннарын олоххо киллэрэр буолан, “АЛРОСА” хампаанньа дойду бырамыысыланнай хампаанньаларын үлэтин-хамнаһын сыаналыыр бары рейтинг систиэмэлэригэр өрүү да инники күөҥҥэ сылдьар.
– Пуорум суолтатын туһунан туох санаалааххын?
– Маннык тэрээһиннэри ыытыыны олус суолталааҕынан ааҕабын. Бу былаһаакка суолтата, кэскилэ да биллэ улаатар. Кыттааччы тэрилтэ ахсаана сыллата эбиллэн иһэр. Биир бэйэм Арассыыйа атын бөдөҥ хампаанньалара тустаах социальнай бэлиитикэлэрин хайдах оҥостоллорун уонна онтуларын олоххо хайдах киллэрэллэрин интэриэһиргиибин. Биһиги кинилэр уопуттарын үөрэтэн көрөбүт, уопут да эбинэбит, бэйэ-бэйэни кытта атастаһабыт даҕаны. Интэриэспит хабар иэнэ олус киэҥ, кырдьыга да, итинник бырагыраамалары атын хампаанньалар хайдах олоххо киллэрэллэрэ биһигини олус сэҥээрдэр.
Сайдыы уопсай сокуоннара диэн бааллар, ону бары да өйдүүллэр, ол гынан баран, холобур, АЛРОСА аахсыйалаахтар хампаанньалара буоларын туһунан чахчыттан тирэҕириэххэ наада. Бу – ураты эбийиэк, маныаха дьүөрэлиир субъект биһиги өрөспүүбүлүкэҕэ ончу суох. Бүтүн Арассыыйаны да ылан көрдөххө, букатын аҕыйах баар. Биһиги бэйэбитигэр өрөспүүбүлүкэ уонна олохтоохтор иннилэригэр сөбүгэр улахан эбэһээтэлистибэни сүгэбит. Холобур, Мииринэй оройуонугар хампаанньа хараҕын далыгар баар үгүс оҕо саадтарын, култуура уонна успуорт эбийиэктэрин, оҕо лааҕырдарын көрүү-харайыы ночоотун аҥаарын кэриҥэ кээмэйин хааччыйан олоробут. Итинник элбэх холобуру этиэххэ сөп. Ол курдук, судаарыстыбаны уонна муниципалитеттары кытта тэҥҥэ Саха сирин олохтоохторун олоҕун таһымын үрдэтэргэ үлэлиир судаарыстыбаннай уонна муниципальнай бырагыраамалары олоххо киллэрсэбит, оннук бырагыраама, чахчыта да, элбэх. Биһиги онтон аккаастаммаппыт, толоробут уонна толоруохпут даҕаны.
Мин бүгүн пуорумҥа кэмиэрчэскэйэ суох тэрилтэлэр биисинэс өттүттэн лаппа улахан, бэлиэ өйөбүлгэ наадыйалларын иһиттим. Ону билэрбит билиҥҥи үлэбитигэр сыанабыл оҥосторго, салгыы хардыылары оҥорорго уонна өйөбүл ньымаларын торумнуурга олус суолталаах, көмөлөөх. Оттон бу чааһыгар биһиги үлэбит-хамнаспыт хайдаҕын туһунан этэр буоллахха, бэйэбит бэлиэр кэккэ социальнай бырайыактардаахпытын этиэм этэ. Биир бастакынан «Территория АЛРОСА» бырайыагы ааттыыбын. Бу бырайыак чэрчитинэн Мииринэй оройуонун кэмиэрчэскэйэ суох уопсастыбаларын биһиги өйүүбүт. Быйылгы куонкуруска Удачнай – куоракка тиэргэни өрөмүөннүүр уонна медиа-киини тэрийэр, Светлэй бөһүөлэгэр баар искибиэри тупсаран оҥорор, Айхалга успуорт былаһааккатын тутуу уонна