«Монолитстрой» дьиэни өлүүлэһэн туттарааччылар сүүһүнэн мөлүйүөннэрин ханна симэлиттэ?

Дьокуускай куорат Автодорожнай уулуссатын 19-с №-гэр кыраан анныгар тоҕус этээстээх таас дьиэ көҥдөйө саһаран көстөр. Аттыгар бетон атахтар чороһоллор. Бу – “Монолитстрой” ХЭУо сүүһүнэн киһини, ол иһигэр үксэ улуустар олохтоохторун, угаайыга киллэрбит эбийиэктэрэ.

Олбуор таһыгар ыйанан турар ылтаһыҥҥа 11-с кыбартаалга (түөлбэҕэ) тутуллуохтаах дьиэлэр схемалара ойууламмыт эрээри, ханнык тэрилтэ тутара суруллубатах. Интэриниэккэ баар биллэриинэн сирдэттэххэ, 1-кы уочаракка 9 этээстээх, 89 кыбартыыралаах дьиэни тутуу 2015 сыл 2-с кыбаарталыгар саҕаланан баран, 2017 сыл 4-с кыбаарталыгар, оттон 2-с уочарат (16 этээстээх, 169 кыбартыыралаах дьиэ) 2016 сыл 1-кы кыбаарталыгар саҕаланан, 2018 сыл 4-с кыбаарталыгар туттарыллыахтаах болдьохторо ыйыллыбыт. “Дьиэ кв. миэтэрэтэ 50 тыһ. солкуобайга атыыланар”, өссө чугаһынан чалбах уу суох даҕаны буоллар, “Сайсары күөл кэрэ көстүүтэ хараҕы сымнатар” диэн суруктаах.

Кыра дохуоттаах, сахалыы тыыннаах тыа сирин дьонун угуйар ис хоһоонноох реклама иһин эриэнэ хонон турдах ахсын арыллан иһэр. Өлүүлэһэн туттарааччылар “Монолитстрой” ХЭУо салайааччыта Георгий Егоров бэйэтэ буолуо диэн бүтэйдии сэрэйэллэр гынан баран, билэр дьон этэллэринэн, кини солбуйааччы эрэ дуоһунастаах, оттон генеральнай дириэктэринэн кини ойоҕо Изабелла Иннокентьевна Егорова суруллан сылдьар (дьиҥэр, тутуу боппуруоһун эр киһи эрэ кыайыан сөп буоллаҕа). Харчы хомуйааччы үлэлээх хассыыр дуу, буҕаалтыр дуу эмиэ кинилэр кыыстара – Людмила Георгиевна Захарова диэн, дуогабары наар кини түһэрсэр үһү. Онон, Егоровтар дьиэ кэргэнинэн бэдэрээттэһэн, күүскэ “үлэлээбиттэр”.

Георгий Валерьевич: “Билигин тугу даҕаны этэрим суох. Хантан үп-харчы буларым быһаарылла илигинэ саҥарбаппын”, — диэн суруналыыстары кытта айах атан кэпсэппэт, “дольщиктарыттан” куотарын курдук, халты көтө сылдьар.

Архитектура уонна тутуу комплексын министиэристибэтигэр быһаарбыттарынан, Егоровтар 1-кы уочаракка тутуллуохтаах дьиэттэн 83 кыбартыыраны, 2-с уочаракка тутуллуохтаахтан 127 кыбартыыраны атыылаабыттар. Харчытыгар таһаардахха, икки уочаракка холбоон 538 мөл. солкуобайы (бастакы дьиэ көҥдөйүгэр  — 256 мөл. солк., тутулла илик, салгыҥҥа баар иккис дьиэҕэ – 282 мөл. солк.) хомуйбуттар.

Тутууга сыһыаннаах дьон этэринэн, бастакы дьиэ көҥдөйө турарыгар уонна иккис дьиэ тутуутун саҕалыырга 200 мөл. солк. кыайбат үп угуллубут буолуон сөп. Оччоҕо 300-тэн тахса мөлүйүөн суумалаах өлүүлэһэн туттарааччылар үптэрэ хайа күдэҥҥэ көттөҕөй? Этиллэрин курдук, 89 кыбартыыралаах дьиэ көҥдөй көхсө эрэ бүтэн турар, ситэриллэригэр үлүгэрдээх үп эрэйиллэр. Георгий Егоров “атын тэрилтэлэртэн 67,8 мөлүйүөнү ылар иэстээхпин” диир эбит эрээри, ааҕан көрбүттэрэ – 19,2 мөл. солк. эрэ ылардаах эбит. Онон, 1-кы уочарат даҕаны ситэрилиннэҕинэ, таҥараҕа махтал буолсу. Оттон 2-с уочаракка баар дьон суут быһаарыытын эрэ күүтэллэригэр тиийэллэр. Өскөтүн “Монолитстрой” ХЭУо моҥкуруутунан биллэрилиннэҕинэ, “дольщиктар” бары “Проминстрах” страховой хампаанньаҕа (Москва) страховкаламмыт буоланнар, тутууга укпут үптэрин төннөрүөхтээхтэр. Онтулара эмиэ “ноо”-лоох: страховкаларын болдьоҕо аны саас кулун тутарга бүтэр. Ону мүлчү туппатахтарына эрэ – көлөһүннэрэ тиллиэ.

Манна сыһыаран эттэххэ, тутааччы Егоров моҥкурууттуу үөрүйэх тойон эбит. “Ситим” тутуу тэрилтэтэ эстибит. Өссө “Стройбур”, “Ситим-Карго” диэн тэрилтэлэри эмиэ кини баһылыыр диэн сабаҕалыыллар. Урукку үтүө сылларга бүддьүөттэн үбүлэнэр эбийиэктэргэ үлэлээбит буоллаҕына, куоракка “долевой” тутууга бастакытын ылсыбыта сатаммата. Тутуу харчытын сиэн баран, тэрилтэтин соруйан муҥур уһукка тириэрдибитэ дуу эбэтэр чахчы кыамматаҕа дуу – ону суут быһаарыа гынан баран, дьиҥ кистэлэҥэ Дьөгүөрэптэр суобастарыгар хаалара эрэбил. Суут хасыһын эмит көһөрүллэн, аны сэтинньи 1 күнүгэр буолуохтаах.

Ньургун Дмитриев, 1-кы уочаракка өлүүлэһэн туттарааччы:

-Биһиги икки сыл кэтэстибит. Былырыын Саҥа дьылга саҥа дьиэҕэ киирэҕит диэбиттэрэ. Быйыл сайын даҕаны үлэ кыайан барбата: 50 киһи оннугар 5 киһи үлэлиирэ төһөнү хотутуой. Атырдьах ыйыттан саҕалаан Павел Аргунов көмөтүнэн нэдиэлэ аайы көрсөн отчуоттатабыт. Өссө хонтуруоллуур буоламмыт ханнык эмит үлэ ыытылынна дии саныыбыт. Ол үрдүнэн быйыл даҕаны дьиэбит үлэҕэ киирбэт буолла.

Күннэй Алексеева, Горнай улууһун Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтин олохтооҕо:

— Үс оҕолоохпун. Улуус хаһыатыгар үлэлиибин. Кэргэним урбаанньыт. Иллэрээ сыл атырдьах ыйыгар студия-кыбартыыраҕа 1 мөл. 734,6 тыһ. солкуобайы укпуппут. Улуустары кэрийэ сылдьан рекламаламмыттара, Горнайга хаста да кэлэ сылдьыбыттара. Тэрилтэ салайааччыта Егоров диэн Мэҥэ Хаҥалас Павловскайыгар баһылыктаабыт, улуус мунньаҕар дьокутааттаабыт саха дьоһуннаах киһитэ диэбиттэрин иһин, итэҕэйэн, киирэн биэрдибит…

