Сэттэ аҥар сааһыттан оҕус сиэтиэҕиттэн үлэ үөһүгэр сылдьыбыт ытык кырдьаҕас толору хааччыллыылаах дьиэҕэ олорор дьоллонно.
Ахсынньы 30 күнүгэр Төҥүлү нэһилиэгин ытык кырдьаҕаһа, тоҕус уон алтыс хаарын санныгар түһэрбит Николай Дмитриевич Черкашин Мэҥэ Хаҥалас улууһун баһылыга Николай Старостин илиититтэн саҥа кыбартыыра күлүүһүн тутан, Аллараа Бэстээх бөһүөлэгин Кооперативнай уулуссатын “2 а” нүөмэригэр турар түөрт этээстээх дьиэ олохтооҕунан буолла.
Былырыын улуус баһылыга сэрии бэтэрээнин толору хааччыллыылаах таас дьиэлиэх буолан эрэннэрэн турар. Онон тылыгар турда.
Тоҕо улуус баһылыга биир бэтэрээн дьиэлэнэригэр көмөлөһөргө бэйэтинэн ылсыбыта эмиэ өйдөнөр. Туһааннаах дакаастыыр докумуоннара суох буолан, Николай Черкашин олоҕун уһун кэмин устата Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнин быһыытынан сокуонунан билиниллибэккэ сылдьыбыта. Бүгүрү үлэһит, сэмэй киһи салгыы даҕаны оннук сылдьыаҕын, күтүөтэ Константин Корякин сүүрэн-көтөн, кэлэн-баран туруорсан аҕа кылына бэтэрээн статуһун ыларын ситистэ.
Николай Черкашин аармыйаҕа 1943 сыллаахха ыҥылллыбыта, Монголияҕа сулууспалаабыта. Арҕаа фроҥҥа айаннаан истэҕинэ, “бастакы истиэпэннээх дистрофия” диэн диагностаан аара Уралга госпитальга хааллараллар. Куһаҕан эмиэ үчүгэйдээх диэбиккэ дылы, ол госпитальга сыппытын туоһулуур докумуоннар баар буоланнар, бэтэрээн статуһун ылара кыаллыбыт.
Тоҕус уон алта саастаах кырдьаҕас, истэрэ мөлтөөтөр да, билигин да хоп курдук. Саҥата-иҥэтэ билигин да дорҕоонноох, улахан. Атах тэпсэн олорон сэһэргэһэр киһилээҕэ буоллар, кэпсээн-ипсээн элбэх кырдьаҕаһа.
Үйэтин тухары тырахтарыыстаабыт, үлэни өрө тутан дьоллоох олоҕу олорбут кырдьаҕас 30-тан тахса сиэн, 10-тан тахса хос сиэн эһээтэ. Дьиэ күлүүһүн тутар үөрүүлээх күнүнэн аймах-билэ дьоно мустан истиҥник эҕэрдэлээтилэр. Күтүөтэ аах ас арааһын астаан, кус буһаран аҕалан, дьиэ бастакы ыалдьыттарын хатаҕалаатылар.
Үлэнэн дьолломмут Николай Черкашин төрүт дьарыкпытын – сүөһү, сылгы иитиитин — тута сылдьарбыт буоллар, сахалар омук быһыытынан салгыы сайдыа этибит диэн санаатын этэр.
Аркадий ИННОКЕНТЬЕВ.