Өрөспүүбүлүкэ дьахталларыгар, дьиэ кэргэҥҥэ аналлаах “Далбар Хотун” бастакы сурунаал 25 сылын үөрүүлээх быһыыга-майгыга бэлиэтээтэ. Бу үбүлүөйдээх тэрээһиҥҥэ өссө биир кэрэ-бэлиэ күн – куйаар ситиминэн ыытыллыбыт “Далбар Хотун” куонкурус кыайыылаахтара быһаарыллар долгутуулаах түгэннэрэ үүннэ.
edersaas.ru
Алтынньы 11 күнүгэр Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр «Далбар Хотун сылаас холумтаныгар» дьоро түһүлгэ тэрилиннэ.
“Далбар Хотун” сурунаал ыалдьыттарын “Далбар Хотун” ансаамбыл кыттыылаахтара уонна “Кыл саха” бөлөх сахалыы матыыптары оонньоон көрсүбүттэрэ түбэспиччэ буолбата.
Тэрээһин саҕаланыан биир чаас иннинэ иистэнньэҥ Ирина Сарта кимоно тигэргэ, асчыт Марфа Ильина зефири астыырга, уран тарбахтаах Екатерина Суханова брошь оҥорорго маастар-кылаас ыыттылар. Алгыстаах кыптыыйдаах Тайаана кырыйбыт ойууларын суолтатын кэпсээн, быһааран, сүбэлээн биэрдэ.
Дьэ, онтон «Далбар Хотун сылаас холумтаныгар» диэн аата да этэрин курдук, тэрийээччилэр ыҥырыллыбыт ыалдьыттарын сылаас холумтаҥҥа “бигээн”, остуол тула олордон, истиҥ сэһэргэһии быһыытынан барда. Ол эбэтэр сурунаалы тэрийсибит, үлэлэспит суруналыыстар “кыһыл ыллыгынан” хааман тахсан, тута сценаҕа туруоруллубут остуол тула олордулар. Кинилэр ортолоругар оччолорго “Саха сирэ” хаһыат кылаабынай эрэдээктэрин солбуйааччы, сурунаал бастакы эрэдээктэрэ, СӨ норуодунай бэйиэтэ Наталья Харлампьева, СӨ Президенин иһинэн дьиэ кэргэн, дьахталлар проблемаларыгар уонна демография бэлиитикэтигэр кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Анастасия Божедонова, өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, билигин “Барҕарыы” пуонда дириэктэрэ Альбина Поисеева уонна сурунаал аатын толкуйдуурга сүбэтин биэрбит СӨ норуодунай суруйааччыта Семен Попов-Сэмэн Тумат бааллар. Ону сэргэ сурунаал бастакы нүөмэриттэн үлэлэспит бары көлүөнэ суруналыыстар Изабелла Антипина, Татьяна Маркова, Галина Нельбисова, Айталина Никифорова, Лена Иванова, Сардаана Баснаева, Саргылана Данилова, Татьяна Обулахова, Айта Платонова, Ираида Попова, Софья Протодьяконова, Ольга Сергеева, Галина Полускина уо.д.а. ыҥырылыннылар.
Өрөспүүбүлүкэ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар дьахтар оруолун сырдатар, дьиэ кэргэн сыаннастарын өрө тутар, омук сиэрин-майгытын, үтүө үгэстэрин харыстыыр аналлаах “Далбар Хотун” сурунаалга үтүө суобастаахтык үлэлии-хамсыы сылдьар суруналыыстар тустаах наҕараадаларынан бэлиэтэннилэр. Наҕараадалары АГиП иһитиннэрэр бэлиитикэҕэ департаменын салайааччы Афанасий Ноев, СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Антонина Григорьева, СӨ Сибээскэ уонна информационнай технологияларга миниистирин солбуйааччы Чокуур Гаврильев, Идэлээх сойуус рескомун бэрэссэдээтэлэ Анастасия Комарова, “Сахабэчээт” автономнай тэрилтэ генеральнай дириэктэрэ Филипп Пестряков уо.д.а. туттардылар.
Үбүлүөйдээх сурунаал үлэһиттэрин эҕэрдэлээһин эстрада тыйаатырын артыыстарын ырыаларынан доҕуһуолланна. Анна Дьячковская, Юрий Баишев, Клавдия, Герман Хатылаевтар, Варя Ларионова-Ый кыыһа, Саарын, Байбал Сэмэнэп, Виталий Очиров, Константин Степанов, Людмила Акимова, Варя Аманатова уо.д.а. истиҥ-иһирэх ырыалара, “Ситим” уонна “Алгыстаах доҕордоһуу” үҥкүү бөлөхтөрүн толоруулара көрөөччүлэр куттарын тутуон тутта. Кинилэри сэргэ «Далбар Хотун» өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруска Намтан кыттыбыт кэрэ аҥаардар тэрийбит ансаамбыллара бүгүҥҥү үөрүүлээх тэрээһин аналын бигэргэтэн биэрдилэр.
Кэнсиэр иннинэ сурунаалга сурутуу тэриллэн, ол түмүгүнэн сүүйүүлээх оонньуу ыытылынна. Сүрүн бириис быһыытынан Софья Акимова оҥорбут хомуһа туруорулунна. Ону таһынан Раиса Плетцер киэргэллэрэ, «Сашок» иис мастырыскыайыттан сахалыы утуйар таҥастар о.д.а. эгэлгэ бириистэр сурутааччылар ортолоругар хаһаайыннарын буллулар.
***
Сурунаал аныгы дьахтар сиэркилэтэ буоларынан, олоҕу кытта тэҥҥэ хаамсарынан араас куонкурустары тэрийэр, бырайыактары олоххо киллэрэр үтүө үгэстээх. Олортон биир саамай далааһыннаахтара — тэриллибитэ 10 сылын былырыын бэлиэтээбит “Далбар Хотун” куонкурус.
Бу күн куйаар ситимин нөҥүө “Сахабэчээт” сайтыгар ыытыллыбыт «Далбар Хотун» өрөспүүбүлүкэтээҕи I күрэс түмүгэ таҕыста. Кыттыылаахтарга барыларыгар анал ааттар иҥэрилиннилэр. Анал ааттар лиэнтэлэрин “Далбар Хотун” куонкурустар урукку кыайыылахтара кэтэрдибиттэрэ олус долгутуулаах буолла.
Куйаар ситиминэн куоластааһын түмүгүнэн Үөһээ Бүлүү улууһун олохтооҕо, Үөһээ Бүлүү улууһун оройуоннааҕы бибилэтиэкэтин ааҕааччылары хааччыйар отдел сүрүннүүр исписэлииһэ, “Санаа ситимэ” литературнай кулууп чилиэнэ Дария Николаевна Павлова кыайыылааҕынан ааттанна уонна “Мастерская Петра” ювелирнай тэрилтэ оҥорбут бастыҥатын хаһаайкатынан буолла.
Кыттааччылар бары араас номинацияларынан бэлиэтэннилэр:
Полина Прокопьевна Осипова, Горнай улууһа – “Айыы Хотун” (“Көмүлүөк” сахалыы иһит нобуорун бэлэх тутта);
Боя Семеновна Ноговицына, Чурапчы – “Ийэ Хотун” (“Алмаасэргиэнбаантан” тэлэбиисэр);
Галина Лукинична Павлова, Таатта – “Иэйии Хотун” (“Драгоценности Якутии” илин кэбиһэрин);
Тамара Васильевна Винокурова, Эдьигээн – “Уран Хотун” (“Идея” иистэнэр массыынаны);
Мария Николаевна Аманатова, Нам – “Мааны Хотун” (“Харысхал” ювелирнай тэрилтэ илин кэбиһэрин);
Татьяна Коммунаровна Семенова, Мэҥэ Хаҥалас — “Талба Хотун” (“Сардаана” фабрикаттан 10000 солк. суумалаах сэртипикээти).
“Ыал — ийэтинэн, сурунаал – ааҕааччыларынан” дииллэринии, кэрэ аҥаардарга аналлаах сурунаал инники кэскилэ өрөспүүбүлүкэ ааҕааччыларын кытата быһаччы сибээстээх. Ол да иһин, “Далбар Хотун” сурунаал үйэ чиэппэрдээх үбүлүөйүн үөрүүтүн үллэстэ кэлбит хас биирдии киһи уонна кини дьүөгэтэ, доҕоро, ыала, биир идэлээҕэ уо.д.а. сурунаалга суруйтаралларыгар ыҥыран, “Далбар Хотун” курдук Ийэ-сурунаал күн сирин көрө турарыгар баҕа санаа бастыҥа этилиннэ.
ЫСПЫРААПКА:
Сурунаал кылаабынай эрэдээктэрдэринэн үлэлээбиттэрэ: Наталья Харлампьева (1994-2003 сс.), Аита Шапошникова (2003-2012 сс.), Галина Полускина (2013-2015 сс.), Зинаида Архипова (2015-2019 сс.), Гуннара Байгильдина (2019 с.).
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaаs.ru
Мария Васильева, Юлия Пестрякова түһэриилэрэ