Үлэ-хамнас өссө таһаарыылаах буолуоҕун атахтыыр кыһалҕалар күөрэйэ тураллар.
edersaas.ru
Хаҥалас улууһугар командировкаҕа сырыттахпына, «Бөртө-Ас» кэпэрэтиип кылаабынай бухгалтера Пелагея Артамонова үлэни атахтыыр биир кыһалҕаны кэпсээбитэ:
– Буойунабытын бу ый бүтүүтүттэн саҕалаан үлэлэтиэхпит. «Бөртө» сүөһүлэрин таһынан, нэһилиэнньэттэн сүөһү тутан астыахпыт. Уулаах Аан, Өктөм нэһилиэктэрин олохтоохторо номнуо төлөпүөннээн ыйыталаһан эрэллэр.
Ааспыт кыһын харааспыт умайан хаалан, үүт таһар, сүөһүнү тиэйэр массыыналар, рефрижератор, септик уо.д.а. курдук күннэтэ туһаныллар саамай наадалаах тиэхиньикэлэрбит уокка былдьанан улахан ороскуоту көрсүбүппүт. Билигин сүөһүнү тиэйэр саҥа массыынаны ылынан эрэбит, кэпэрэтииптэр материальнай-тэхиньиичэскэй базаларын хаҥатыы бырагырааматынан субсидия көрүллэн, ороскуотун 70 %-на толуйуллуохтаах. Ол массыынабыт кэллэр эрэ, эмиэ уруккубут курдук, сайаапка быһыытынан нэһилиэктэртэн туттарыллар сүөһүнү тиэйэн аҕалан, астыахпыт. Эккэ 2019 сылтан субсидия суоҕа ыарахаттары үөскэтэр, былааҥҥа баар дииллэр да, билиҥҥитэ туох да биллибэт.
Үүппүт харчытын 90 % кэлбитэ, ону барытын «Бөртөҕө» биэрэн олоробут. Үүт саҥа мэхэньиисимэ биир «ноолоох», нолуок өттүгэр улахан охсуулаах. Ити кэлэр субсидияттан кэпэрэтиип тугу да туттубат, кини көннөрү охсуллан ааһар оператор эрэ, харчы түһээтин кытары үүтү туттарааччыга («Бөртөҕө») тута ыытар, онуоха ол субсидияттан, 50 солкуобай ахсыттан 1 солкуобайы, эбэтэр 62 мөлүйүөнтэн 620 тыһыынчаны УСН нолуога тутар. Аны үлэлээн ылбыт харчыбыт эмиэ нолуоктанар, онон сылга аҥардас нолуокка 900 тыһыынча солкуобайы төлүүбүт! Атын улуустар үүт харчытын үүтү туттарааччыга бэйэтигэр быһа түһэр гына оҥорбуттар, биһиэхэ даҕаны оннук эбитэ буоллар, биир үлэни толорон олорор икки тэрилтэ нолуокка ноҕуруускабыт итиччэ үлүгэр үрдүө суох этэ.
Пелагея Артамонова ити этэр кыһалҕатын элбэх хаһаайыстыба көрсөрө чахчы. Онон үлэни-хамнаһы атахтыыр кыаһылары төлөрүтэр туһугар сөптөөх быһаарыы ылыллара наада буолбут.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru