Үөрэххэ туттарсыыга туох уларыйда?

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Үөрэх дьыла түмүктэнэрэ бу кэллэ. Оскуоланы бүтэрээччилэри билигин эксээмэн, үөрэххэ туттарсыы боппуруоһа долгутар. Саха сирин сүрүн үрдүк үөрэҕин кыһатыгар – Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка туттарсыыга быйыл туох уларыйыылар киирдилэр, төһө элбэх бүддьүөт миэстэтэ көрүлүннэ, төһө тус сыаллаах миэстэ былааннанар?

Докумуону тутуу

М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет 2021-2022 үөрэх дьылыгар абитуриеннартан докумуону бэс ыйын 20 күнүттэн саҕалаан тутуоҕа. Университекка туттарсар тургутуулаах (вступительные испытания) уонна эбии тургутуулаах эксээмэни туттарааччылартан от ыйын 11 күнүгэр, онтон Биир кэлим эксээмэн (ЕГЭ) түмүгүнэн эрэ туттарсааччылартан докумуоннарын от ыйын 25 күнүгэр диэри ылыахтара. Эбии тургутуулары (вступительные испытания) эпидемиологическай балаһыанньанан уларыйыы киирбэтэҕинэ, былаан быһыытынан от ыйын 12-25 күннэригэр ыытыахпыт диэн этэллэр.

Былырыын докумуону коронавируһунан сибээстээн ыраахтан олорон (дистанционно) эрэ ылбыттара. Быйыл, уопсайа, түөрт көрүҥүнэн туттарыахха сөп диэн ыйаллар:

  1. Абитуриент тус бэйэтэ эбэтэр итэҕэллээх киһитин нөҥүө (эпидемиологическай балаһыанньаттан тутулуктаах)
  2. СВФУ саайтын нөҥүө
    priem2021.s-vfu.ru электроннай көрүҥүнэн (“абитуриент тус кэбиниэтэ” арынан)
  3. Дойду үрдүк үөрэхтэрин “Поступи в вуз онлайн” сервис нөҥүө
  4. Буостанан ыытан.

Хас үөрэххэ?

РФ Наукаҕа уонна үрдүк үөрэххэ министиэристибэтин бирикээһигэр олоҕуран, быйыл абитуриеннартан хас хайысхаҕа докумуону тутарын үрдүк үөрэх кыһата бэйэтэ быһаарар. ХИФУ-га сүбэлэһэн, ырытыһан баран 10-тан элбэҕэ суох хайысхаҕа сайабылыанньаны ыларга диэн түмүккэ кэлбиттэр. Ол курдук, сүрүн үрдүк үөрэх кыһатыгар (головной ВУЗ) 5-тэн элбэҕэ суох, филиалларга хас биирдиитигэр 3-тэн элбэҕэ суох үөрэх бырагырааматыгар докумуону туталлар.

Иванов, Петров, Сидоров диэн ыйыллыбат

Быйылгыттан үөрэххэ туттарсааччылар ааттара испииһэккэ ыйыллыбат буолуоҕа. Абитуриеннар ааттарын оннугар СНИЛС-тарын нүөмэрдэрэ эбэтэр тутар хамыыһыйа иҥэрбит анал кода ыйыллыаҕа. Биллэн турар, сорох төрөппүттэр, үөрэнээччилэр маны соччо биһирии истибэтилэр. Кинилэр информация барыта аһаҕас, дьоҥҥо өйдөнүмтүө буолуох­таах диэн быһаараллар.

Биир үчүгэйэ диэн, испииһэги олохтоох бириэмэнэн, сарсыарда 9 чаастан киэһэ 6 чааска диэри күҥҥэ биэстэн итэҕэһэ суох саҥардыахтара. Онон күннэтэ сыыппара, көрдөрүү тута уларыйан иһиэҕэ.

Үөрэххэ туттарсыы алын баала

Нуучча тыла – 40 баал

Математика – 39 баал

Физика – 39 баал

Химия – 39 баал

Информатика уонна ИКТ – 44 баал

Биология – 39 баал

История – 35 баал

География – 40 баал

Обществознание – 45 баал

Литература – 40 баал

Омук тыла – 30 баал

Талар кыах бэриллэр

Абитуриены өйүүр өссө биир сонун сүүрээн киирбитэ. Ол курдук, абитуриент ханнык биридимиэккэ баала элбэҕин талар кыахтаах. Холобур, “строительство (автомобильные дороги)” бырагыраамаҕа туттарсыыга математика, нуучча тыла уонна физика эбэтэр информатика ирдэнэр. Үөрэххэ туттарсааччы математикатын, нуучча тылын баала булгуччу ааҕыллар, ону таһынан, физика баалын дуу, информатика баалын дуу (хайатыгар элбэх бааллааҕынан) киллэрэрин абитуриент бэйэтэ талар. Үөрэххэ туттарсыы быраабылатыгар бу талар биридимиэттэр “/” бэлиэнэн ыйыллыбыттар. Онон ити курдук бэлиэ ыйыллыбыт түгэнигэр, иккиттэн биир биридимиэти талар кыахтаахпын диэн күлүккүтүгэр имнэниэххитин сөп.

4 154 БҮДДЬҮӨТ МИЭСТЭТЭ

Бакалавриакка:

1 904 миэстэ – күнүскү үөрэххэ,

54 миэстэ — күнүскү-кэтэхтэн үөрэххэ,

400 миэстэ – кэтэхтэн үөрэххэ.

Специалитекка:

650 миэстэ – күнүскү үөрэххэ,

10 миэстэ – кэтэхтэн үөрэххэ.

Магистратураҕа:

541 миэстэ – күнүскү үөрэххэ,

44 миэстэ — күнүскү-кэтэхтэн үөрэххэ,

89 миэстэ – кэтэхтэн үөрэххэ.

Аспирантураҕа:

47 миэстэ – күнүскү үөрэххэ.

Ординатураҕа:

120 миэстэ – күнүскү үөрэххэ.

Орто анал үөрэххэ (СПО):

295 миэстэ – күнүскү үөрэххэ.

150 миэстэ эбиллибит

ХИФУ ректора Анатолий Николаев аҕыйах хонуктааҕыта ыыппыт быһа сибээһин кэмигэр: “2020 сылы кытта тэҥнээн көрдөххө, бакалавриакка уонна специалитекка бүддьүөт миэстэтэ 5 бырыһыанынан эбилиннэ, магистратураҕа 7,8 бырыһыанынан аҕыйаата. Уопсайынан, быйыл бүддьүөт миэстэтэ 150-нан эбилиннэ”, — диэн иһитиннэрбитэ.

Манна даҕатан эттэххэ, былырыын ХИФУ-га, уопсайа, 23 155 сайабылыанньа киирбититтэн, 5 509 киһи үөрэххэ киирбит. Итинтэн Биир кэлим эксээмэнин (ЕГЭ) 13 оҕо 100 баалга туттаран, 26 оҕо үөрэнээччилэр олимпиадаларын кыайыылааҕын аатын сүгэн, миэстэлэһэн киирбиттэр.

Тус сыаллаах миэстэ

Тус сыаллаах миэстэ – дьоллоох билиэт диэххэ сөп. 2021-2022 үөрэх дьылыгар барыта 779 тус сыаллаах миэстэ көрүллүө диэн суоттаналлар. Бу былырыыҥҥытааҕар элбэх. Ол курдук, бакалавриакка – 344, специалитекка – 214, магистратураҕа – 103, аспирантураҕа – 15, ординатураҕа – 103 миэстэ. Ректор: “Тус сыаллаах миэстэҕэ туттарсар инниттэн, эрдэттэн үлэ биэрээччини булан дуогабардаһар ирдэнэр. Бу араас таһымнаах судаарыстыбаннай уорганнар, тэрилтэлэр, судаарыстыбаннай корпорациялар, аахсыйалаах уопсастыбалар, о.д.а. буолуохтарын сөп”, — диэн эттэ. Онон сайыны, үөрэххэ туттарсыы кэмин кэтэһэ барбакка, күн бүгүҥҥүттэн үлэһиккэ наадыйар, төлөөн үөрэттэрэр кыахтаах тэрилтэлэри булан кэпсэтэр ордук.

Тус ситиһии эбэтэр эбии баал

ХИФУ салайааччыта иһитиннэрбитинэн, быйылгы сылга тус ситиһии испииһэгин балачча көҕүрэппиттэр. Санатан эттэххэ, тус ситиһии иһин абитуриеҥҥа эбии баал көрүллэр. Холобура, быйыл ГТО кыһыл көмүс значогун иһин, Олимпиадаҕа, Паралимпиада, Сурдлимпиадаҕа, оскуоланы кыһыл аттестатынан (кыһыл көмүс мэтээлинэн), орто анал үөрэҕи кыһыл дьупулуомунан бүтэрбиттэргэ, улахан олимпиадаларга миэстэлэспиттэргэ, волонтердаабыттарга, уо.д.а. куонкурустарга, тэрээһиннэргэ кыттыбыттарга эбии баал ааҕыллар. Толору испииһэги тустаах үөрэх кыһатын саайтыгар киирэн сиһилии билсиэххитин сөп.

Орто анал үөрэх

Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет иһинэн икки кэллиэс үлэлиир – юридическай уонна Инфраструктурнай технология кэллиэһэ. Итини таһынан, “экэниэмикэ уонна буҕаалтыр учуота” баар, былырыыҥҥыттан “сиэстэрэлэри” бэлэмнииллэр. Орто үөрэххэ докумуоннары эмиэ бэс ыйын 20 күнүттэн тутан саҕалыахтара. Манна 11-с кылаас эрэ кэнниттэн ылаллар (9-с кылаас кэнниттэн суох), аттестат орто баалын көрөллөр. Арай, оҕо туттарсар хайысхатынан туох эрэ ситиһиилээх, куонкурустарга миэстэлэспит эҥин буоллаҕына учуоттанар. Бу испииһэгэ саайтарыгар суруллан турар.

Чэпчэтии уонна үөрэх кирэдьиитэ 

Ханнык баҕарар үөрэххэ курдук бүддьүөт миэстэтин таһынан төлөбүрдээх миэстэлэр бааллар. Төлөбүрэ, оҕо ханнык идэҕэ киирэриттэн тутулуктаах, 265-400 тыһыынчаттан тахса солкуобайга диэри халбаҥныыр. Чэпчэтиилэр көрүллүбүттэрин кэннэ күнүскү үөрэххэ төлөбүрэ 125 тыһыынча солкуобайтан саҕаланар буолар, хаалбыт сууматын университет бэйэтэ уйунар.

Ону таһынан, Сбербанк нөҥүө кэлин хамаҕатык киирэн эрэр 1-2 бырыһыаннаах үөрэх кирэдьиитин туһаныахха сөп. Усулуобуйата бэрт табыгастаах.

Үөрэххэ киириини быһаарыы (зачисление)

Өссө биир улахан уларыйыы үөрэххэ киириини быһаарыыга (зачисление) баар. Урукку сылларга тэҥнээтэххэ, үөрэххэ киириини быһаарыы (зачисление) икки түһүмэҕинэн барыаҕа. От ыйын 30 күнүгэр үөрэххэ туттарсыы тургутуута суох (без вступительных), оһуобай быраап­таах, тус сыаллаах үөрэххэ туттарсааччылар киирбиттэрэ-киирбэтэхтэрэ быһаарыллар.

Сүрүн түһүмэх (основной этап) атырдьах ыйын 5-с күнүгэр буолуоҕа. “Бу иннинээҕи сылларга сүрүн куонкурустаһааччылар үөрэххэ туттарсыылара икки түһүмэҕинэн быһаарыллар эбит буоллаҕына, быйыл атырдьах ыйын 5 күнүгэр биллэр. Онон бастакы түһүмэххэ дьупулуоммун туттарбаппын, иккис түһүмэҕи кэтэһиэм диир табыллыбат. Ол иһин абитуриент ханныкка киирэр кыахтааҕын (шанс) испииһэги көрөн толкуйдаан быһаарынара уонна киириэн баҕарар үөрэҕин талара ирдэнэр. Тоҕо диэтэххэ, иккис кыах бэриллибэт”, — диэн ректор быһаарда.

Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0