Бастыҥ киинэ – “БОЙ АТБАЯ”!
Биһиги ааҕааччыларбытыгар эрдэ иһитиннэрбиппит курдук, Дьокуускайга бу дьыл кулун тутар 18 — 22 күннэригэр Саха сиринээҕи норуоттар икки ардыларынааҕы VI киинэ бэстибээлэ ыытыллара былааннаммыта.
Кулун тутар 18 күнүгэр өрөспүүбүлүкэтээҕи медиа-кииҥҥэ буолбут пресс-кэмпириэнсийэҕэ СӨ култууратын миниистирэ Юрий Куприянов, өрөспүүбүлүкэҕэ коронавирус covid-19 тарҕаныытын бопсорго суһал дьаһаллар ылыллыыларынан, бэстибээл сабыылаах форматынан, дьүүллүүр сүбэҕэ эрэ анаан буоларын иһитиннэрбитэ.
Бу Саха сиринээҕи норуоттар икки ардыларынааҕы киинэ VI бэстибээлигэр 25 – Арассыыйа, Казахстан, Хотугу Македония, Бельгия, Франция, Хорватия, Чехия, Словения, Соҕурууҥҥу Корея, Германия, Афганистан, Исландия, Финляндия, АХШ, Япония, о.д.а. дойдуттан уопсайа 53 киинэни көрүөхтээх этибит. Ол иһиттэн 2 куонкуруска (сүрүн уонна документальнай) 18 дойдуттан 15 киинэ киирбитэ.
Онон, киинэ бэстибээлин дьүүллүүр сүбэтэ, эрэннэрбиттэрин курдук, икки нэдиэлэ устата онлайн-эрэсииминэн үлэлээн, кыайыылаахтары быһаарда. Ону ааҕааччыларбытыгар билиһиннэрэбит.
Сүрүн куонкурус
Кыһыл көмүс хаар ачыкыта
«БАСТЫҤ КИИНЭ»
БОЙ АТБАЯ, режиссер Адильхан ЕРЖАНОВ (Казахстан).
«Бастыҥ режиссер үлэтэ»
Дмитрий ДАВЫДОВ
НЕТ БОГА КРОМЕ МЕНЯ ( ИЙЭКЭЭМ ) Арассыыйа
Дьүүллүүр сүбэ анал бириистэрэ
Үрүҥ көмүс хаар ачыкыта
«Дьахтар бастыҥ оруолун иһин»
Зорица НЮШЕВА
БОГ СУЩЕСТВУЕТ, И ЕЕ ИМЯ – ПЕТРУНИЯ ( GOSPOD POSTOI, IMETO I’E PETRUNIJA, режиссер Теона Стругар Митевска) Македония, Бельгия, Франция, Хорватия, Словения
«Олох тэтимин, бары дэгэтин ойуулаан көрдөрүү иһин»
БЕЛЫЙ, БЕЛЫЙ ДЕНЬ (HVÍTUR, HVÍTUR DAGUR, режиссер Хлинюр ПАЛМАСОН ) Исландия, Дания, Швеция
Документальнай киинэ куонкуруһа
Кыһыл көмүс хаар ачыкыта
«БАСТЫҤ КИИНЭ»
КНИГА МОРЯ, режиссер Алексей ВАХРУШЕВ (Арассыыйа)
Уустук усулуобуйаларга олорор төрүт олохтоох норуоттар олохторун-дьаһахтарын дириҥник өйдөөн көрдөрүү иһин.
«Бастыҥ режиссер үлэтэ»
Тонислав ХРИСТОВ
МАГИЧЕСКАЯ ЖИЗНЬ V (Финляндия, Дания, Болгария).
Уустук тиэмэҕэ айымньылаах сыһыан, күүстээх документальнай сценалар иһин.
Дипломнарынан бэлиэтэннилэр:
МУЖЧИНА С СЕМЬЕЙ – ГРЕНЛАНДСКОЕ ПРИКЛЮЧЕНИЕ, режиссер Микаэль СТРАНДБЕРГ (Швеция, Гренландия).
ХОЗЯИН ОЛЕНЕЙ, режиссер Ксения ЕЛЯН (Арассыыйа, Эстония).
Докуметальнай киинэлэри дьүүллүүр сүбэҕэ киинэ кириитигэ, суруналыыс Ник Холдсворт (бэрэссэдээтэл), режиссер Максим Арбугаев, продюсер Симона Бауманн үлэлээтилэр. Кыайыылаахтарга бириистэр Казахстаҥҥа, Македонияҕа, Исландияҕа, Москваҕа, Болгарияҕа, Швецияҕа ыытыллыахтара.
Саха кинематограба сайдыытыгар кылаатын иһин
Кыһыл көмүс хаар ачыкыта
СПАРТАК ПЕТРОВИЧ ФЕДОТОВ – тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, Саха АССР үтүөлээх артыыһа, Хаҥалас улууһун уонна Нөмүгү нэһилиэгин бочуоттаах гражданина. Москватааҕы М.С. Щепкин аатынан театральнай училищены бүтэрбитэ, элбэх киинэҕэ оонньообутуттан сүрүннэрэ: «Третья ракета» (Беларусьфильм, 1963), «Тайна предков» (Таджикфильм, 1972), «Срочно…секретно…Губчека» (Мосфильм, 1982), «Залив счастья» (Свердловская киностудия, 1987), «Шаман» (Россия, Франция, 1996), «Река» (Кинокомпания СТВ, 2002), «Журавли над Ильменем» (Сахафильм, 2005), «Снайпер саха» (Сахафильм, 2010).
Саха киинэлэригэр көрөөччүлэр биһирэбиллэрэ
ykt.ru. саайтка, үгэс быһыытынан, саха киинэлэригэр номинацияларынан көрөөччүлэр куоластааһыннара ыытыллыбыта:
Кыһыл көмүс хаар ачыкыта
«Бастыҥ саха киинэтэ»
МИН YРДYБЭР КYН ХАhАН ДА КИИРБЭТ, режиссер Любовь БОРИСОВА.
Үрүҥ көмүс хаар ачыкыта
«САХА КИИНЭТИГЭР ДЬАХТАР БАСТЫҤ ОРУОЛА»
Ньургуйаана ШАДРИНА, ТИЭТЭЙБИТ киинэҕэ оруолун иһин, режиссер Роман ДОРОФЕЕВ.
«САХА КИИНЭТИГЭР ЭР КИҺИ БАСТЫҤ ОРУОЛА»
Степан ПЕТРОВ, МИН YРДYБЭР КYН ХАhАН ДА КИИРБЭТ режиссер Любовь БОРИСОВА уонна
ТОЙОН КЫЫЛ режиссер Эдуард НОВИКОВ, киинэлэргэ оруолларын иһин.
САНААЛАР
Борис ХЛЕБНИКОВ, сүрүн куонкурус дьүүллүүр сүбэтин бэрэссэдээтэлэ: «Куонкурус бырагырааматын таһыма – таһыччы үрдүк! Араас бэстибээллэргэ дьүүллүүр сүбэҕэ элбэхтэ үлэлээбит киһибин, оттон бу Саха сиринээҕэ норуоттар икки ардыларынааҕы киинэ VI бэстибээлигэр (ЯМКФ) киирбит киинэлэр хаачыстыбаларыттан соһуйа үөрдүм. Бу миэхэ интэриэһинэй уопут буолар. «Бой Атбая» — кыайыылаах киинэ, бу – судургута суох дьоруой устуоруйата. Бастаан киһини тэйитэр курдук эрээри, киинэни көрөн истэҕиҥ аайы, сыыйа, бу нүһэрдиҥи, дууһа баастаах киһини өйдүүгүн… Киинэҕэ дьоруой устуоруйата хайдах кэпсэнэригэр уонна оонньоноругар туох эрэ кистэлэҥ күүс баар курдук…».
