Олох сайдар, ол тэҥинэн үгэстэр эмиэ уларыйаллар. Сороҕо умнуллар, сороҕо саҥа көрүҥнэнэр, саҥа үгэстэр үөскүүллэр, үөдүйэллэр.
Кэлин кэмҥэ дьон үгүстүк ыйытар, мунаахсыйар боппуруоһа кэриэстэбили кытта сибээстээх. Саха урукку өйдөбүлүнэн өлбүт киһини үс сыл иһинэн эргийиллиэхтээх, ол кэнниттэн олус сылдьыа суохтааххын, өйдөбүнньүк эҥин туруоруо суохтааххын, өрөмүөннүүрүҥ эмиэ сөбө суох курдук буолар. Урукку өттүгэр өйдөбүнньүк үксүгэр мастан, хаптаһынтан оҥоһуллара. Биллэн туран, баҕана, эргиир эмэҕирэн сууллара ханна барыай?
Олох сайдан билигин мрамортан, граниттан да өйдөбүнньүк суруктары, пааматынньыктары оҥорор кыаллар буолла. Дьэ, манна боппуруос үөскүүр, сорох саҥардары утарар, сорох дьахханар, куттанар, сорох (ордук, сааһырбыт орто) буруйу-суҥханы бэйэтигэр ылынан туран, саҥардар, охтубут остуолбалар оннуларыгар саҥаны туруорар…
Мин санаабар, манна туох да аньыы (грех), куттал суох. Бастакынан, биһиги, сахалар, эбэҥкилэр уонна да атын олохтоох омуктар XIX үйэ бастакы аҥаарыгар сүрэхтэммит дьоммут, ол аата православнай итэҕэллээх омуктарбыт. Ол быһыытынан киһини көмөр үгэстэрбит (бокуонньугу быар куустарбыт, 9, 40 хонуктарыгар ахтан-санаан аһыы, кылабыыһа уо.д.а.) православнай итэҕэл сиэринэн бараллар. Билэргит курдук, православнайдар сыл аайы “родительский день” (“төрөппүт күнэ”) кылабыыһаҕа тахсан, аймахтарын ахтан-санаан, хомуйан, бэрээдэктээн киирэр үгэстээхтэр. Иккиһинэн, кылабыыһалары, дьон уҥуоҕун көрүү-истии, ыраастааһын, өйдөбүнньүктэри туруоруу норуот культурата буолар. Маны омук дойдуларыгар сылдьыбыт киһи барыта бэркэ билэр. Түмүктээн эттэххэ, биһиги дойдубутугар кылабыыһалары өрө тутар, күрүөлүүр-хаһаалыыр, көрөр-истэр наада. Эргэрбит, сууллубут дьон уҥуохтарын аймахтара, оҕолоро саҥардаллара саамай сөп, куттанар, дьик-дьах туттар табыллыбат. Тоҕотун быһаара сатаатым. Уопсайынан, үчүгэйи, үтүөнү оҥорор хаһан да аньыы, сэмэ буолбат. Ону өйдүөх тустаахпыт. Ол оннугар сиэри-туому тутуһан алгыахха, Аал-Уот иччитин айах тутуохха, көрдөһүөххэ сөп.
Е. Шишигин,
Духуобунас Академиятын Бочуоттаах Академига,
РФ, СӨ култуураларын үтүөлээх үлэһитэ,
историческай наука кандидата, доцент