Сайылык күнүнэн!

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо, чуолаан тыа хаһаайыстыбатыгар быһаччы үлэлии-хамсыы, оҥорон таһаарыынан ылсан дьарыктана сылдьар үлэһит дьоммут, ытык бэтэрээннэрбит!

edersaas.ru

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтин уонна тус бэйэм ааппыттан эһигини барыгытын Сайылык күнүнэн, самаан сайыммыт саҕаланар Ньукуолунунан ис сүрэхпититтэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин!

Ыам ыйын 22 күнүгэр Саха сиригэр Сайылык күнэ иккис сылын бэлиэтэнэр. Бу бырааһынньыгы 2018 сыллаахха алтынньы 6 күнүгэр Ил Дархан Айсен Николаев бэйэтин ыйааҕынан олохтообута.

Бу күн өбүгэлэрбит өйдөбүллэринэн, Сахабыт сиригэр Саҥа сыл саҕаланар. Оттон сылы этэҥҥэ туораан, күөххэ үктэнии, сайылыкка көһүү дириҥ суолталаах, күүтүүлээх кэм. Мантан инньэ унньуктаах уһун кыһыны этэҥҥэ туораан, сырдыкка эрэл улаатар, биир күн бүтүн дьылы аһатар эппиэттээх кэмнэрэ үүннэллэр.

Сайылык күнэ – биһиэхэ үтүмэн үйэлэри уҥуордаан илдьэ кэлбит саха омугун үгэһин үйэтитии, тыа сирин туруу үлэһит киһитин өрө тутар, инники күөҥҥэ таһаарар сырдык сыаллаах. Сахалар былыр-былыргыттан сайылыкка хороҕор муостааҕы көрөллөрө-истэллэрэ. Сайылыкка тахсыыны Сэбиэскэй былаас көдьүүстээхтик туһаммыта. Холкуос, сопхуос саҕана сүөһү барыта сайылыктарга таһаарылларын түмүгэр, үүтү ыаһыҥҥа итиэннэ ыччат сүөһүнү төлөһүтүүгэ чыпчаал көрдөрүүлэр ситиһиллибиттэрэ. Инньэ гынан, бу бырааһынньык тыа хаһаайыстыбатыгар үлэлиир дьоҥҥо-сэргэҕэ туһуланар.

Икки үйэ алтыһар кирбиитигэр сайылыктары, сайылык хаһаайыстыбаларын тэрийиигэ анаммыт «Сайылык туһунан» Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуона оҥоһуллан, 2003 сыл от ыйын 10 күнүгэр бигэргэммитэ. Бу сокуон чэрчитинэн сайылыктары саҥардыы, технологическай тэриллэринэн толору хааччыйыы хамсааһына 2006 сылтан саҕаламмыта. Бүддьүөттэн үп көрүллэн, онно нэһилиэктэрдээҕи кирэдьииттиир кэпэрэтииптэр үптэрэ, тустаах хаһаайыстыбалар харчылара эбиллэн, 2006-2016 сс. улуус ахсын биэстии-алталыы, сорохторго уончалыы саҥа сайылыктар баар буолбуттара. Бу сылларга өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 146 типовой сайылык тутуллубута, 180 эргэ сайылык саҥардыллыбыта. Сайылыктар ынаҕы ыыр аппарааттарынан итиэннэ үүтү сойутар тэриллэринэн хааччыллыбыттара. Сопхуостар эстиэхтэриттэн умнулла сылдьыллыбыт ыанньыксыт, бостуук, учуотчут идэлэрэ сөргүтүллүбүттэрэ. Тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтииптэрэ итиэннэ бааһынай хаһаайыстыбалар бэйэлэрин сүөһүлэригэр нэһилиэнньэттэн эбии ынах хомуйан, сайылыкка таһааран ыыр, оттон соҕотуопкалыыр-астыыр кэпэрэтииптэр аппараатынан ыаммыт, анал тэрилгэ сойутуллубут, үрдүк хаачыстыбалаах үүтү тутан астыыр буолбуттара. Оҥорор бородууксуйаларын арааһын дэлэтэн, үүт туттарыллар сыанатын үрдэтэр кыахтаммыттара. Ыанар ынах 25 %-на сайылыктарга таһаарыллара ситиһиллибитэ. 2012-2016 сс. АПК-ны сайыннарыы судаарыстыбаннай бырагырааманан 2011-2012 сс. сайылыктарга ыыр аппарааты, сойутар тэриллэри, трансформаторнай подстанциялары ылыы итиэннэ сайылыктары уот ситимигэр холбооһун ороскуотун 70 % толуйууга харчы көрүллэр буолбута. 2017 сылтан биир сайылыгы тутууга бүддьүөттэн 4 мөл. солк. көрүллэр.

Ил Дархан Айсен Николаев тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын стратегическай хайысхаларын туһунан Ыйааҕын олоххо киллэрии чэрчитинэн 2024 сылга диэри өрөспүүбүлүкэбитигэр 100 саҥа сайылык тутуллан үлэҕэ киириэхтээх. Бу быһаарыныы биһиги омук үгэстэрбитин харыстааһыҥҥа уонна экономика аграрнай секторын үлэһиттэрин өйөөһүҥҥэ туһуланар.

Убаастабыллаах тыа хаһаайыстыбатыгар быһаччы үлэлии-хамсыы сылдьар тыа сирин туруу үлэһит дьоно!

Ийэ айылҕабыт силигилиир, тупсар, чэчириир кэмэ кэлбитинэн эһигини өссө төгүл эҕэрдэлиибин! Саха сирин үрүҥ илгэни үрүлүтэр, эмис эти дэлэтэр сүөһүлээх, сылгылаах ыалларыгар, тэрээһиннээх хаһаайыстыбаларга, тэрилтэлэргэ, түгэнинэн туһанан барҕа махталбын тиэрдэбин. Эһиги ыарахантан иҥнибэт күүстээх санааҕыт, үлэҕэ бэриниигит түмүгэр Саха сирин курдук уустук уонна ураты усулуобуйаҕа эт-үүт бэлэмнэнэр, олохтоох оҥорон таһаарыы салгыы улаатарыгар эрэл үөскүүр.

Өҥ-быйаҥ олоҕу, чөл туругу, этэҥҥэ буолууну баҕарабын!

Ытыктабылы кытта, СӨ Тыатын хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0