Күннэй Васильевнаны эмиэ 2-с уочаракка тутуллуохтаах дьиэттэн кыбартыыра атыыласпыт Дьокуускай куорат олохтооҕо Ольга Васильевна Местникова ситэрэн биэрдэ:

— Мин былырыын балаҕан ыйыгар киирбитим. Кыраан үлэлии турара. “Кыбартыыра атыыланан бүтэн эрэр, аҕыйах хаалла. Эһиил күһүн тутуллан бүтэр”, — диэбиттэрин уонна сыаната чэпчэкитин иһин харчыбын укпутум: 1 хостоох кыбартыыраҕа 2 мөл. 153 тыһ. солкуобайы толору төлөөбүтүм. 3-с этээскэ биир кв. миэтэрэтэ 58 тыһ. солк. этэ, ол кэмҥэ “Прометейга” 65 тыһ. солкуобайга атыыланара. Тутууга көҥүллэрин докумуона иҥин барыта баара. Билиҥҥэ диэри дьиэбит атаҕа эрэ чоройон турар. Эрэлбит диэн – суут уурааҕар, “Монолитстрой” ХЭУо моҥкуруут буоллаҕына, харчым төннүөх этэ…

Батсаап-бөлөҕүттэн:

“Мин былырыын олунньу 16 күнүгэр 15 сылга ипотека ылан киирбитим. Ый аайы 43 тыһ. солкуобайы 2032 сылга диэри төлүөхтээхпин. Кэргэмминээн биэнсийэҕэ тахса илик буоламмыт, хамнаспытыттан эрэ төлүүбүт, харчыбытын барытын онно угабыт, аһылыкпытыгар эрэ кыра хаалар”. Григорьевтар.

Хонтуруолга тутан олоробут

Павел Аргунов, архитектура уонна тутуу комплексын миниистирэ:

— “Монолитстрой” ХЭУо эбийиэктэрин хонтуруолга тутан олоробут. Бастакы уочарат ситэриллиэхтээҕэ элбэх. Ити дьиэ “дольщиктарын” кытта ааспыт бээтинсэҕэ мунньахтаабыппыт, онно Егоров 1-кы уочараты эһиил күһүн ситэрэригэр эбээһинэстэннэ. Оттон 2-с уочарат олоххо киирэрэ уустук. “Монолитстрой” нолуокка уонна элбэх тэрилтэҕэ иэстээх эбит. Бу тэрилтэни федеральнай нолуок сулууспатын управлениета суукка биэрбитэ. Мин санаабар, моҥкуруукка бара сыһыа.

Түмүк оннугар

Билиҥҥи туругунан, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ситэ тутуллубат кутталлаах 7 дьиэ баарыттан иккитэ – “Монолитстрой” ХЭУо киэннэрэ. Саха сиригэр 65 улахан тутар тэрилтэттэн биир даҕаны хампаанньа тутуу саҥа быраабылатыгар сөп түбэһэрдии киирэн, үлэлии илик. Өлүүлэһэн тутууга 2018 сыл от ыйын 1 күнүттэн хонтуруол, ирдэбил кытаатта, эһиил сайын от ыйыттан элбэх кыбартыыралаах олорор дьиэни тутар тэрилтэ бааҥҥа счет арынар, онно дьиэ туттарааччылар укпут үптэрин тутууну бүтэрдэҕинэ эрэ ылар бэрээдэгэ олохтонно. Онон мантан инньэ “Монолитстрой” ХЭУо “дольщиктарын” уонна атын даҕаны тутааччыларга албыннаппыттар эрэйдэрин-муҥнарын ким даҕаны хатылаабатыгар баҕарыллар. Сөп буолуо. Түксү!

Василий НИКИФОРОВ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru