Күннэтэ IT ситимэ олох бары араҥатыгар өтөн киирэн иһэр. Экономиканы цифровой таһымҥа көһөрөргө дойду үрдүнэн улахан сорук турар. Сахабыт сирэ маны биир бастакынан ылсан, билигин дьиэттэн, үлэтэн тахсыбакка эрэ араас наадаҕын барытын быһаараҕын. Бырааска суруттараҕын, кыраныысса таһыгар тахсарга пааспар сакаастыыгын, оҕоҕун оскуолаҕа киллэрэҕин о.д.а. Дьон туһанар өҥөтүн арааһа өссө кэҥээн иһэр.
edersaas.ru
Экономика миниистирэ Денис Белозеров иһитиннэрбитинэн, цифровой экономика федеральнай программатын олоххо киллэрэргэ кэлэр сылтан саҥа сонун бырайыактар өрөспүүбүлүкэ иһигэр үлэлиэхтэрэ. Олортон киһи болҕомтотун тардара: СӨ Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин хайысхатынан виртуальнай поликлиника нэһилиэнньэҕэ бары өттүнэн табыгастаах буолуоҕа.
Бэрт сотору тустаах информационнай ситим нөҥүө медицинскэй өҥөнөн аны дьиэҕэ олорон эрэ дистанционно туһанар кыахтаныахпыт. Быраастар дьону онлайн көрүөхтэрэ, сүбэ-ама биэриэхтэрэ, хас биирдии киһи тус кабинетыгар киирэн, справка, хаан, убаҕас анаалиһын түмүгүн, электроннай ырысыап, выписка, биир хайысханан идэтийбит эмчиккэ салгыы көрдөрүнэ барарга направление ылыахтара.
Оччотугар анаалиһыҥ түмүгүн ылаары, эбэтэр окулиска суруттараары терапевка толуон көрдөһө тиийэриҥ быраастан бырааска төттөрү-таары хаамарыҥ аҕыйыыр. Үлэлиир дьон бириэмэлэрин халтайга бараабаттар, поликлиникаҕа да уочарат көҕүрүүр.
Маны таһынан, олох атын эйгэтигэр – хомунаалынай хаһаайыстыбаҕа ууну, уоту, гааһы көдьүүстээхтик уонна харыстаан туттарга, оскуола паартатыттан оҕону идэҕэ туһаайарга, инники үлэтигэр бэлэмнииргэ сонун бырайыактар тахсыахтара.
П.И. Дудкин аатынан сибээс колледжа хайысхата уларыйан, цифровой экономиканы оробуочай уонна орто таһымнаах үлэһиттэринэн хааччыйарга үлэлиэҕэ.
Денис Белозеров этэринэн, 2030 сылга диэри экономиканы цифровойга көһөрөргө Сахабыт сирэ дойдуга инники күөҥҥэ киириэхтээх. Онно бэлэмнэнэн Ил Дархан «Экономическай сайдыы уонна инновационнай экономика» диэн судаарыстыбаннай программаны бигэргэттэ.
Билигин өрөспүүбүлүкэ нэһилиэнньэтин 65% оптоволокно сибээһин ситимигэр холбонон олорор, 2020 сылга ити көрдөрүү 75% тиийиэҕэ. Онтон кый ыраах тус хоту хаалбыт 500 нэһилиэк спутникка эрэ холбонор кыахтаах. Арассыыйа Арктикатын барытын 100 бырыһыан түргэн интэриниэтинэн хабарга федеральнай таһымҥа кэпсэтии баран, эбии спутниктары таһаарыахтара.
Онон, цифровой экономика интэриниэт хабар-хаппат диэн мэһэйдэппэккэ, Сахабыт сирин бары улуустарыгар, кытыы нэһилиэктэригэр өтөн киириэҕэ.
Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru