СӨ Сибээскэ уонна иһитиннэрэр технологияларга миниистирэ Анатолий Семенов Улуу Кыайыы күнүнэн эҕэрдэлиир.
Бу харах уулаах бырааһынньык.
Сэрии сылларыгар Аҕа дойдуларын көмүскүү 62 тыһыынчаттан тахса Саха сирин олохтооҕо барбыта. Сэрииттэн баара-суоҕа 23 тыһыынчата эргиллибитэ. Саха сирин буойуннара сэриилэһэр аармыйа бары көрүҥнэригэр сулууспалаабыттара. Кинилэр туйгун снайпер, сытыы өйдөөх разведчиктар, хорсун артиллеристар, таҥкыыстар, лүөччүктэр этилэр. Саха сирин 2300-тэн тахса буойуна хорсун быһыыларын иһин уордьаннарынан уонна мэтээллэринэн наҕараадаламмыта. Кинилэртэн 24 киһи Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойун аатын ылбыта уонна 1 – Арассыыйа Федерациятын Дьоруойун, 6 киһи — Хмельницкэй, Невскэй уордьаннарын, 5 буойун Албан аат уордьанын толору кавалердарынан буолбуттара. Түөрт саллаат Албан аат үс истиэпэнин ылар чиэскэ тиксибиттэрэ. Албан аат иккис уонна үһүс истиэпэннээх уордьаннарынан Саха сирин 25 олохтооҕо наҕараадаламмыта. Ситэтэ суох чахчынан, биһиги 1300 саллааппыт уонна офицербыт Кыһыл сулус уордьаҥҥа тиксибиттэрэ.
Саха сирин буойуннара снайперскай хамсааһыны төрүттээбиттэрэ. Кинилэр тустарынан дивизиялар уонна аармыйалар хаһыаттара суруйбуттара. Ол курдук, 33 Аармыйа 110 дивизиятын “За Родину” хаһыата Е.К.Петров, С.Г.Ковров, С.И.Бушков, Д.А.Гуляев, С.Ф.Тимофеев, А.А.Миронов тустарынан таһаарбыта. “Снайпер” түөскэ кэтэр бэлиэнэн 100-кэ буойун наҕараадаламмыта. Кинилэртэн үгүстэрэ төһө өстөөҕү кыдыйбыттарын аармыйа хамаандата дьиҥнээхтик анаан-минээн бэлиэтээбитэ: Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Ф.М.Охлопков – өстөөх 429 саллаатын уонна офицерын, И.Н.Кульбертинов – 252, Е.К.Петров – 242, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа А.А.Миронов – 129, Д.А.Гуляев – 122 уо.д.а. (Саха снайпердара бары 3000 тахса).
Кыайыы күнүгэр бүгүн Саха сириттэн сэриилэспит сибээс үлэһитин (связист), Рейхстагы кытта сибээһи холбоон, бастакынан “Кыайыы” тылы тиэрдибит киһи туһунан ахтыахпын баҕарабын. Бу Волков Николай Михайлович. Кини 1902 сыллаах төрүөх, ефрейтор, Сибээс туспа Померанскай батальонун МКТР 977 надсмотрщига. Кыһыл аармыйаҕа 1941 сыллаахха от ыйын 29 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Кини хаһыакка тахсыбыт ыстатыйаҕа кэпсээбитинэн, Берлини ылан баран, хамаандабанньыйа сорудаҕынан Рейхстаг дьиэтигэр көтөн түспүт уонна сибээһи холбообут.
— Алло! Табаарыс хамандыыр, эн бирикээскинэн сибээс холбонно! Биһиги Рейхстагка!
— Маладьыас, Волков!
Ити курдук, Рейхстагка сэбиэскэй сибээс тиийбитэ! Бэтэрээннэргэ уруй-айхал!
Бэлэмнээтэ Женни СТРЮКОВА, «Саха сирэ» хаһыат