Эдуард НОВИКОВ, режиссер, дьүүллүүр сүбэ чилиэнэ, хайдах куоластаабыттарын кэпсиир:
—Батсаап нөҥүө кэпсэтэн, куоластаатыбыт. Уопсайа, 8 киинэни ссылканан көрдүбүт. Мин «Другая половина» диэн Шри Ланка киинэтин талбытым. Куоластааһын түмүгүнэн «Бой Атбая» кыайда. Дьиҥэр, хайдах киинэни таларыҥ — бэйэҥ олоххо туспа көрүүҥ буоллаҕа. Дьон атыннык көрөр буолалларыттан бэйэм да соһуйдум. Билэр этим да, тус бэйэҕэр кэллэҕинэ, атын эбит… Уратытык, атыннык көрүүгэ, биллэн турар, мин убаастабыллаахтык сыһыаннаһабын. Режиссер үлэтигэр “Нет бога кроме меня” киинэ режиссера Дмитрий Давыдов бастыҥ буолла, манна мөккүөр суох.
Бастыҥ киинэ режиссера Адильхан Ержанов:
«Киинэ бэстибээлин хамаандатыгар бүттүүнүгэр, бырагыраама дириэктэригэр Алексей Медведевкэ махтанабын! Киинэ сайдыытын туһугар дьиҥнээхтик ыалдьар дьон, маннык да уустук кэмнэргэ — дьоһуннар! Атбайга кыайар кыаҕы биэрбиттэрин иһин дьүүллүүр сүбэ бары чилиэннэригэр уонна Арассыыйа режиссердарыттан биир саамай ытыктыыр режиссербар Борис Хлебниковка махтанабын!».
Бастыҥ режиссер Дмитрий Давыдов:
«Олус үөрдүм. Бэстибээл тэрийээччилэригэр, дьүүллүүр сүбэҕэ, киинэни оҥорууга үлэлээбит бэйэм хамаандабар махталбын тиэрдэбин. Кыайыым миэхэ олус улахан суолталаах. Бу ылбыт үрдүк кэрдииспин тутуһан, салгыы даҕаны хаачыстыбалаах киинэни оҥорорго кыһаллыам».
Ник Холдсворт, документальнай киинэ дьүүллүүр сүбэтин бэрэссэдээтэлэ: «Бэркэ өйдөһөн үлэлээтибит. Симона Бауманн – документальнай киинэ уопуттаах, биллиилээх продюсера, German Films — Германия киинэлэрин тарҕатар национальнай киин салайааччыта, нууччалыы көҥүл саҥарар, Арассыыйа киинэиндустриятын үчүгэйдик билэр. Саха эдэр документалист-режиссера Максим Арбугаевтыын билсиспиппиттэн үөрэбин. Хас биирдиибит бэйэбит санаабытын үллэстибиппит кэннэ көрбүппүт – санаабыт барыта сөп түбэһэр буолан тахсыбыта. Биһиги эһиил көрсүөхпүт диэн эрэл санаалаахпын!”.
Режиссер Алексей Вахрушев бэйэтин үлэтин туһунан:
«Книга Моря» киинэм Дьокуускайга бэстибээлгэ кыайбытын туһунан истиим – соһуччу үөрүү! Эһиги саҕалаабыккытын хайаан даҕаны олоххо киллэрэр күүстээх санаалаах, дьулуурдаах – дьиҥнээх Хоту дойду дьоно эбиккит! Саха сиринээҕи норуоттар икки ардыларынааҕы киинэ бэстибээлэ инникилээх, кэскиллээх диэн сүүс бырыһыан эрэнэбин. Эһигини барыгытын эҕэрдэлиибин! Билиниигит иһин истиҥ махтал! Кылаабынайа – доруобай буолуҥ!”.
Режиссер Любовь Борисова:
«Үөрүүлээх сонуну туттум. Степан Дмитриевич туһугар эмиэ олус үөрдүм – кини «Саха киинэтигэр эр киһи бастыҥ оруола» бирииһи ылла. Маннык судургута суох кэмҥэ биһиэхэ көрөөччүбүт өйөбүлэ олус суолталаах. Оттон биһиги эһигини саҥа киинэлэрбитинэн үөрдүөхпүт диэн эрэннэрэбит. Бэйэҕитин харыстаныҥ, дьиэҕитигэр олорон, сахалыы киинэлэри көрүҥ!».
Бэлэмнээтэ Татьяна МАРКОВА.
Хаартыскалар түмүгү таһаарыы киинэ бэстибээлин саайтыттан.