Чернышевскай бөһүөлэгэр медиа-устуудьуйаны тэрийэр бырайыактар кыайыылаах тахсаннар, өйөнөр буолбуттара. Мииринэй политиэхиньиичэскэй лиссиэйигэр аныгы элбэх хайысхалаах үөрэх туонатын тэрийэн, анал тэрилинэн хааччыйары, оттон Оҕо дыбарыаһын төрүтүгэр идэ талыытыгар көмөлөөх (профориентационнай) интерактивнай сааланы үбүлүүрэ былаанныыбыт. Ону таһынан, куораттан олус ырааҕа суох сиргэ стендовай ытыы комплекса тутуллуохтаах. Биһиги атын кэмиэрчэскэйэ суох тэрилтэлэри, түмсүүлэри, чуолаан атын дьоҥҥо көмөлөһөр сыаллаах-соруктаах тэриллибит, судаарыстыба уонна муниципальнай былаастары кытта эбэтэр атын кэмиэрчэскэйэ суох тэрилтэлэр күүстэрин түмэн үлэлиир түмсүүлэри эмиэ өйүүбүт. Холобур, былырыын, тыа умайыытыттан улаханнык оҕустарбыт Бэс Күөлүн олохтоохторугар быһаччы көмөнү оҥорбуппутун таһынан, Саха сиригэр тыа умайыытын утары охсуһар уопсастыбаннай ыстаабы өйөөбүппүт.
– СӨ Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын кытта бииргэ үлэлэһиигит, алтыһыыгыт туһунан кэпсии түспэккин ээ?
– АЛРОСА тустаах пуонданы кытта бииргэ үлэлэспитэ быданнаабытын үгүстэр билэллэр. Алмаас хампаанньатын оҥорон таһаарыытын эбийиэктэрэ түстэнэн үлэлиир, алмаас хостонор сирдээх өрөспүүбүлүкэҕэ хас да оройуон баар. Чуолаан ол сирдэргэ уһаарыллан тахсар биһиги өрөспүүбүлүкэбит олоҕо туруктаах буолуутун уонна кэнэҕэски кэскилин хааччыйар экэнэмиичэскэй тирэхпит, уйгубут. Олору таһынан биһиги тэрилтэлэрбит үлэлээбэт, алмаас хостоммот сирдэригэр, хампаанньа социальнай өйөбүлүнэн туһаныан баҕалаах атын улуустар эмиэ бааллар. Дьэ, чуолаан ол хайысхаҕа биһиги Үүнэр көлүөнэ тус сыаллаах пуондатын кытта олус наадалаах бырайыактарга үлэлэһэбит. Хас сыл аайы миллиардынан солкуобай кэриҥин, ардыгар итинтэн да элбэх үбү ол бырагыраамалары үбүлүүргэ ыытабыт. Биһиэхэ маннык алтыһыы араас, элбэх хайысхалаах тэрээһиннэри, киэҥ хабааннаах бырайыактары олоххо киллэрэр кыаҕы улаатыннарар. Ону таһынан, ол улуустарга сыллата социальнай эбийиэктэр тутуллаллар. Пуонданы кытта бииргэ үлэлэһии барыта санаабыт иһинэн барар: көдьүүс уонна эппиэтинэс да өттүнэн, отчуот кэмигэр оҥоһулларын да чааһыгар. Бу алтыһыы биисинэс ууонна кэмиэрчэскэйэ суох салаа икки ардыгар олохтонуохтаах бэйэ-бэйэҕэ эрэллээх, көдьүүстээх сыһыан биир үтүө холобура буолар дии саныыбын. Бу маннык бииргэ алтыһыы, бииргэ үлэлэһии биир тутаах, уопсай сыалы ситиһиигэ, ол эбэтэр, дьон олоҕун таһымын үрдэтиигэ туһуланар.
«Саха сирэ», edersaas.ru сайтка анаан Андрей ШИЛОВ суруйуутуттан тылбаас