Өрөспүүбүлүкэбит тэбэр сүрэҕэр ыам ыйын 1 күнүгэр, оҥорбут курдук, чаҕылхай күннээх, күп-күөх халлааннаах, чэбдик тыаллаах күн үүннэ. Эйэ, Саас, Үлэ бырааһынньыгын күргүөмүнэн бэлиэтииргэ, түмсүүлээх буолууну, сомоҕолоһууну көрдөрөргө олус бэртээхэй күн буолла Сарсыарда 11 чаастан үтүө үгэскэ кубулуйбут 1 Маай параада саҕаланна. Быйыл бу хаамыы “Үлэ киһитин интэриэһин көмүскүүр сиэрдээх экэниэмикэ иһин!” диэн девизтээх ыытылынна.
Ленин болуоссата бырааһынньыктыы киэргэннэ, сарсыардаттан ырыа-тойук кутулунна. Оннооҕор Ленин пааматынньыга турар сирин 1 Маай былакаатынан бүрүйдүлэр, шариктарынан киэргэттилэр. Бу маннык хаһан да буола илигэ диэн куорат кырдьаҕас олохтоохторо этэллэр.
Пааматынньык аннынан трибунаҕа куорат, өрөспүүбүлүкэ салайааччылара турдулар. Ил Дархан Айсен Николаев олорор куораттарбыт, сэлиэнньэлэрбит чэчирии сайдалларын, өрөспүүбүлүкэбит бигэ туругурарын туһугар бары бииргэ, күүскэ үлэлиэхтээхпит диэн эттэ. Үтүө суобастаах, туруу үлэһит дьон баар буолан, биһиги өрөспүүбүлүкэбит, дойдубут сайдар, чэчириир.
Быйыл бырааһынньыктааҕы хаамыыны 2000 оскуола үөрэнээччилэрэ — кэлэр кэскилбит, кэнчээри ыччаппыт арыйда. Кинилэр кэннилэриттэн өрөспүүбүлүлкэ салайааччылара, дьокутааттар, баартыйалар, идэлээх сойуустар, уопсастыбаннай түмсүүлэр бэрэстэбиитэллэрэ хаамыстылар.
Сааскы чаҕылыйбыт күн, үөрбүт-көппүт сирэйдэр, сибэккинэн, шариктарынан симэммит колонналар – бу сыл аайы хатыланар хартыына. Ол эрээри, проспект кытыытынан тоҕуоруспут дьон-сэргэ быйыл үлэ кэлэктииптэрэ тугунан сөхтөрөллөр диэн кэтэһэллэр.
Колонналар сарсыарда 11 чаастан күнүс 3 чааска диэри тохтоло суох хотоҕостуу субустулар. Уонунан тыһыынча киһи, 300-тэн тахса тэрилтэ кыттыыны ылла. Идэлээх сойуустар федерацияларын информациятынан, былырыын 62 тыһыынча киһи кыттыбыта. Быйыл да онтон хаалсыбат буолуохтаах.
Үгүс тэрилтэлэр кэлэктииптэрэ көннөрү форма кэтэн, шариктардаах, былаахтаах, сибэккилэрдээх хаамар эбит буоллахтарына, сорохтор эрдэттэн бэлэмнэнэн, ох курдук оҥостон кэлэллэр. Тыйаатыр сылынан буолуо, быйыл тыйаатырдар үчүгэйдик бэлэмнэммиттэр. Эстрада тыйаатырын артыыстара хаамыах иннинэ, кэтэһэн турар кэмҥэ, Орджоникидзе болуоссатыгар дьоҥҥо босхо кэнсиэр көрдөрдүлэр. Опера, балет тыйаатырын массыынатын үрдүттэн опера персонажтара дьону эҕэрдэлээн, далбаатаһан аастылар. Үүнэр көлүөнэ тыйаатырын массыыната олус сиэдэрэй көстүүлээх, артыыстар бары оонньуур персонажтарын көстүүмнэрин таҥнан хаамтылар.
Ыттары иитэр кулууптар иитиллээччилэрин кытта парааттыы тахсыбыттара сонуннук көһүннэ. Ыттарын боруодаларынан арааран, сэлэлээн хаамтылар. Овчаркалар, хаскалар, бойобуой уонна саха боруода ыттара, хата, тыастан-уустан, элбэх дьонтон куттаммат буолан биэрдилэр.
Саамай элбэх киһилээх, бэлэмнээх тэрилтэ – Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет. Институттарынан, факультеттарынан арахсан, туохха үөрэнэллэрин дьүһүйэн көрдөрдүлэр. Холобур, физкультура институтун устудьуоннара аспаал устун хайыһардаан (көлүөһэлээх хайыһарынан), гимнастар уончата-сүүрбэччэтэ сальтолаан, ролигынан сүүрдэн, уо.д.а. былааһы ыллылар.
Историческай факультет устудьуоннара история бэлиэ дьонун үтүгүннэрэн гримнэнэн, таҥнан баран, хоруопка иһигэр киирэн, араама курдук тутан хаампыттара сонуннук көһүннэ. Холобур, Джоконда илэ бэйэтинэн кэлэн хаампытын курдук буолла, оннооҕор, Пикассо суруйбут мэтириэттэрэ бааллар.
Манна көстөн аастылар нимфалар, остуоруйа дьоруойдара, история персонажтара, национальнай көстүүмнэрин кэппит араас норуоттар бэрэстэбиитэллэрэ, бэлисипиэттээх, матассыыкыллаах, массыыналаах дьон, уо.д.а.
“Сахамедиа” холдинг Айсмен диэн үүт-үкчү оҥоһуллубут куукулата дьон интэриэһин тарта. Кинини кытта кэлэн хаартыскаҕа түһээччи элбэх буолла.
“Водоканал” тэрилтэ “Н2О” диэн шариктарынан суруллубут массыынатын иннигэр былыргы уу баһааччы – тэлиэгэҕэ буочуканы соспут киһи хааман иһэр. Манан кинилэр урукку, аныгы олоҕу ситимнээн көрдөрдүлэр.
“Крыша” рестобар үлэһиттэрэ массыыналарыгар аныгы мультиктар дьоруойдара көстөллөр, муусуканы “хайа тардан” кэбистилэр, Ленин болуоссатыгар тиийэн, кылабачыгас петарданан ытыалаан, дьону сөхтөрдүлэр.
«Арассыыйа Буостата» колоннаҕа киирээри бэлэмнэнэр.
Ирбэт тоҥу чинчийэр институт массыынатыгар уп-улахан сэлии (мамонт) оҥорон туруорбуттар. Арааһа, сыл аайы парааттыыр кыттааччы быһыылаах. “Сахабулт” массыынатыгар эһэ, бөрө чуучулалара, тириилэрэ көстөллөр, ону тэҥэ, үс миэтэрэлээх, улахан да улахан этэрбэстэри хаамтардылар. “Якутдорстрой” тэрилтэ суол оҥорор, ыраастыыр, бөх таһар тиэхиникэтин барытын көрдөрдө, бары оранжевай өҥнөөх сэлиэттэрин кэтэн, сүүһүнэн киһилээх колонна хотолдьуйан ааста.
1 маай үөрүүлээх хаамыытын, буоларын курдук, киин куорат дьаһалтатын колонната түмүктээтэ.
Урукку сылларга “Киин” киинэ тыйаатырын диэкиттэн колонналар икки ардыларын арыттаах оҥорумаары, үксүгэр дьону сүүрдэр эбит буоллахтарына, быйыл да бу көстүү хатыланна. Бу ойоҕос уулуссалартан былаан быһыытынан тустаах тэрилтэлэри киллэртээн иһэр рупордаах үлэһиттэр сыыһалара буолуохтаах.
Ол эрэн, параат кыттааччылара Ленин болуоссатын ааһаат, ыһыллан хаалбакка, салгыы Доҕордоһуу болуоссатыгар тиийэн, үгүстэр оһуохайга кыттыстылар. 3 чаастан киин болуоссакка үлэ кэлэктииптэрин кэнсиэртэрэ саҕаланна.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru