Кэнники кэмҥэ “Тымныы оҕуһун муоһа хаһан түһэрий?” диэн дьон мунаарар, мөккүһэр буолла. “Олунньу 1 күнүгэр муоспут түстэ!” диэччилэр бааллар. Ол төһө оруннааҕый?
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Саха төрүт култууратын чинчийээччи, “Кут-сүр” үөрэх түсчүтэ, бөлүһүөк Анатолий Павлов-Дабылтан ыйыталастыбыт:
—-Былыр-былыргыттан Тымныы оҕуһун муоһа олунньу 12 күнүгэр, иккис муоһа 24 күнүгэр түһэр диэн өйдөбүл баар. Өбүгэлэрбит итини халлаантан мээнэ ылбатахтара ээ. Үөрэҕэ суох былыргы дьон халлаан эттиктэрин хаамыытынан олохторун-дьаһахтарын тэринэллэрэ, ити аныгы астрономия үөрэҕин кытары сөп түбэһэр.
“Телец” бөлөх сулуска баар Эль-Нат (“Бычий глаз” диэн тылбаастанар) диэн хоһулаһан көстөр сулус алтынньыга чаҕылыччы тыган кэлэр. Күн лаппа уһаан, сырдаан барыаҕыттан, олунньу 12 күнүттэн халлааҥҥа көстүбэт буолар. Хоһуласпыт сулуһа олунньу 24 күнүгэр сүтэр. Онно сөп түбэһиннэрэн, Тымныы оҕуһун туһунан мифологическай уобарас үөскээбит.
Саха былыргы номохторугар ити көстөн ааһар. Хасыһан аахтахха, барыта орун-оннугар түһэр.
—Оттон ити олунньу 1 күнүгэр бастакы муоһа түһэр диэн, тоҕо мөккүөр тахсарый?
— Ити православнай халандаарга баар Охонооһойоп тымныыларын кытары бутуйаллар. Нууччаларга ол кэмҥэ тымныылара сыппыыр буоллаҕа. Сахалар былыр күннэрин-дьылларын таҥара күнүнэн буолбакка, халлаан эттиктэрин эргииринэн ааҕаллара. Сулустар бөлөхтөрө, планеталар бары сахалыы ааттаахтар. Ый-күн, сулустар, планеталар эргиирдэрэ сирдээҕи олоххо дьайаллар, онон сирдэтинэллэрэ.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru