Тохсунньу 13 күн. Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын Улахан саалата. Бүгүн манна Сахабыт сирин бары улуустарын, куорат хаһыаттарын, типографияларын салайааччылара, үлэһиттэрэ муһуннулар. Бүгүн – Бэчээт күнэ.
Людмила Попова, «Саха сирэ» хаһыавт, https://edersaas.ru/
Киирэр аан аттыттан саҕалаан, сылга биирдэ көрсөр дьон үөрэ-көтө Бэчээт бырааһынньыгынан эҕэрдэлэһэллэр, үрдүк наҕараадаҕа тиксибит биир идэлээхтэрин уруйдууллар-айхаллыыллар. Кинилэр саҥаларын диктор микрофоҥҥа сөк куолаһа баһыйаатын кытта, саала иһэ уу чуумпу буола түһэр.
СӨ баһылыгын уонна бырабыыталыстыбатын дьаһалтатын салайааччыта Федор Борисов үрдүк трибунаттан, Ил Дархан уонна бэйэтин аатыттан Россия Бэчээтин күнүнэн эҕэрдэлиир: “Аныгы олоххо интернет-таһаарааччылар сонуну тута бэчээттиир эбит буоллахтарына, бэчээт оруола биллэ уларыйда, тубуста. Уопсастыба эһигиттэн ордук ырытыылаах матырыйааллары, экспердэр комментарийдарын ирдиир. Маныаха кырдьыктаах уонна сиһилии сонуну истиэн баҕарар. Эһиги сыралаах үлэҕит түмүгэр, уопсастыба уонна былаас икки ардыларыгар далаһа ууруллар, олоххо саамай сытыы боппуруостар таарыллаллар”, — диэн этэр.
Ол кэнниттэн тута наҕараадалааһын саҕаланар. СӨ Ил Дарханын Ыйааҕынан, сурналыыстыкаҕа, периодическай бэчээккэ, кинигэ таһаарыытыгар кылааттарын, социальнай-экономическай сайдыыны оҥорууга уонна үтүө суобастаах үгүс сыллаах сыралаах үлэлэрин иһин, “СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ” ааты “Эдьигээн сонуннара” хаһыат эрэдээктэр-дириэктэрэ Алексей Матвеевка, “Саха сирэ” хаһыат эппиэттиир сэкирэтээрэ Татьяна Павловаҕа иҥэрдилэр. Онтон Ил Дархан Грамотатын “Күрүлгэн” сурунаал кылаабынай эрэдээктэрэ Афанасий Гуринов, “Саха сирэ” хаһыат ырытааччыта Рая Сибирякова ыллылар. 2016 сыл түмүгүнэн суруналыыстыка эйгэтигэр В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтин “Саха сирэ” хаһыат салаатын эрэдээктэрэ Василий Никифоров, оҕо литэрэтиирэтин эйгэтигэр Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан СӨ Ил Дарханын бириэмийэтин Мындаабатааҕы (Уус Алдан) “Кэнчээри” оҕо саадын иитээччитэ, Россия Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ Клавдия Васильева туттулар. Ону сэргэ биир идэлээхтэрбит СӨ Бырабыыталыстыбатын, Ил Дархан дьаһалтатын уонна СӨ бырабыыталыстыбатын грамотатынан, махталынан, махтал суругунан наҕараадаланнылар.
Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Анатолий Добрянцев эҕэрдэлээн туран, бэчээт уруккутун курдук уопсастыбаннай кэпсэтиини олохтуурга сүрүн оруоллааҕын, суруналыыстар үлэлэрэ күннэтэ айымньылаах толкуйу, тылы баһылыыр дьоҕуру уонна хаачыстыбалаахтык, кырдьыктаахтык, түргэнник ырытан суруйары эрэйэр диэн бэлиэтээтэ. Итиэннэ А.П.Илларионов аатын иҥэрэн туран, Ил Түмэн Судаарыстыбаннай мунньах бириэмийэтин “Саха” НКИХ дирекциятын редакторыгар Валентина Петроваҕа туттарда. Онтон көмүс харыга иилинэр чаһылаах Ил Түмэн Судаарыстыбаннай мунньах Бочуотунай гармотатын СИА үрдүкү редактора Руслан Басыгысов ылла.
