Александр Атласов: «Ньурба сирэ-уота сүөһүнү-сылгыны иитэргэ анаммыт курдук»

Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов Ньурбаҕа сылдьан, улуус хаһаайыстыбаларын үлэлэрин-хамнастарын билистэ.

edersaas.ru

Улуус дьаһалтатыгар ыытыллыбыт сүбэ мунньах кэнниттэн нэһилиэктэринэн сылдьан, эбийиэктэри көрүү тэрилиннэ. Убайааҥҥа миниистир Ньурбатааҕы көтөр фабрикатыгар сырытта. Ыам ыйын 18 күнүгэр тахсыбыт саахал кэнниттэн алта сиринэн туруоруллубут кууруссалар туруктарын билистэ, саахалламмыт сыаҕы көрдө-иһиттэ. Улуус баһылыга Андрей Иннокентьев фабрикаҕа 35 тыһыынча сымыыттыыр кууруссаны тутар, саахалламмыт сыаҕы күһүҥҥэ диэри чөлүгэр түһэрэр итиэннэ 19 мөл. солк. сыаналаах «Биг Дайчмонд» фирма тэрилин аҕалан таҥар сорук турарын эттэ. Көтөр фабрикатын кылаабынай бухгалтера Анисья Гаврильева нэһилиэнньэҕэ аҕыс тыһыынча кэриҥэ куурусса атыыламмытын үрдүнэн, күн аайы 10 тыһ. сымыыт тахса турарын кэпсээтэ.

Күндээдэҕэ 676 сүөһүлээх, 300 сылгылаах «Күндээдэ» АУо (ген. дириэктэр Александр Алексеев) кыһын от тиийбэккэ 296 т оту атыыласпыт. Хаһаайыстыба билигин сүөһүлэрин үс сайылыгынан таһаарбыт. Ыһыыны 150 гектарга ыспыт, ону сэргэ үлэһиттэр эргэ бүтэйи-далы өрөмүөннүү сылдьаллар. Үүтү туттан астыыр «Влада» кэпэрэтиип (сал. Владимир Колесов) үрүҥ ас уонча көрүҥүн оҥорор, аны сыыры оҥорууга ылсыбыт. «Ньурбатааҕы көтөр фабриката» уонна «Күндээдэ» АУо кыттыһаннар «Ньурбатааҕы сүөһү аһылыгын хампаанньата» ХЭУо-ну тэрийбиттэр. Салайааччынан Чаппандаттан төрүттээх үрдүк үөрэхтээх агроном Александр Илистяров улуус дьаһалтатын ыҥырыытынан кэлэн, үлэтин саҕалаабыт. Сүлэҕэ олохтоох агрооскуоланы кытары кыттыһан, биэс гектарга хортуоппуй олордуллубут, Ньурбачааҥҥа 70 гектар бааһынаҕа эбиэс ыһыллыбыт. Мантан сайын 300 гектар сир таҥастаныахтаах, кэлэр сылларга ыһыы иэнэ 405 гектарга тиэрдиллиэхтээх. Күһүҥҥү хомууру көрсө министиэристибэ уонна улуус үбүлээһиннэринэн, сиилэһи хомуйар хамбаайыны атыылаһарга былаанныыллар.

Бэс Атахха «Ньурба – Агро МТС» таас хотоно уонна 112 ыанньыктаах сайылыга бааллар. 1957 с. тутуллубут сайылык эргэрбитин, онон саҥа тутуу наадатын өр сыллартан үлэлиир ыанньыксыт Розалия Васильева туруоруста. «Туймаада – Лизинг» хампаанньа биэс сыллааҕыта туппут модульнай буойуната «Байар» кэпэрэтиип моҥкурууттаабытын кэнниттэн «Ньурба – Агро МТС»-ка бэриллэн, тутууга иэһин улахан аҥара бу тэрилтэҕэ ыйаммыт. Миниистир сыаҕы таах туруорбакка, үлэлэтэн көрөргө сорудахтаата. Куочайга ууну халытан нүөлсүтэр систиэмэ 649 гектар кыамталаах шлюз-регуляторын 40 см үрдэтэн, кыамтатын икки төгүл үрдэтиэххэ сөп эбит.

Александр Атласов, тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ:

— Ньурба улууһугар сүрүн боппуруоһунан көтөр фабрикатын үлэтин-хамнаһын чөлүгэр түһэрии буолар. Бу сыалга ирдэнэр 29 мөл. солк. быйыл уонна эһиил улуус уонна өрөспүүбүлүкэ бүддьүөттэриттэн көрүллүөҕэ. Аҕалыллыахтаах «Биг Дайчмонд» фирма тэрилин 40 %-ын урутатан төлөөтүбүт. Сиргэ идэтийэр «Ньурбатааҕы сүөһү аһылыгын компанията» ХЭУо саҕалааһыннарын, ыһыы түмүктэрин, уопсайынан улуус хаһаайыстыбаларын үлэлэрин-хамнастарын көрдүбүт-иһиттибит. Сайылыктар сүрүн кыһалҕаларынан бааза эргэриитэ буолар, бу хайысхаҕа салгыы үлэ барыаҕа. Быйыл кыһын Ньурбаҕа ыытыллыбыт Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин кэллиэгийэтин соруктарын олоххо киллэриигэ үлэ ыытыллар эбит диэн сыаналаатым. Чахчыта да, күөх Ньурба сирэ-уота тыа хаһаайыстыбатын сайыннарарга, аһы-үөлү үксэтэргэ анаммыт курдук. Үлэни-хамнаһы улуус салалтата, үлэһиттэрэ тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин кытары биир сүбэнэн кыайа тутар кыахтарыгар эрэнэбин.

Ньурбаттан Раиса Никифорова, «Саха сирэ» хаһыат,  edersaas.ru сайтка анаан