Кэлин үөрэх эйгэтигэр, этэргэ дылы, сотору-сотору уларыйыы киирэн, дьон баардылаабат да буолла. Биллэн турар, хас биирдии саҥа сүүрээни ааҕан ситиллибэт. Олортон дойду Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтэ иһитиннэрбит түгэннэригэр итиэннэ өрөспүүбүлүкэҕэ сыһыаннаах уларыйыылары билиһиннэриэхпит.
edersaas.ru
Бастакытынан, Арассыыйа үөрэҕин уонна наукатын миниистирэ Ольга Васильева алтынньы ыйга суруналыыстарга интервью биэрэригэр, 2018 сылтан 1-4 кылаас үөрэнээччилэригэр саахымат булгуччу киириэҕэ, итиннэ анаан нэдиэлэҕэ биир чаас көрүллүөҕэ диэн эппитэ. Оттон орто уонна улахан кылаас үөрэнээччилэрэ эбии үөрэхтээһин быһыытынан дьарыктаныахтарын туһунан иһитиннэрбитэ.
Иккиһинэн, доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолору кытта үлэлиир исписэлиистэри бэлэмниэхтэрэ. Ол инниттэн, учуутал идэтигэр үөрэнэ сылдьар устудьуоннарга дефектология туһунан билиһиннэриэхтэрэ. Аны дефектолог-педагогтары үөрэх систиэмэтигэр эрэ буолбакка, бары социальнай эйгэҕэ бэлэмниэхтэрэ. Итини тэҥэ, доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго аналлаах тьютордары, ассистеннары бэлэмниир бырагыраамалары толкуйдуохтара.
Үсүһүнэн, оскуола үөрэҕин кинигэтин туохха, ханнык ирдэбилгэ олоҕуран эспэртиисэлиир докумуону таһаарыахтара. Сыыспат буоллахпына, дойду үрдүнэн оскуола үөрэнээччилэригэр аналлаах 1367 кинигэ баар диэн иһитиннэрбиттэрэ. Ити барыта дойду хайа баҕарар муннугар оҕо биир ситим судаарыстыбаннай ыстандаартынан үөрэнэрин мэктиэлиир. “Сотору кэминэн ыйааһыннаах быһаарыныы ылыныахпыт. Итиэннэ үөрэх кинигэтэ биллэ аҕыйыа, ол оннугар ис хоһооно аан дойду, наука уонна Арассыыйа туһунан аныгы, классическай өйдөбүлэ сөп түбэһиэ”, — диэн дойду миниистирэ эппитэ.
Төрдүһүнэн, саҥа үөрэх дьылыттан оскуолалар сыыйа муниципальнайтан региональнай таһымҥа көһүөхтэрэ. Саха сирэ, сорох атын эрэгийиэннэри сэргэ, дойду пилотнай бырайыагар хабыллыбыта. Көһүү сүрүн сыалынан, оскуолаларга барыларыгар тэҥ усулуобуйаны олохтоон, үөрэх хаачыстыбатын тупсарыы буолар. Быйыл туох-баар нормативнай-правовой базатын бэлэмниир итиэннэ эһиилгиттэн көһөрөр былааннаахтар. Итиннэ сыһыары тутан эттэххэ, сорох оскуолалары орто үөрэх тэрилтэлэрин кытта холбуохтара. Күн бүгүн тустаах хайысханан Харбалаахтааҕы үөрэх киинэ (Таатта) үлэтин саҕалаата.
Быйылгы сылга үөрэх эйгэтигэр ити курдук сүрүн уларыйыылар киириэхтэрэ. Уларыта тутуу туһата чахчы ымпыгар-чымпыгар тиийэ үөрэтиллэн баран, олоххо киирэрэ туох куһаҕаннаах буолуой?! Уонна, хас биирдии эрэгийиэн уратыта учуоттанара ордук этэ.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Мария ВАСИЛЬЕВА (СИА) хаартыскаҕа түһэриитэ.