Хас биирдии наҕараадаланар киһи аата ааттаннаҕын ахсын, саала иһэ ытыс тыаһынан хабылла түһэр. Бу, манна мустубут дьон биир идэлээхтэрин үөрэн-көтөн туран, истиҥник эҕэрдэлииллэрин туоһута буолар.
«Саха сирэ» хаһыат суруналыыстарын аата үстэ ааттанна.»Саха сирэ» хаһыат суруналыыстарын аата үстэ ааттанна. Саха Өрөспүүбүлүкэтин үрдүк наҕараадатын ылбыттар ааттарыттан харда тылы “Саха сирэ” хаһыат тыа хаһаайыстыбаҕа салаатын эрэдээктэрэ Василий Никифоровка биэрдилэр. “Суруналыыстарга В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан наҕараада – саамай үрдүкү наҕараада. Мин кандидатурабын өйөөбүт дьоҥҥо бука барыларыгар махталбын тиэрдэбин. Сорохтор суруналыыс идэтин судургу үлэ курдук сыаналыыллар. Оннук буолбатах. Сороҕор тохтобула суох командировкалар, түүннэри утуйбат уустук айаннар. Суруналыыстан айымньылаах үлэни, хорсун, кырдьыксыт буолууну эрэйэр идэ. Суруналыыстыка эр дьоннор уонна дьахталлар киэннэрэ диэҥҥэ арахсыбатын кэриэтэ, тыа сирин уонна куорат суруналыыстыката диэн суох. Эмиэ ол кэриэтэ кумааҕы уонна электроннай суруналыыстыка диэн суох. Соҕотох эрэ суруналыыстыка баар – куһаҕан уонна үчүгэй. Биир идэлээхтэрим, Сахабыт сирэ чэчирии сайдарын туһугар күүстээх, үчүгэй суруналыыстыканы сайыннарыаҕыҥ. Сахабыт тылын сарсыҥҥыта сатарыйбатын, “Саха сирэ” хаһыат хас биирдии саха ыалыгар күүтүүлээх күндү ыалдьыт буолан тиийдин! Сахабыт сирэ сайда-үүнэ туруохтун!”, — диэн күүстээхтик эттэ.
Оттон “Саха сирэ” хаһыат эппиэттиир сэкирэтээрэ Татьяна Павлова: “Суруналыыстыкаҕа үлэлээбитим 29 сыл буолла. Онтон 25 сылбын “Саха сирэ” хаһыат эппиттиир сэкирэтээрин үлэтигэр анаатым. Үлэбин Аллайыаха улууһуттан саҕалаабытым. Үс сыл табаһыттар олохторун-дьаһахтарын сырдаппытым. Салгыы биэс сыл Сангаар хаһыатыгар үлэлээбитим, шахта диэн тугун илэ харахпынан көрөн, шахтердар үлэлэрин хайдах баарынан суруйбутум. Үрдүк наҕараадаҕа түһэрбит, өр сыллаах үлэбин сыаналаабыт эрэдээктэрбэр Чокуур Гаврильевка, эрэдээктэри солбуйааччы Петр Поповка, “Сахамедиа” өрөспүүбүлүкэтээҕи иһитиннэрэр-бэчээттиир салалтатыгар махталбын тиэрдэбин. Биир идэлээхтэрбэр бука барыларыгар, ыарахан үлэлэригэр ситиһиини баҕарабын”, – диэн санаатын үллэһиннэ.
“Манан официальнай эҕэрдэ түмүктэммитинэн ааҕыллар”, – диэн диктор микрофоҥҥа саҥата иһиллээтин кытта, саала иһэ эмиэ күө-дьаа буола түһэр. Көстүбэт эйгэ үлэһиттэрэ – суруйар идэлээх суруналыыстар үрдүк салалтаҕа эҕэрдэлэрэ эһиилги сылга диэри түмүктэннэ. Арай, күннэтэ кинилэр түүнү-күнүһү аахсыбакка, компьютер клавиатуратыгар табыгыратан “төрөппүт” ыстатыйалара бүгүҥҥү ааҕааччыга сонун, ырытыы буолан тиийиэхтэрэ.
Людмила Попова, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/
Хаартыска: Андрей Сорокин