Лоп курдук 5 сыл анараа өттүгэр – 2013 сыл алтынньы 1 күнүгэр, Муусука аан дойдутааҕы күнүн бэлиэтиир кэммитигэр, СӨ бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев көҕүлээһининэн, “Муусука — барыбытыгар” бырайыак саҕаламмыта.
Саҕалааһын
Бу бөдөҥ уопсастыбаннай бырайыак чэрчитинэн, Саха сирин оскуолалара уонна оҕо саадтара мусукаалынай үөрэхтээһининэн киэҥник хабыллыыларын ситиһэр сорук туруоруллубута.
Бырайыак түмүк сыала кэрэ уонна күүстээх — оскуоланы бүтэрэр хас биирдии оҕо мусукаалынай грамотаны баһылаабыт уонна талан ылбыт үнүстүрүмүөнүгэр оонньуур буолуохтаах.
Улахан бэлэмнэнии үлэ ыытыллыбыта. Култуура, духуобунай сайдыы уонна Үөрэх министиэристибэлэрин 2022 сылга диэри үлэлэрин былаана бигэргэтиллибитэ. Попечительскай уонна научнай-методическай сүбэлэр тэриллибиттэрэ.
Бу бырайыагынан тугу
ситиһэбитий?
Олох көрдөрөрүнэн, аан дойдуга 100 тыһыынча киһиттэн 1 эрэ киһи улуу мусукаан буолан тахсыан сөп эбит. Оччотугар, “Муусука — барыбытыгар” бырайыак Киинин салайааччытыттан Ольга Харайбатоваттан, “эһиги тоҕо наар “мусукаалынай үөрэхтээһин”, “мусукаалынай иитии” диигитий?”— диэн ыйыталлара оруннаах курдук буолан тахсар дуо?.. Суох, маныаха Ольга Михайловна хоруйа судургу:
—Оҕоҕо, мэйиитэ сайдарыгар, икки полушариета тэҥҥэ үлэлииригэр, муусука олус улахан сабыдыаллаах. Ылан көрүөҕүҥ, пианистары. Кинилэр, Альцгеймер ыарыыта — кырыйдахха түөһэйии, диэҥҥэ ылларбаттар эбит. Ол эбэтэр, кинилэр тарбахтара үлэлиир. Муусукаҕа үөрэнэр оҕо нотаны көрөр, толкуйдуур, тарбахтарынан оонньуур, сулууҕунан истэр уонна өссө ыллыыр. Ол аата, бу оҕо детсад сааһыттан муусукаҕа үөрэнэрэ кинини сайдыыга тиэрдэр. Билигин педагогтар өссө өйдөөтүлэр – оҕоҕо тута мусукаалынай инструмены туттарар ордук. Муусукаҕа үчүгэй, муусуканы таптыыр оҕо, быраактыка көрдөрөрүнэн, хаһан баҕарар туйгуннук үөрэнэр, бу оҕо олоххо ситиһиилээх!
Дириэктэртэн элбэх тутулуктаах
“Муусука — барыбытыгар” бырайыак олоххо киирэрин туһугар хас биирдии орто оскуола 3-түү чааһы муусуканан дьарыктаныыга аныыра эрэйиллэр. Ол, биллэн турар, оскуола салалтатыттан улахан тутулуктаах. Үөрэх кыһатын дириэктэрэ төһөнөн духуобунай ис куттаах да, төһөнөн ырааҕы өтө көрөр да, соччонон бырайыак олоххо киириитэ ситиһиилэнэр.
Сыыппаралар
2013 с. өрөспүүбүлүкэ үөрэнээччилэрин
7 %
мусукаалынай оскуолаларынан хабыллыбыт эбит
буоллаҕына,
2018 с.— Саха сирин оҕолорун
50 %
муусуканан дьарыктанар!
Чахчылар
- АГИКИ-гэ уонна Муусука үрдүкү оскуолатыгар “Мусукаалынай педагогика”, “Компьютернай муусука уонна аранжировка” диэн саҥа идэлэр аһылыннылар.
- Култуура уонна искусство кэллиэһигэр “Хоровое дирижирование” салаатын сөргүттүлэр.
- Эдьигээн, Өлөөн, Анаабыр улууһугар “Бэһис чиэппэр” хайысханан 500-тэн тахса оҕо уонна төрөппүттэр мусукаалынай үнүстүрүмүөҥҥэ оонньуурга үөрэннилэр.
- Мэҥэ Хаҥалас улууһун Төҥүлү орто оскуолатын 1-4 кылаастарын оҕолоро бука бары нотаны ааҕаллар уонна мусукаалынай үнүстүрүмүөннэргэ оонньууллар.
- “Муусука — барыбытыгар” бырайыак киинэ балаҕан ыйыгар “Бастыҥ мусукаалынай дьиэ кэргэн” куонкурус биллэрдэ!
- Балаҕан ыйын 30 күнүгэр 13:00 ч.
“Кыайыы 50 сыла” Спорт дыбарыаһыгар Муусука нэдиэлэтин үөрүүлээх аһыллыыта буолар.
Хаартыскаларга: Дьокуускайга Муусука күнүн үөрүүлээхтик бэлиэтээһин түгэннэрэ. 2017 с., алтынньы 1 күнэ. «Кыайыы 50 сыла» Спорт дыбарыаһа.
Татьяна Маркова.