Муус устар ый саҥата өрөспүүбүлүкэ эр дьонугар үс бүк үөрүүлээх түгэни тосхойор. СӨ бэрэсидьиэнин 1999 сыл олунньу 15 күнүнээҕи ыйааҕынан, муус устар ый бастакы баскыһыанньатыгар Аҕа күнүн бэлиэтиир буолбуппут. Ил Дархан 2017 сыл олунньу 6 күнүнээҕи ыйааҕынан, муус устар ый иккис баскыһыанньата Уол оҕо күнүнэн биллэриллибитэ. Онтон муус устар 5 күнүгэр Булчут күнэ бэлиэтэнэр.
Онон бу икки күн, аҕалаах уол курдук, бэйэ-бэйэлэрин батысыһа сылдьаллар. Бу күннэргэ хас биирдиибит төрөппүт, ииппит, киһи гыммыт аҕабыт барахсаҥҥа махтанабыт. Бу бырааһынньык эр дьону эппиэтинэстээх, көхтөөх буоларга ыҥырар. Ону тэҥэ оҕону иитиигэ аҕа оруолун үрдэтэргэ туһуланар. Аҕалар гражданскай көҕүлээһиннэрэ – судаарыстыба ыытар дьиэ кэргэн бэлиитикэтин сүрүн чааһа.
Бу күннэр чэрчилэринэн ыытыллар тэрээһиннэри ыччат, дьиэ кэргэн бэлиитикэтин министиэристибэтэ сүрүннүүр. Онон бары улуустарга, нэһилиэктэргэ, киин куоракка аҕаҕа, кини туйаҕын хатарыахтаах уолугар аналлаах араас хабааннаах тэрээһиннэр ыытылыннылар, ыытылла тураллар.
Холобур, Аҕалар лигалара үгэс курдук, кыра оҕолордоох аҥардас аҕаларга көмөлөһөр. Кинилэргэ спорт, үөрэх тээбириннэринэн, о.д.а. көмө оҥоһуллар. Элбэх оҕолоох, холобур буолар аҕалары чиэстээһин ыытыллар, кинилэргэ “Аҕа оруолун үрдэтиигэ уонна дьиэ кэргэн институтун бөҕөргөтүүгэ кылаатын иһин” диэн анал бэлиэлэри туттарыахтара. “Саха сирин аҕаларын лигалара” өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 300-тэн тахса аҕа, эр дьон түмсүүлэрин түмэр.
“Арассыыйа ийэлэрэ” хамсааһын Саха сиринээҕи салаата Уол күнүн бэлиэтиири көҕүлээччи буоларын быһыытынан, элбэх тэрээһиннэри ыытар: “Аҕа уонна уол – бастыҥ доҕордуулар!” фотомарафон, “Уолбар сурук” аахсыйа, «Көтүөххэ үрдүккэ хотойдуу» уолаттар уус-уран ааҕыыга куонкурустара, о.д.а. Эппиэтинэстээх төрөппүт оскуолата бу күннэргэ дьиэ кэргэн үгэстэрин туһунан аһаҕас уруоктары ыытар.
Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ балыыһаларга, поликлиникаларга уолаттарга медбэрэбиэркэни ыытар, элбэх оҕолоох уонна ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит дьиэ кэргэттэр уол оҕолорун көрдөрөргө ыҥырар.
Ыччаты, дьиэ кэргэни социальнай-психологическай өйүүр киин “Ийэ уонна уол оҕо” диэн көрсүһүүлэри, уол оҕону иитиигэ сүбэлиир консультациялары тэрийэр. Аҕалар лигаларын кытары “Уолаттар интерактивнай күннэрин” ыыталлар.
Оскуолаларга кылаас чаастара, утренниктар буолаллар. «СтудСпас» патриотическай кулууп уолаттарга Калашников аптамаатын хомуйарга-ыһарга үөрэтэр дьарыктары тэрийэр.
Сүрүн тэрээһин – тохсус төгүлүн ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи «Аҕа күрэҕэ-2018». Быйыл муус устар 5-6 күннэригэр Мэҥэ Хаҥалас улууһун Хочо сэлиэнньэтигэр ыытыллыа. Манна чахчы бэлэмнээх, кыайыыга эрэллээх аҕалар уолаттарын илдьэ кэлэн кытталлар. Күрэхтэһии кэмигэр манна уопсастыбаҕа аҕа оролун үрдэтэргэ туһуламмыт семинар ыытыллар.
Оттон Уол оҕо күнүгэр анаммыт сүрүн тэрээһин муус устар 7 күнүгэр Дьокуускай куораттааҕы Национальнай гимназияҕа буолуоҕа. Манна аан бастаан бастыҥ уолаттарга анал ааттары, бириэмийэлэри туттарыахтара. Аҕалар уонна уолаттар уопсай сөбүлүүр дьарыктарын кэпсиир быыстапка үлэлиэҕэ.
Ангелина ВАСИЛЬЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru