Афанасий Назаров — Хамаҕатта олохтооҕо. Эдэр киһи үс оҕолоох дьиэ кэргэн аҕа баһылыга, спорду кытта оҕо сааһыттан доҕордоспут. Кроссфит тириэньэрин кытта кэпсэтиибит бу тиэмэттэн саҕаланна. Интервьюну түһүмэхтэринэн араардахха, кэпсэтии ис хоһооно маннык буолла.
edersaas.ru
- Спорка бастаан бырааһынньыктарга кылааһынан үҥкүүлээн, онтон тустуу дьарыгыттан саҕалаан сыстыбытым. Онтон улам интэриэһиргээн, национальнай, игровой көрүҥнэринэн дьарыктаммытым. Чурапчытааҕы спортивнай институту бүтэрэн баран, үлэбин Хамаҕатта олохтоох дьаһалтатыгар спортинструкторынан саҕалаабытым. Онтон аармыйаҕа ыҥырыллыбытым. Ийэ дойдубар иэспин төлөөн кэлэн баран, Намнааҕы 2 №-дээх оскуолаҕа физкултуура учууталынан үлэлээбитим. Түөрт сыл оскуолаҕа үлэлээн баран, спортивнай оскуолаҕа дириэктэринэн анаммытым.
- Үс сыл үлэлээн баран, бэйэбин «көрдөнөргө» санаммытым. Хайдах эрэ дууһабар туох эрэ тиийбэт курдуга. Бастаан утаа араас толкуйу тобулаары, онно-манна сүүрбүтүм-көппүтүм. Социальнай ситими, интэриниэти үөрэтэн баран, хайдах эрэ санаам “кроссфитка” иэҕиллибитэ. Табаарыспыныын Яковтыын бу хайысханы боруобалаарыбыт, Хамаҕаттаҕа бу салааҕа бэйэлэрин суолларын-иистэрин булбут Максим Тихонов хамаандатын ыҥырбыппыт. Уолаттар биир күнү быһа кроссфит эрчиллиилэрин, ыстаанганы кытта үлэлээһини көрдөрбүттэрэ. Кроссфитка сүрүннээн гимнастика, кардио уонна силовой эрчиллии биир тэҥинэн киирэр. Ыарахан атлетикаҕа ыстаанганы, гиирэни, гантели кытта үлэлээһин киирэр. Ону тэҥэ таһырдьа сүүрэбит, тренажер бэлэсипиэккэ үлэлиибит. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, кроссфитка анал спортивнай таһым ирдэммэт. Бэйэбит тус кыахпытынан, илиибитинэн-атахпытынан уонна утары анньар тыал (вентилятор салгыны хамсатан, ыйааһын ыарыыр) күүһүнэн үлэлиибит.
- Кроссфит дьарыга анал расписаниенан сарсыарда 7-тэн 9 чааска диэри буолар. Иллэҥ эдэр кыргыттар, элбэх оҕолоох ийэлэр кэлэллэр, уоннааҕылар үлэлиир дьон буолан, эбиэттэрин кэмигэр дьарыктаналлар. Бириэмэлээх буоллахтарына, стадиоҥҥа тиийэллэр. Быйыл бастакы сайыммыт. Онон сылаас күннэри туһанан, таһырдьа тахса сатыыбыт.
- Билигин дьарыктана сылдьар саалабыт хаһаайыннара Степан Семенович, Татьяна Егоровна Шапошниковтар таһынааҕы дьиэҕэ олороллор. Предпринимателлэр бу бэйэлэрэ туттубут дьиэлэрэ. Бастакы этээһэ – гараас. Оттон иккис мэндиэмэнин бэйэлэригэр кэнэҕэс спортсаала оҥостоору гыммыттар этэ. Ол ону мин “алҕас билэн кэбиһэн”, кинилэргэ кэлэн идиэйэбин кэпсээбиппэр, сүрдээҕин интэриэһиргээбиттэрэ уонна өйөөбүттэрэ. Бу саала спортинбэнтээрин кинилэри кытта кыттыһан ылбыппыт.
- Былырыын 10 табаарыспын дьарыктаабытым. Оттон билигин 60 киһи буоллубут. Абонемеммыт — ыйга биир киһиттэн 2 тыһыынча солкуобай. Нэдиэлэҕэ үстэ дьарыктаналлар. Уопсайа ыйга 12 дьарык.
- 50 саастарыттан үөһэ саастаах дьахталлары анал бырагырааманан дьарыктыыбыт. Саастаах дьон сүһүөхтэрин күүскэ хамсатыахтарын наада. Сүһүөх хамсаммат буолан, бытаараллар, хамсамматтар, ыарытыйаллар. Кэлин орто саастаах дьахталлар хото сылдьаллар. Кинилэри кытта ордук кардио-тренажерунан, бэлэсипиэтинэн дьарыктанабыт.
- Миэхэ дьарыктана кэлэр дьон бэлиэтииллэринэн, кинилэр дьарыкка баҕаран туран сылдьыылара – дьарыгы ыытар методикабар эбит. “Анал үөрэхтээх исписэлиис диэх курдук, быһаарарыҥ, дьарыктыырыҥ атыттартан чыҥха атын”, — дииллэр. Дьон итинник сыанабыла санаабын кынаттыыр. Миэхэ уон киһи тэҥинэн кэлэн дьарыктанар. Дьон дьарыктаныан баҕата күүстээх буолан, эрчиллии көдьүүстээх буолар.
- Билбэт киһи бэйэтэ дьарыктаныан сөп эрээри, кини дьарыга туох да түмүгэ суох. Киһи сүрүн хаачыстыбаларын – санаатын күүһүн, дьаныарын, кыаҕын, сымса буолуутун күүскэ сайыннарабыт. Кроссфит дьарыгар сүрэх, тыҥа, былчыҥ – барыта тэҥҥэ үлэлиир. Ону учуоттаан, мин хас биирдии киһиэхэ анал бырагыраама суруйабын.
- Олорон хаалар, хамсаммат киһи элбээтэ. Урукку кэмҥэ киһи доруобуйатыгар табах уонна арыгы охсор буоллаҕына, билигин интернет үйэтэ буолан, дьон үксэ төлөпүөнтэн уонна көмпүүтэртэн арахсыбат буолла. Онон эти-хааны сайыннарыыга болҕомтону өссө улаханнык уурар сорук турар. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, мин дьарыктыыр дьонум орто саастара 25-28. Билигин сүрүн соругум – оскуола оҕолорун дьарыктааһын. Кинилэргэ интэриэһи үөскэтиэххэ наада. Эксээмэннэрин түмүктэниитэ бэс ыйын саҥатыттан биир-икки нэдиэлэлээх спортивнай лааҕыр арыйар былааннаахпын.
- Граннарга киирсэн, баазабытын хаҥаттабыт. Кулун тутарга «Колми» ХЭУо-ттан 200 тыһыынча солкуобай суумалаах гранынан наҕараадаланныбыт.
- Дьону эт-хаан өттүнэн сайыннарабыт диэн биисинэс-былаан суруйбутум. Онно спортивнай саалабытын икки этээһинэн кэҥэттиигэ бырайыак оҥорбутум. Анал идэлээх тириэньэрдэр 200 киһини дьарыктыыллара былааннанар. Ол быыһыгар улуус нэһилиэктэринэн көһө сылдьар дьарыктары ыытыахпыт. Сэбиэскэй кэмҥэ биир үчүгэй физрук нэһилиэги барытын хамсатар этэ дии. Билигин ол ону сөргүтүөххэ наада. Билигин биир эмэ нэһилиэккэ тиийдэххэ, уулуссаҕа хаама сылдьар киһи да суох. Батсаапка, интернеккэ хатанан баран олорор киһи үгүс. Намнааҕы поликлиниканы кытта чинчийии оҥорбутум. Лабораторнай анаалыс түмүгүн үөрэппиппит (хаан баттааһына, ыйааһын, киһи үрдүгэ, сыа-быччыҥ кээмэйэ). Онно көстөрүнэн, анаалыс туттарбыт дьон 70-80%-на – уойар проблемалаах дьон.
- Спорт билигин муода буолла. Намҥа стадион тутуллуоҕуттан, дьарыктанааччы элбээтэ. Онон биһиэхэ, спорт араас көрүҥүн сайыннарааччыларга, олус табыгастаах кэм кэллэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскаҕа ааптар түһэриитэ.
+1
+1
+1
+1
+1
+1
+1