Абый сэлиэнньэтигэр саҥа оскуола үлэҕэ киирдэ. Кэлэктиип, оҕолор өр сылларга күүппүт ыра санаалара туолла. Аны билигин киэҥ-куоҥ, сырдык, саҥа таас оскуолаҕа үөрэниэхтэрэ.
Олунньу 26 күнүгэр Абый нэһилиэгэр 90 миэстэлээх саҥа таас оскуола дьиэтин үөрүүлээхтик аһыы сиэрэ-туома ыытылынна. Кырдьаҕас Абый хас биирдии олохтооҕун өйүгэр-санаатыгар өтөр-наар умнуллубат ураты түгэни бэлиэтииргэ ыраахтан-чугастан ыалдьыттар тоҕуоруһа муһуннулар. Буолумуна, бүгүҥҥү күн үөрүүтэ дьоҕус нэһилиэк эрэ үөрүүтүнэн муҥурдаммат, кини бүтүн оройуон, өрөспүүбүлүкэ дьоро күнүнэн бэлиэтэнэр.
Санаан да көрдөххө, кый ыраах сытар хоту оройуоҥҥа арҕааҥы санкциялар күөнтээбит, үп-харчы кырыымчык кэмнэригэр, икки мэндиэмэннээх аныгы ирдэбилгэ толору эппиэттиир таас оскуола тутуллуута үтүмэн үлэттэн тахсар. Ол иһин Абыйтан силистээх техническэй наука доктора А.Е.Слепцов аатынан орто оскуола аанын тэлэччи аһарыгар маҥнайгы акылааты түһэрбит судаарыстыбаннай уопсастыбаннай диэйэтэл В.П.Ефимов аата дорҕоонноохтук ааттанна.
СӨ Арктиканы сайыннарыы мииниистирэ Александр Саввинов, «Үүнэр көлүөнэ пуондата» тэрилтэ генеральнай дириэктэрэ Сергей Местников, СӨ Үөрэх уонна наука миниистирин I-кы солбуйааччы Ирина Любимова, «Хотугу сулус» уордьан кавалера, норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Будимир Слепцов о.д.а. эҕэрдэ тылларыгар саҥа оскуола тутуллуута оройуон социальнай-экономическай сайдыытыгар кэскилгэ хардыы диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтилэр. Оттон оскуола символическай күлүүһүн «Тутуу дирекцията» ХЭТ генеральнай дириэктэрэ Сергей Никитин оскуола дириэктэригэр Раиса Владимировна Бережноваҕа туттарда. Ити кэнниттэн Виктор Петрович сүүрбүт-көппүт кырдалыгар тутуллубут оскуола эркинигэр киниэхэ аналлаах мемориальнай дуосканы СӨ Доруобуйа харыстабылын туйгуна Антонина Ефимова аста. Оройуон баһылыга Станислав Цюхцинскай, нэһилиэк баһылыга Тимофей Томскай, дириэктэр Раиса Бережнова оскуола тутуутугар кылааты киллэрбиттэргэ махтаннылар, билии храма сырдык тыыннаах, үтүө куттаах буоллун диэн баҕа санааларын тиэртилэр.
Уһук хоту сиргэ аныгы технологиянан биир бастакынан техническэй наука доктора А.Е.Слепцов аатын сүгэр Абый нэһилиэгин орто оскуолата тутуллубута, улуус социальнай-экономическай сайдыытыгар сэмэй кылааты киллэрэригэр эрэл улахан. Маныаха икки мэндиэмэннээх 90 миэстэлээх таас оскуола дьэндэйэн тахсыбытыгар СӨ судаарыстыбаннай диэйэтэлэ В.П.Ефимов оруола сүҥкэн. Оччолорго Абый оскуолатын үөрэнээччилэрэ, учууталлара эргэ оскуолаҕа биэс сиринэн көһө сылдьан үөрэнэллэрэ. Ол иһин нэһилиэк дьаһалтата араас таһымнаах мунньахтарга, көрсүһүүлэргэ үрдүкү салалтаттан саҥа мас оскуола тутуутун үгүстүк туруорсара. Ити кэмнэргэ абыйдар биир дойдулаахтара Виктор Петрович СӨ Бэрэсидьиэнин Администрациятын салайааччытынан үлэлиирэ. Арай биирдэ оройуоҥҥа кэлэ сылдьан, нэһилиэккэ тахсан дьоннору, олохтоох салалтаны көрсөн кэпсэтэн баран эһиэхэ таас оскуола наада эбит диэн түмүк оҥорбута. Сити бириэмэҕэ абыйдар баһылыктара Анна Томская Виктор Петрович көмөтүнэн өрөспүүбүлүкэ баһылыга Е.А. Борисовка приемҥа киирэн баар кыһалҕалары кэпсиир. Хоту сиргэ 2012 сыллаахха Белай Гора бөһүөлэгэр саҥа таас гимназия тутуллубутун, онон таас тутууга үөрүйэх баара ол көрсүһүүгэ чорботуллубута. Сэрэйдэххэ, Виктор Петрович урутаан үлэ бөҕөнү ыыппыт буолуохтаах, ол түмүгэр саҥа оскуоланы тутуу үүнэр сылга тутуллар эбийиэктэр испииһэктэригэр көрүллүбүт. Оскуола тутуллар миэстэтин Дьокуускайтан сакаасчыт уонна генеральнай бэдэрээччит быһаараллар. Куонкурус түмүгүнэн кыайыылааҕынан «Дирекция по строительству» диэн ХЭТ буолар, оттон тутуу монолитнай-каркаснай ньыманан оҥоһуллуохтааҕа бүтэһиктээхтик быһаарыллар. Тутуу үбэ да аҕыйаҕа суох, 320 мөл. солк тэҥнэһэр, мантан аҥаарын кэриҥэ тырааныспар ороскуота. 2017 үп-харчы «Үүнэр көлүөнэ пуондатыттан» (гендиректор С.В.Местников) көрүллүбүтэ, манна «АЛРОСА» сириэстибэлэрэ баһылыыр оруоллаахтар.
Оскуоланы тутуу 2016 сылтан саҕаламмыта, тутааччылар интернациональнай биригээдэлэрэ Абый нэһилиэгин төрөөбүт дойдуларын курдук таптаабыттара. Араас тематическай биэчэрдэр, армяннар, узбектар, нууччалар, буряттар, о.д.а. культурнай-спортивнай тэрээһиннэрэ доҕордоһуу улахан түһүлгэтинэн буолтара. Олохтоох нэһилиэнньэ ыраахтан сылдьар омуктары хаан-уруу аймахтарын курдук сылаастык сыһыаннаһан кинилэргэ өргө диэри сүппэт үтүө өйдөбүлү хааллардылар.
Саҥа оскуола дойдубут киин сирдэрин үөрэх кыһаларыттан тугунан да хаалсыбат. Ол курдук үөрэнэргэ, үлэлииргэ бары өттүнэн табыгастаах, киэҥ-куоҥ кылаастардаах, душтардаах, спортивнай саалалаах, улахан остолобуойдаах, баай бибилэтиэкэлээх, медицинскэй хостордоох, о.д.а. ааҕан ситиллибэт. Онон саҥа оскуолаҕа учууталлар өссө таһаарыылаахтык үлэлээннэр үөрэх хаачыстыбата лаппа үрдүөҕэ, оттон оҕолор билиигэ-көрүүгэ тардыһыылара күүһүрүөҕэ, төрөппүт оскуоланы кытта биир тиһиликкэ үлэлээн, олох уйгута өссө уһаарыллыаҕа, ыллыктаах санаа ыыра кэҥиэҕэ.
Бу долгутуулаах умнуллубат кэрэ күҥҥэ сылдьыбыт ыалдьыттар, үөрэнээччилэр үөрүүлэрин үллэһиннилэр.
Тимофей Томскай, Абый нэһилиэгин баһылыга:
— Саҥа оскуолабыт Абый сиригэр сүдү тутуунан буолла! Биллэрин курдук, оскуола баар буоллаҕына эрэ нэһилиэккэ олох баар! Икки этээстээх киэҥ-куоҥ таас дьиэ нэһилиэкпит үрдүнэн ыраахтан дьэндэйэн турара, дойдубут сырдык кэскилин, сайдыылаах инники олоҕун үтүөнэн түстүүр бэлиэ курдук. Олохтоох дьоҥҥо, биһиэхэ, санаабытыгар күүс-уох, эрэл биэрэр! Бу маннык улахан, аныгы ирдэбиллэргэ барытыгар эппиэттиир оскуола биһиги бэйэлээх бэйэбит оҕолорбут үөрэхтэрин бүтэрэннэр дьиэлэригэр, төрөөбүтт дойдуларыгар үлэлии кэлэллэригэр, олохтоох нэһилиэнньэ ахсаана элбииригэр, уопсай демографическай, культурнай, социальнай экономическай сайдыыбытыгар төһүү күүс буолуоҕа диэн эрэнэбин! Бигэтик итэҕэйэбин!
Екатерина Слепцова, математика учуутала:
— Саҥа оскуола прорабынан бэйэбит выпускникпыт Владимир Афанасьев үлэлээбитэ биһиэхэ, үөрэппит учууталларыгар, икки төгүл үөрүүлээх. Володя университет инженернэй-техническэй факультетын архитектура уонна тутуу салаатын 2016 сыллаахха ситиһиилээхтик үөрэнэн бүтэрэн, төрөөбүт нэһилиэгэр бэйэтин идэтинэн үлэлээн, дьон-сэргэ махталын, хайҕалын ылбытыттан үөрэбит уонна киэн туттабыт. Онтон кини оскуолаҕа биир паартаҕа олорон үөрэммит доҕоро, Софрон Слепцов худуоһунньук идэтин баһылаан, саҥа оскуола ис дизайнын бэйэтэ уруһуйдаан, барыбытын улаханнык үөртэ уонна сөхтөрдө!
Ньургуйаана Григорьева, төрөппүт:
— СӨ бырабыыталыстыбатыгар, «Үүнэр көлүөнэ пуондатыгар», оскуола тутуутун бастакы олугун уурсубут салайааччыларбытыгар, Анна Афанасьевна Томскаяҕа, Раиса Владимировна Бережноваҕа, улууспут баһылыктарыгар, тутааччыларга, нэһилиэк бары олохтоохторугар оҕолорбутугар аныгылыы тупсаҕай, сылаас, сырдык дьиэни бэлэхтээбиккитигэр махтанабыт! Бу Билии Храмыттан элбэх үтүө ыччат үүнэн таҕыстын!
Айыына Черемкина, 6-с кылаас үөрэнээччитэ:
— Биһиги саҥа оскуолабытыгар кылаас аайы илии суунар анал сирдээхпит. Онтон ып-ыраас, тымныы, сылаас уу дэлэйдик сүүрэр. Көрүдүөр аайы киэҥ-куоҥ сынньанар, оонньуур сирдэр бааллара астык! Абыйбытыгар маннык толору хааччыллыылаах дьиэ баара дьикти кэрэ!
Богдан Слепцов, 6-с кылаас үөрэнээччитэ:
— Оскуолабыт наһаа киэҥ, үчүгэй спорт саалалаах, онно саҥа тренажердар кэлбиттэр. Оҕолор эрчиллии кэнниттэн сууннунар диэн өссө душтар бааллар! Оттон уолаттар
мастарыскыайдарыгар элбэх уһанар станоктар турдулар. Биһиги саҥа оскуолабытын харыстыахпыт. Спортка ситиһиилэниэхпит уонна үөрэхпитигэр кыһаныахпыт!
Саина Неустроева, 5-с кылаас үөрэнээччитэ:
— Манна бибилэтиэкэбит киэҥэ, сырдыга, сылааһа наһаа учугэй! Бибилэтиэкэбитигэр 10 миэстэлээх ааҕааччы остуола баар. Сынньалаҥ кэмигэр киирэн дуобаттыахха, кинигэ ааҕыахха сөп. Эппиттэринэн, манна 11 тыһыынча кинигэлээх эбиппит. Оскуола арыллыытыгар Саха өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин министиэристибэтэ 100 кинигэни бэлэх туттарда. Абый улууһун бочуоттаах олохтооҕо, ыалдьыппыт Будимир Дмитриевич Слепцов алта томнаах «Пути великих свершений» диэн Саха сирин историятын сырдатар кинигэлэри бэлэхтээтэ. Ону таһынан, «Бичик» кинигэ кыһата ыыппыт бэлэҕин тутан олус үөрдүбүт.
Бибилэтиэкэбитигэр бары сылдьан элбэҕи ааҕыахпыт, үөрэхпит хаачыстыбата өссө тупсуоҕа.
Афанасий ИВАНОВ, Белай Гора.