Амма улууһун спортивнай уопсастыбаннаһа ыар сүтүктэннэ. Бу дьыл, олунньу 2 күнүгэр, Николай Захаров-Сахаачча аатынан оҕо спортивнай оскуолатын көҥүл тустууга тренерэ, СР үөрэҕириитин туйгуна, үс оҕо аҕата Илья Анатольевич Солдатов биһиги кэккэбититтэн соһуччу туораата.
edersaas.ru
Бастыҥ үлэлээх тренербит кылгас эрээри чаҕылхай олоҕун, Амма тустуута сайдарыгар киллэрбит кылаатын туһунан ахтан-санаан ааһабыт, кини үтүө аатыгар сүгүрүйэбит.
Илья Анатольевич 1970 сыллаахха муус устар 22 күнүгэр Эмис нэһилиэгэр сэттэ оҕолоох Клара Николаевна, Анатолий Константинович Солдатовтар дьиэ кэргэттэригэр 2-ис оҕонон төрөөбүтэ.
Оҕо эрдэҕиттэн спорт көрүҥнэриттэн, көҥүл тустууну сэҥээрэн, дьарыктаммыта. 11 сааһыгар бэйэтин баҕатынан, төрөппүттэрэ утарсыбыттарын үрдүнэн, ытаан туран, борцовкатын сүкпүтүнэн айан суолугар тахсан, массыына куоластаан, Амматааҕы оҕо спортивнай оскуолатыгар үөрэнэ барбыта. Саха сирин үтүөлээх тренерэ Михаил Степанович Скрябин салалтатынан дьарыктанан, улуус, өрөспүүбүлүкэ, Россия, аан дойду улахан түһүлгэлэригэр ситиһиилээхтик тустубута.
1988 сыллаахха Амма 1-дээх орто оскуолатын бүтэрбитэ. 1988-1990 cс. Улан- Удэ куоракка спортивнай ротаҕа сулууспалаабыта. Аармыйа түһүлгэлэригэр тустууга чаҕылхай кыайыылары ситиспитэ. Сэбиэскэй Сойуус бары муннугуттан мустубут уолаттар Саха сириттэн сылдьар Илья Солдатовы убаастаан “лучший” диэн ааттыыллара.
Илья Анатольевич ыал, үлэһит буолан тахсар олоҕун киэҥ суолталаах хардыыларын төрөөбүт Эмиһиттэн саҕалаабыта. 1992 сыллаахха Эмис нэһилиэгэр көҥүл тустууга Николай Захаров-Сахаачча аатынан Амматааҕы оҕо спортивнай оскуолатын филиалын үлэлэтэн саҕалаабыта. Эмис нэһилиэгэр тустуу историятын саҥа кэрдиис кэмин арыйан, эдэр бөҕөстөрү бэйэтин тула түмпүтэ, тустууга дьоҕурдаах уолаттар кыахтарын арыйан, спорт үрдүк үктэллэргэ тахсар олуктарын уурсубута.
1996 сыллаахха Эмис нэһилиэгэр Мария Тарасовналыын ыал буолбута. 2004 сыллаахха Аммаҕа көһөн, тренерскэй үлэтин оҕо спортивнай оскуолатыгар салҕаан, олоҕун тиһэх күннэригэр диэри айымньылаахтык үлэлээбитэ.
Олоҕун ис хоһооно буолбут тапталлаах тустуутугар 27 сыл устата бэриниилээхтик үлэлээтэ. Кини биир сиргэ тохтоон турбата, саҥаттан саҥа таһымҥа тахсан, саҥа үктэллэри дабайан иһэрэ, хайаан да үп-харчы булан, эрчийэр уолаттарын соҕуруу сбордарга илдьэрэ, тустуу улахан түһүлгэлэригэр сирдиирэ, онно кытталларыгар кыах биэрэрэ, кыайыыларга кынаттыыра.
Илья Анатольевич үлэтин биир суолталаах хайысхатынан Дагестан Өрөспүүбүлүкэтин Хасавюрт куоратыгар «Спартак» оҕо спортивнай оскуолатын кытта бииргэ үлэлээһинэ буолара. 2006 сылтан Амма бөҕөстөрө Илья Анатольевич салалтатынан сайын аайы Хасавюрт оскуолатыгар анал эрчиллиини ааһаллара. Кини бу үлэтинэн саха тустуута үрдүк таһымҥа тахсарыгар тугунан да кэмнэммэт улахан кылаатын киллэрбитэ.
Хасавюрт оскуолатын кытта үлэтин үтүө түмүгэ Амма бөҕөстөрүн кыайыыларыгар көстөр: Герман Устинов пляжнай тустууга аан дойду чемпиона, Россия эдэрдэргэ иккис миэстэлээх, улахан дьоҥҥо аан дойдутааҕы турнирга үһүс миэстэлээх, Дмитрий Коркин аан дойдутааҕы турнирыгар үһүс, иккис, бастакы миэстэлээх (2015, 2016 с., 2017 с.), аан дойдутааҕы кылаастаах спорт маастара, Георгий Окороков Россия эдэрдэргэ, Европа, өрөспүүбүлүкэ эдэрдэргэ чемпиона, Н. Тарскай бирииһигэр улахан дьоҥҥо үһүс миэстэлээх, Владимир Егоров Россия оҕолорго үһүс, Турцияҕа ыытыллыбыт аан дойдутааҕы турнирга икки төгүл үһүс миэстэлээх (2011, 2013 сс.), Курамагомед Курамагомедов аатынан Бүтүн Россиятааҕы турнирга бастакы миэстэлээх (2013 с.), Преображенскай Бүтүн Россиятааҕы турнирыгар үһүс миэстэлээх (2014 с.), Дальнай Восток икки төгүллээх чемпиона, Македонияҕа бастыыр иһин күрэхтэһии чемпиона (2016 с.), Германия «Бундеслиги» клубнай чемпионатын үс төгүл кыайыылааҕа, көҥүл тустууга Европа чемпионатын кыттыылааҕа (2017 с.), Георгий Кычкин Россия үөрэнээччилэрин спартакиадаларын кыайыылааҕа, V «Азия оҕолоро» оонньуулар чемпиона, Семен Матвеев Россия оҕолорго үһүс призера, V «Азия оҕолоро» оонньуулар үһүс миэстэлээх, Валентин Судинов СӨ уолаттарга чемпиона, Курамагомед Курамагомедов аатынан норуоттар икки ардыларынааҕы турнир 2015 с., Каспийскай куоракка Уһук Илиҥҥэ эдэрдэргэ кыайыылааҕа.
Илья Анатольевич тренерскэй үлэтигэр көлүөнэни ситимниир ыллыктаах хайысханы тутуһара. Амма уонна Дагестан бииргэ үлэлээһиннэрин сибээһин салгыырга саҥа көлүөнэ тустууктарын таһаартаабыта.
Илья Анатольевич Солдатов тустуу сайдыытыгар киллэрбит кылаатыгар тирэҕирэн, кини аатын үрдүктүк тутан, саҥа кыайыылары дабайыахпыт. Тустуу баарын тухары Илья Анатольевич Солдатов аата умнуллуо суоҕа.
Ньургун Иванов, Николай Захаров-Сахаачча аатынан Амматааҕы оҕо спортивнай оскуолатын дириэктэрэ.