Бу сайын-күһүн «Якутия» авиахампаанньа сөмөлүөттэрэ алдьанан, кэмигэр сатаан көппөккө, уоппускаҕа барар-кэлэр кэмҥэ хас да түүн утуйбакка аэропуорка олорон, үгүс киһи эрэйи көрдө, утуйар уута көттө. Аны куоракка тахсыаххын, сөмөлүөт көтөр бириэмэтэ чопчу биллибэт. Сорохтор Москваттан салгыы көтөр стыковочнай рейсэлэригэр хойутаан, бэйэлэрин харчыларынан иккистээн билиэт атыылаһарга күһэлиннилэр.
edersaas.ru
Хойутаан көтүүгэ – бастакы миэстэ
Росавиация статистикатын көрдөххө, быйыл балаҕан ыйыгар «Якутия» авиахампаанньа бириэмэтиттэн хойутаан көппүт регулярнай уонна чартернай рейстэрин ахсаанынан Арассыыйа үрдүнэн бастакы миэстэҕэ таҕыста.
Хойутаан көтүү сүрүн төрүөттэрин олохтоох авиахампаанньа – “Sukhoi Superjet 100” сөмөлүөттэрэ сотору-сотору алдьанан, ол өрөмүөнүгэр бириэмэ ыйы-ыйдаан барарын ыйбыта. «Якутия» биэс суперджетыттан иккитэ-үһэ эрэ рейсэҕэ тахсар буолан, болдьоммут бириэмэттэн үгүс хойутааһын тахсыбыта.
Ааспыт ый саҥатыгар Улан-Удэ куораттан Дьокуускайга көтөн кэлбит «Якутия» авиахампаанньа эмиэ ити сөмөлүөтэ шассита тостон, балаһа таһыгар тахсан, 4 киһи эчэйбитэ. Итиниэхэ олоҕуран, Росавиация «Якутия» авиахампаанньа сэртипикээтин олох да былдьаан ылыан сөбүн туһунан иһитиннэрбитэ.
Аны бу сайын Дьокуускайтан Депутатскайга көтөн иһэр АН-24 сөмөлүөт мотуора аккаастаан, эмиэ үгүс дьону долгуппута.
Омук сиригэр көтүү бобулунна
Ити барыта мунньуллан, тиһэх таммах буолан, сэтинньи 5 күнүттэн Росавиация олохтоох авиахампаанньа омук сиригэр көтөрүн 90 хонукка диэри бопто. Ол төрүөтэ бэрэбиэркэ кэмигэр тахсыбыт араас итэҕэс: Boeing 737-800 сөмөлүөт көтөр кыаҕын туһунан сымыйа отчуот, дьону техническэй хааччыллыыта суох таһыы.
Бу дьаһал дьиктитэ диэн, омук сиригэр барааччылары эрэ харыһыйбыт курдук. Эргэрбит, онто-манта тосто, аккаастыы сылдьар сөмөлүөттэринэн өрөспүүбүлүкэ иһигэр төһө баҕарар көтүҥ, хайдах да буолуҥ диэбит кэриэтэ. Эбэтэр авиахампаанньа аҥаар кынатын тоһутан, авиационнай ырыынак харчылаах сириттэн сыыйа туоратар ньымалара.
Сөмөлүөттэргэ – хааччах
Бу саас Дьокуускай аэропуордун үс сыллаах улахан өрөмүөнүн бастакы түһүмэҕэ саҕаламмыта. Сөмөлүөттэр түһэр-көтөр балаһаларын уһатыы уонна саҥардыы «Тырааныспар ситимин сайыннарыы» бырагыраамма быһыытынан федеральнай бүддьүөттэн үбүлэнэр.
Эһиил 450 м уһуннаах балаһа оҥоһулларынан сибээстээн, Boeing 737-800, Sukhoi Superjet 100, Airbus–319 курдук ыарахан ыйааһыннаах улахан сөмөлүөттэр көтүүлэрэ хааччахтаныа. Авиахампаанньалар аҕыйах миэстэлээх дьоҕус көтөр ааллары туттуохтара, ону таһынан, элбэх уматыгы тиэйэр кыахтара аччаан, аара суолга Новосибирскайга тохтоон, эбии заправкаланар буолуохтара.
Маннык балаһыанньа билиэт сыанатыгар, дьон айаныгар хайдах сабыдыаллыан сөбүй?
Сыананы тэҥнээн көрдөххө
Ыаллаһа сытар куораттарбытын кытта тэҥнэһэбит даҕаны, Магадаҥҥа 2018 с. орто хамнас 86 000 солк. тиийбит. Росстат балыксыттар 264 475 солк, наука үлэһиттэрэ 124 118 солк., госсулууспаҕа салайар үлэҕэ 97 262 солк. ылалларын сырдаппыт. Маннык хамнастаах дьоҥҥо ол 100 тыһ. сыаналаах билиэт улахаҥҥа ууруллубат буолуохтаах.
Оттон сайын оройугар Дьокуускайтан Москваҕа диэри көтөргө 40-45 000 солк., кэлэ-бара биир киһиэхэ 80-90 тыһ. солк.
Уһук Илин атын куораттарыттан Москваҕа көтүү Дьокуускайдааҕар быдан чэпчэки. Холобур, Хабаровскайтан— 23162 солк, Владивостоктан — 13200 солк, Петропавловскай-Камчатскайтан — 15000 солк, Улан-Удэттэн — 6252 солк. Көстөрүн курдук, сыана улаханнык араастаһар. Владивосток уонна Камчатка Саха сириттэн быдан ыраах, айана уһун эрээри, билиэт сыаната чэпчэки. Онон сыананы туох-ханнык көрдөрүүгэ олоҕуран оҥороллоро биллибэт.
Билиэт атыылаһарга хамнас тоҕо тиийбэтий?
Дьэ итиччэ сыаналаах билиэти атыылаһан баран ыйы супту аһаабакка олоруҥ диэн оҥорбуттар быһыылаах. Отчуокка ыйылла сылдьар Саха сиригэр 62 тыһ. орто хамнас дьиҥ олоххо сөп түбэспэтин дьон бары билэр. Нэһилиэнньэ улахан аҥаара итинтэн кыраны ылар. Ол иһин, субсидияламмыт билиэккэ хапсыбат нэһилиэнньэҕэ сайыныттан-кыһыныттан тутулуга суох билиэт дьиҥнээх хамнаска эппиэттэһэр удамыр сыаналаах буолуохтаах. Маннык соругу дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин ыам ыйынааҕы ыйааҕар туруорбута. Онтубут олоххо өссө да киирэ илик.
Дьон чэпчэки сыаналаах билиэти батыһан, стыковочнай рейсинэн көтөөрү хас да суукка утуйбакка айанныыр. Тоҕо эрэ удамыр сыаналаах билиэтиҥ көтөр бириэмэтэ ыкса түүн, эбэтэр сарсыарда эрдэ. Аанньа утуйбакка эрэйдэнэ түстүннэр диэн оҥоһуллубут курдук. Онон чэпчэки билиэккин утуйбатах түүннэргинэн төлөһөҕүн.
Аэропуорт тиһигин быспакка үлэлиэҕэ
Александр Тарасов, СӨ тырааныспарга уонна суол-иис хаһаайыстыбатын миниистирэ:
— Сөмөлүөттэр түһэр-көтөр балаһаларын өрөмүөнүн кэмигэр Дьокуускай аэропуорда тиһигин быспакка үлэлиэҕэ. Ол курдук, Сахабыт сирин киин куоратыттан Москваҕа уонна Санкт-Петербурга быһа көтөр бастайааннай рейстэр күн аайы сууккаҕа иккитэ оҥоһуллуохтара. Ону таһынан, нэдиэлэҕэ биэстэ: Новосибирскай нөҥүө S7 «Глобус» авиахампаанньа нэдиэлэҕэ иккитэ уонна «Северный ветер» («Nordwing Airlines») авиахампаанньа нэдиэлэҕэ үстэ көтүөхтэрэ. Өрөспүүбүлүкэ иһинээҕи айаҥҥа уларыйыы тахсыа суоҕа. Быйыл балаһа өрөмүөнүн үлэтин бастакы түһүмэҕэ саҕаланна. Аны саас халлаан сылыйдаҕына үлэ салҕанан, 3 398,5 м уһуннаах түһэр-көтөр иккис балаһа 2020 с. диэри оҥоһуллан бүтүөхтээх.
«Якутия» авиахампаанньа хардата
Сэртипикээти биһигиттэн былдьаабатахтара
— Аэропуорт балаһата оҥоһуллар кэмигэр дьону орто кылаастаах Boeing 737-700 сөмөлүөтүнэн таһар былааннаахпыт. Бу эрэ көтөр аал төһө даҕаны балаһа кыччаабытын иһин, стыковката суох ыраах айаҥҥа көтөр кыахтаах.
Дьон куттала суох айанын хааччыйарга уонна эргэрбит флоту саҥардарга Bombardier Dash 8 Q300 уонна ИЛ-114 сөмөлүөттэри эбии аҕалар санаалаахпыт. Оччотугар дьон стыковочнай рейсэҕэ хойутааһына аччыа этэ.
Росавиация биһигиттэн сэртипикээти былдьыыр туһунан эппэтэҕэ. Биһиги үлэҕэ баар итэҕэстэри туоратан, отчуоппутун биэдэмистибэҕэ ыыппыппыт.
Дьокуускайтан Москваҕа диэри көтөргө экономическай кылааска 2017-2018 сс. 12 500 – 39 750 солк. диэри сыана тарифнай сетка быһыытынан олохтоммута. Ону даҕаны, 2018 с. 38 000 солк. диэри түһэрэн биэрбиппит. Күһүҥҥү-кыһыҥҥы ыйдарга дьон сырыыта аҕыйаан, намыһах сыаналаах билиэт атыыга тахсар. Саас-сайын чэпчэки билиэт түргэнник бүтэн, сыаналаах өттө хаалар, ону дьон сыана үрдээбит дии саныыллар. Холобур, сайыҥҥы кэм муҥутуур кэмигэр Уһук Илин атын куораттарыттан көтөргө билиэт 40-50 000 солк. куоһарар, чуолаан, Магадантан Москваҕа 100 000 солк. тиийэ сылдьыбыта.
Түмүк
Бу соторутааҕыта «Якутия» авиахампаанньа салалтатын уларыттылар. Москваттан саҥа генеральнай дириэктэр кэлээтин кытта үс ыйга омук сиригэр көтүү хааччахтанна. Ол аата тэрилтэ харчытыгар эмиэ оҕустарар, дохуота кыччаан, аҥаар кынатын сарбыйтаран, хаһан өрүттэр?
«Якутияны» авиационнай ырыынактан таһаардахтарына, кэлии авиахампаанньалар сыананы көҥүл ыытан, хас да бүк үрдэтиэхтэрэ. Ону субсидиялыырга анаммыт өрөспүүбүлүкэ харчыта таска барыаҕа.
Онон, бириэмэтиттэн хойутаан көтүүгэ бастакы миэстэлээх авиахампаанньабытын өйүөх, эргэрбит сөмөлүөттэрин саҥардыах тустаахпыт.
Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru