Томпо улууһун Охотскай Перевоз учаастагар олорор урбаанньыт Валентина Афанасьевна Гермогенова СӨ Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин «Саҕалааччы пиэрмэр» федеральнай бырагырааматын куонкурсугар кыайан, 17 төбө саха сүөһүтүн илин эҥээр улуустартан атыыласта.
Сүөһүлэр Хаандыгаттан баржаҕа тиэллэн бараары тураллар, туруктара үчүгэй. Тиийиэхтээх дойдуларыгар, Охотскай Перевозка, диэри 150 биэрэстэни өрүһүнэн устуохтаахтар. Валентина Афанасьевна сүөһүлэрдээх парому кэтэһэн, Алдан өрүс биэрэгэр үөрэ-көтө олорор. Быйыл хотоннорун кэҥэтиннилэр. Эһиил МТЗ тыраахтар атыылаһар, саҥа хотон тутар былааннахтар.
Валентина Гермогенова маннык кэпсиир:
— Амма улууһун Покровкатыттан Игорь Петрович Петров биэс ыанар ынаҕы биэрдэ. Уус Алдан Сыырдааҕыттан сиэмэттэн төрөөбүт икки эдэр атыыр оҕуһу Николай Николаевич Ширяев атыылаата. Бэҕэһээ Баайаҕа сэлиэнньэтиттэн Семён Николаевич Андросов бааһынай хаһаайыстыбатыттан барыта 10 төбөнү ыллыбыт — биир ынах, тоҕус тыһы эдэр сүөһүлэри ыллыбыт. Томпо улууһун Тыа хаһаайыстыбатын управлениятын начаалынньыга Дмитрий Ефимов буолан, «Саха сүөһүтэ» генопуонда хааһына тэрилтэтин салайааччыта Александр Артемьевтыын быйыл саас Охотскай Перевозка анаан кэлэ сырыттаҕына кэпсэтэн куонкуруска кыттыбыппыт. Саха сүөһүлэрин кимнээхтэн атыылаһарбытын, аадырыстарын биэрэн тиксиһиннэрбитигэр, тиэйэр массыынабытын булан биэрбитигэр махтанабыт. Александр Артемьев Ил Дархан саха сүөһүтүн элбэтэр дьаһалын чиэстээхтик толоро сылдьар, бу эппиэттээх үлэни атаҕар туруоруоҕа диэн эрэнэбит.
Үс саастаах Алдан диэн сүрэхтэммит оҕус саха сүөһүтүн ууһатар-тэнитэр үрдүк аналлаах өбүгэлэрин төрүт дойдутугар Охотскай Перевозка айаннаата.
Бу сүөһүлэр бары улуустааҕы ветеринарнай тэрилтэ ирдэбилинэн, анал дьаһалынан бэтэринээр биир ыйдаах хонтуруолугар туран, дьэ айаннаатылар.
Дмитрий Ефимов, Томпо улууһун Тыа хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччы:
— Төһө да аан дойдуну аймаабыт дьаҥ турбутун үрдүнэн, СӨ Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Павлович Атласов федеральнай бырагырааманан «Саҕалааччы пиэрмэр» куонкуруһун сөптөөх дьаһаллары ылан ыппытыгар махтанабыт. Төрөөбүт өрөспүүбүлүкэбит сүүс сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө, Ааллаах Үүн таһаҕас таһар айан суолун Охотскай Перевоһун дьоно саха сүөһүтүн 60 төбө, ол иһигэр 25 ыанар ынаҕы иитиэхпит уонна олохтоох дьоммутугар иитэллэригэр көмөлөһүөхпүт.
Тыа хаһаайыстыбатын начальнига Дмитрий Ефимов саас Александр Артемьевка саха сүөһүтүн иитэр хайдах буолуой диэн этиилээх тахсыбытыгар, «Саха сүөһүтэ» тэрилтэ салайааччыта утары баран Андрей Андреевич Турантаев диэн уоппуттаах исписэлииһи сыһыаран, сааһы-сайыны быһа саха сүөһүтүн иитиигэ сүбэ-ама ылбыттар.
Томполор өссө сүөһүнү атыылаһарга сүбэ-ама биэрбит, ыйааһыннаан сыананы быһааран биэрбит Арассыыйа үтүөлээх зоотехнигар Александра Николаевна Цыпандинаҕа (Амма улууһа) махтаналлар. Бары сүөһү атыылаабыт биир идэлээхтэригэр, хоннорбуттарыгар, толору остуоллаах истиҥник көрсүбүттэригэр, сымнаҕас айаннаах «Скания» массыыналаах Нам улууһун уоппуттаах суоппарыгар Виталий Семеновка муҥура суох махтаналлар.
Виктория Бястинова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru