Урукку сылларга ыам ыйыгар күп-күөх халлааҥҥа сырдык күн чаҕылыйан, сааскы бырааһынньыгы уруйдаан-айхаллаан көрсөр эбит буоллахпытына, быйылгы ыам ыйа хаардаах ардахха «төрөөтө».
Ыам ыйын бастакы күннэригэр хайдах күн-дьыл буолуоҕун туһунан Тускул билгэлээтэ:
— Киин улуустарга ыам ыйын 5 күнүгэр диэри тымныы -5 кыраадыска тиийиэҕэ. Алта чыыһылаттан халлаан көнөн, сылыйара күүтүллэр. Ол эбэтэр, күнүс +10 кыраадыс буолуоҕа.
Бүлүү бөлөххө ыам ыйын 1 күнүгэр -5 кыраадыска тиийэ тымныйыаҕа. Ыам ыйын 4 күнүгэр диэри манна — хаар, ардах. Бу иннинэ сылыйан аҕай турбут күн-дьыл эмискэ тымныйда. Ыам ыйын 5 күнүттэн халлаан туруга көнөн барыаҕа. Манна эмиэ +10 кыраадыска тиийэ сылыйыаҕа.
Уопсайынан, ыам ыйын 1 күнүгэр улуус аайы халлаан «буккуллар». Ол курдук, Өлүөхүмэ, Ленскэй улуустарыгар +15 кыраадыс сылыйа турбут буоллаҕына, ыам ыйын 1-кы күнүгэр -5 кыраадыска тиийэ тымныйыаҕа.
Кэбээйигэ, Эдьигээҥҥэ ыам ыйын 1-кы күнүгэр түүн -10 кыраадыска тиийэ тымныйыаҕа, күнүс -3 кыраадыс тымныы. Бу улуустарга эмиэ ыам ыйын 5 күнүттэн халлаан туруга көнүөҕэ.
Өймөкөөҥҥө түүн -10 кыраадыс тымныы. Күнүс +1 кыраадыс сылаас буолуоҕа. Ыам ыйын 3 күнүттэн сылыйыаҕа. Өймөкөөннөрү +7 кыраадыс сылаас буолан үөрдүөҕэ.
Дьааҥыга ыам ыйын бастакы күннэригэр — хаар, ардах. Халыма-Индигиир улуустарыгар -5 кыраадыс тоҥоруоҕа. Ыам ыйын 4-5 күннэригэр сыыйа сылыйыаҕа.
Өлөөҥҥө ыам ыйын 1 күнүгэр түүн -15 кыраадыс тымныйыаҕа, күнүс -7 кыраадыс тымныы. Манна ыам ыйын 8-9 күннэрин эрэ диэки сааскы сылаас тыын биллиэҕэ.
Тиксиигэ уонна Анаабырга түүн -15 кыраадыс, күнүс -5 кыраадыс тымныы. Манна эмиэ — ардах уонна хаар.
Бу күннэргэ ыам ыйын 4 күнүгэр диэри хаары, ардаҕы кытта 10-15 м күүстээх тыал түһүөҕэ. Өлүөхүмэҕэ 18 м күүстээх тыал түһүөҕэ. Кэбээйигэ — 15 м тиийэ күүстээх тыал.
… Онон норуот синоптига бэлиэтииринэн, дьиэҕэ олорор эрэсиими тутуһарга саамай тоҕоостоох кэм буолсу — тымныы күҥҥэ-дьылга кыра кыһалҕалаах киһи таһырдьа тахсыан баҕарбата чахчы. Онон бырааһынньык күннэргэ сылаас дьиэҕэ олоруоҕуҥ, нус-хас сынньаныаҕыҥ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска — интэриниэттэн.