Бэҕэһээ ыам ыйын 28 күнүгэр Ил Дархан Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэ аҕа баһылыгынан анаммыта биир сылыгар «Биир ньыгыл Арассыыйа» баартыйа Саха сиринээҕи салаатын эрэгийиэннээҕи сүбэ мунньаҕа ыытылынна. Манна национальнай бырайыактар олоххо киириилэрин, тыырыллыбыт үп тус сыалга туттулларын баартыйа чилиэннэрэ хонтуруолга ылалларын, онлайн платформаҕа дьокутааттар ый ахсын отчуот оҥороллорун дьүүллэстилэр.
edersaas.ru
Аныгы цифровой технология көмөтүнэн национальнай бырайыактар Саха сиригэр хайдах киирэн иһэллэрин хонтуруоллуохтара. Өрөспүүбүлүкэҕэ уопсайа 12 национальнай бырайыак дьон олоҕун, чуолаан демографияны, экологияны, үөрэх ситимин, куорат эйгэтин тупсарарга, дьон олорор дьиэтин тутарга үлэлиэҕэ. Ону олоххо киллэрэргэ федеральнай киинтэн кэлэр үс сылга 35,5 миллиард солкуобай киириэ. Национальнай бырайыактар дойду бэрисидьиэнэ Владимир Путин Арассыыйа Федерацията 2024 сылга диэри сайдыытын торумнуур саҥа ыам ыйынааҕы ыйааҕар олоҕуран оҥоһуллубуттара.
Сахамин Афанасьев, баартыйа Саха сиринээҕи салаатын сэкиритээрэ этэринэн, эрэгийиэннэргэ национальнай бырайыак туолуутун координатор Андрей Кутепов, Федерация Сүбэтин кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ кэтээн көрүөҕэ. Кини салайар бөлөҕөр 66 киһи киирэр, ол иһигэр Госдума дьокутааттара, сенатордар федеральнай киинтэн национальнай бырайыактарга бэриллибит үп-харчы тустаах сыалга тиийэрин хонтуруоллуохтара. Андрей Кутепов уонча сенатордары кытта ыам ыйын 17 күнүгэр Дьокуускайга кэлэ сылдьыбыта.
Ил Дархан Айсен Николаев: «Национальнай бырайыактар дьон-сэргэ олоҕун таһымын тупсарарга, саҥа үктэлгэ таһаарарга туһуламмыттара. Ол курдук, 1100 килэмиэтир уһуннаах эрэгийиэннээҕи суолу-ииһи оҥоруохпут. Суол-иис өрөмүөнүгэр итиччэ улахан кээмэйдээх үлэ өссө ыытылла илик. Урукку дьылларга 100 килэмиэтирдээх эрэ суол оҥоһуллар этэ. Ону таһынан, Арассыыйа үрдүнэн саамай элбэх хаарбах дьиэ Саха сиригэр баар. 1,14 мөлүйүөн иэннээх саахалланар туруктаах эргэ дьиэлэри көтүрэн, дьону көһөртүөхпүт. Ону үбүлүүргэ Дьокуускай куорат өрөспүүбүлүкэҕэ төрдүс эрэ миэстэҕэ турар. Алдан, Ленскэй, Нерюнгри куораттарга ити хайысханан саамай улахан кээмэйдээх үлэ барыаҕа», — диэн бэлиэтээтэ.
Национальнай бырайыактарга миллиардынан үп көрүллэн, кэлэр сылларга саҥа дьиэлэр, бүтүн кыбаарталлар, аспаал бүрүөһүннээх суол-иис, сүрэх-тымыр ыарыытын, искэни эмтиир киин, кытаанах бөҕү харайар саҥа полигон тутуллуоҕа. Ол курдук, Дьокуускайга 2019 сылга 500 мөлүйүөн солкуобайга суол-иис оҥоһуллуо, куорат эйгэтин тупсарарга 15 мөлүйүөн көрүллүө. «Өйдөөх куорат» цифровой технологияны олоххо киллэрэргэ 135 мөлүйүөн тыырыллыа.
Марианна Тыртыкова, “Саха сирэ”, edersaas.ru