Алдан оройуонун кытта эт саастыы, быйыл күһүн тэриллибитэ 90 сылын бэлиэтиир Алданнааҕы политиэхиньиичэскэй тиэхиньикум олоҕо күөстүү оргуйар. Суруналыыстарга тустаах үөрэх кыһатын билиһиннэрэ таарыйа, түмэлтэн саҕалаатылар.
Устуоруйа барытын кэпсиир
Түмэл дьоҕус эрээри, дириҥ, баай устуоруйаны кэпсиир. Ол курдук, таас битириинэ нөҥүө маркшейдер идэтин 1940 сыллаахха бүтэрбит Василий Карпов диплома, зачетнай киниискэтэ көстөллөр. Орто остуолга эргэ үөрэнэр куорпус макета турар. Уһукка сиртэн хостонор таас арааһа кэчигирэспит…
Анал лабораториялар
Биһиги иннибитигэр бииртэн биир лаборатория аана аһыллан иһэр. Маҥнай, иккис мэндиэмэҥҥэ үктэммиччэ, “Золото Селигдара” ААУо оҥоро сылдьар анал аудиториятын көрдөрөллөр. Билиҥҥитэ кураанах истиэнэ эрээри, былааннара киэҥ. Хайа дьыалатыгар үөрэх лабораториятын сыаналаах тэрилинэн хааччыйар былааннаахтар эбит.
Салгыы “Полюс Алдана” АУо сиртэн хостонор баайы байытар лабораториятыгар тиийэбит. Тэрилин тустаах тэрилтэ хааччыйбыт. Преподаватель Алексей Эпифанцев салалтатынан устудьуоннар дьарыктанан иллэҥэ суох олороллор.
Дириэктэри үөрэх-производство чааһыгар солбуйааччы Александр Бондаренко иһитиннэрэринэн, 2018 сыллаахха тиэхиньикум 59 мөлүйүөн солкуобай суумалаах субсидия ылан, материальнай-тиэхиньиичэскэй базатын саҥардыбыт.
Электрик кыргыттар
Электромонтаж хоһугар уолаттар-кыргыттар уот боруобатын тарда тураллар. Бу үөрэх дьылыттан Ангарскайдааҕы кэллиэһи кытта ситимнээх үөрэх бырагырааматынан үлэлэһэн эрэллэр. Түөрт устудьуон стажировкаҕа бараары оҥостоллор. Ону таһынан, Дьокуускайдааҕы индустриальнай-педагогическай кэллиэһи кытта сөбүлэҥ түһэрсибиттэр. Үһүс куурус устудьуона Августа Дремина: “Бөлөхпүтүгэр 18-пыт, онтон биэһэ — кыыс. Боруобаты сөпкө холбуурга үөрэнэбит. Улахан уустуга суох. Бэйэм уопсайга олоробун. Үөрэнэргэ, олорорго усулуобуйа баар, бүтэрдим даҕаны, идэбинэн үлэлиир былааннаахпын”, — диэн кэпсиир.
Лабараан-экологтар
Кэлиҥҥи кэмҥэ орто үөрэх тэрилтэлэригэр лабараанэколог идэтэ хото аһыллан эрэр. Лабораторияҕа быйыл үөрэҕин бүтэрэр бастыҥ үөрэнээччи ставка аҥаарыгар үлэҕэ киирбит. Маҥнайгы куурус устудьуоннарыгар иһиттэр туохха аналлаахтарын көрдөрөр, кэпсиир, сурадаһыны бэлэмниир.
“Хас биирдии хайаны байытар фабрика лабораториялаах. Онон үлэһит илии ирдэнэр. Күн бүгүн, олохтоох икки тэрилтэ 20-чэ үлэһиккэ наадыйар. Онон бүтэрбиттэр бары үлэнэн хааччыллаллар”, — диэн дириэктэри солбуйааччы кэпсиир.
Кэнэҕэски маркшейдердар
“Геодезия лабораторията” диэн суруктаах аудиторияҕа маркшейдер идэтигэр үөрэнэр устудьуоннар олороллор. Манна даҕатан эттэххэ, кэлин бу идэни кыргыттар баһылаан эрэллэр. “Үлэ биэрээччилэр ирдэбиллэрэ үрдүк. Онон прибору уонна бырагырааманы хайаан даҕаны билиэхтээхтэр. Геодезия лабораторията биһиэхэ былырыыҥҥыттан киирбитэ. ВорлдСкиллс өрөспүүбүлүкэтээҕи чөмпүйэнээккэ баран иккис миэстэлэммиттэрэ. Сүрүн прибор барыта баар. Устудьуоннар интэриэстээхтэр”, — диэн анал дьиссипилиинэ преподавателэ Евгений Садовников кэпсиир.
Күүстээх аҥаардар кыһаларыгар
Сүрүн куорпуһу таһынан, өссө хас даҕаны базалаахтар. Таҥнан массыынаны өрөмүөннүүр мастарыскыайга барабыт. Омук массыыналарын мотуордара кырыы-кырыыларынан кэчигирэспиттэр. Кэнэҕэски тиэхиньиктэр мотуордар алдьаммыт төрүөттэрин булан оҥоруохтаахтар.
Эргэ, туспа турар спортивнай сааланы уларытан, кыра массыыналары өрөмүөннээһиҥҥэ уонна хааччыйыыга, демо-эксээмэни туттарыыга уонна ВорлдСкиллис тэрээһинигэр бэлэмнэниигэ анаан оҥоро сылдьаллар.
Салгыы сыбаарсыктар кыһаларыгар тиийэбит. Богдан Миронов аармыйаттан кэлээт, үөрэммит кыһатыгар маастарынан киирбит. Суруналыыстары батыһыннара сылдьан, устудьуоннар тугунан дьарыктаналларын көрдөрөр. Мастарыскыай ВорлдСкилл ирдэбилинэн оҥоһуллубута тута харахха быраҕыллар. Сыбааркалаан иллэҥэ суох олорор Алдан Хатыыстыырыттан сылдьар үһүс куурус устудьуона Андрей Саввинов тыас-уус быыһыгар, аргонно-дуговой сыбаарканы толоро олорорун, үөрэтэллэрэ үчүгэйин туһунан санаатын үллэстэр.
Автодромҥа, полигоҥҥа кытта тиийэ сырыттыбыт. Тустаах тиэхиньикум базата баай, устудьуоннар үлэлиэхтээх тэриллэригэр, макетыгар быһаччы үөрэнэллэр эбит. Ол иһин эбитэ дуу, ВорлдСкиллс чөмпүйэнээккэ, атын даҕаны тэрээһиннэргэ, күрэхтэһиилэргэ ситиһиилэрэ үгүс.
Үлэнэн хааччыллыы
Уопсайга 117 киһи олорор. Кинилэртэн 35 устудьуон — Алдан улууһун олохтооҕо, атыттар атын улуустартан, оннооҕор Амур, Чита уобалаһыттан кытта тиийэ кэлэн үөрэнэ сылдьаллар. Кэлиҥҥи сылларга өрөспүүбүлүкэ улуустарыттан хото тиийэр буолбуттар. Үлэнэн хааччыллыы үрдүк. Былырыын 145 устудьуон бүтэрбититтэн, 64 киһи Алдаҥҥа үлэлии хаалбыта, атыттар аармыйаҕа барбыттар, сорохтор үрдүк үөрэххэ киирбиттэр.
Людмила ПОПОВА, edersaas.ru
Хаартыска: Мария ВАСИЛЬЕВА (СИА), ааптар.