Биир үйэ анараа өттүгэр улуу убайдарбыт кэнэҕэс көлүөнэлэргэ сүдү бэлэҕи оҥорбуттар. Кинилэр ийэ тылынан тахсар судаарыстыбаннай хаһыат норуоту түмэр, инникигэ сирдиир ураты күүстээҕин оччоттон өтө көрбүттэр. Ол да иһин РКП(б) Губбюрота уонна «Манчаары» култуурунай-сырдатар уопсастыба көҕүлээһиннэринэн 1921 сыллаахха ахсынньы 28 күнүгэр тахсыбыт «Манчаары» хаһыат бастакы нүөмэриттэн саха дьонугар сырдыгы-билиини эрэ буолбакка, өйү-санааны уһугуннарар, сайдыы суолугар сирдиир соругу тутуспута.
2022 сылга Саха АССР төрүттэммитэ 100 сыла бэлиэтэнэр. Автономнай өрөспүүбүлүкэ статуһун туруорсуу, судаарыстыбаннас олохтонуутун бастакы хардыылара, Сахабыт сирин салалтата олох бары эйгэтигэр ыытар, көҕүлүүр үлэтэ «Манчаарыттан» саҕыллан, салгыы сахалыы тыллаах судаарыстыбаннай бэчээт сүрүн уорганын быһыытынан кырдьаҕас «Кыым» хаһыакка сырдатыллан барбыта. Өрөспүүбүлүкэбит 100 сыллаах устуоруйата «Манчаары» – «Кыым» – «Саха сирэ» хаһыакка көмүс буукубунан толору тиһиллибитэ норуоппут туохха да тэҥнэммэт баайа, сайдыытын быстыспат ситимэ буолар. Онон сахалыы официальнай хаһыат икки үйэ алтыһыытыгар бэйэтин историческай оруолун көрдөрдө уонна аныгы кэми кытта тэҥҥэ хардыылыыр.
Бу үйэ-саас тухары суоруллубаттыы суруллубут устуоруйаны – сахалыы тыллаах үгүс көлүөнэ хаһыатчыттар, суруйааччылар айан-тутан хаалларбыт нэһилиэстибэлэрин — «Саха сирэ» хаһыат кэлэктиибэ утумнуур, байытар. Хайа да кэмҥэ судаарыстыбаннай хаһыат, норуот уонна былаас икки ардыгар бигэ далаһа ууран, дойдубутугар уонна өрөспүүбүлүкэҕэ буола турар уларыйыыларга ааҕааччыга кырдьыктаах информацияны, дириҥ анаарыылары итэҕэтиилээхтик тиэрдэр үрдүк аналлаах. Билигин куйаар ситимигэр сыыппара ньыматынан иһитиннэрии-биллэрии хаһыаты тургутар уратылаах кэмигэр олоробут. Бу эһигиттэн сонуну киэҥник тарҕатыыга саҥа сыһыаны ирдээтэ.
Саха бэчээтин сайдыытыгар олоххутун анаабыт, дьоһун кылааккытын киллэрбит ытыктабыллаах бэтэрээннэр! Күндү «Саха сирэ» хаһыат кэлэктиибэ, уопсастыбаннай кэрэспэдьиэннэр уонна бары ааҕааччылар!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин салалтатын аатыттан уонна тус бэйэм сахалыы тылынан судаарыстыбаннай хаһыат тахсыбыта 100 сыллаах үбүлүөйүнэн ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин! Үйэ тухары мунньуллан кэлбит үтүө үгэстэри салгыы сайыннаран, сонун бырайыактары, сүүрээннэри киллэрэн, ааҕааччыны кытта ситими бөҕөргөтүүгэ умсулҕаннаах айар үлэни баҕарабын! Саҥа көлүөнэ суруналыыстар, суруйар маастарыстыбаны салгыы үрдэтиҥ, этэр тылгытын эрчимирдиҥ!
Айсен НИКОЛАЕВ,
СӨ Ил Дархана.