Бултуу тахсан баран, киһини алҕас дэҥнээһин биитэр өлөрүү, хомойуох иһин, сылын аайы тахсар. Ол барыта — сэрэҕэ суохтук туттууттан, бэйэ дьалаҕайыттан.
Кэлиҥҥи сылларга буолбут оннук быһылааннартан бүгүн санатан аһарыам.
Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru/
- Икки сыллааҕыта, 2014 сыл сэтинньи ыйыгар Хаҥалас улууһун Улахан аан сэлиэнньэтиттэн 30 км ыраах сытар Харыйалаах Үрэх диэн сиргэ Москва куораттан уоппускатыгар сынньана кэлбит Россия Миграционнай сулууспатын Москва куораттааҕы управлениетын начальнигын солбуйааччы, полковник Н.Азаров суорума суолламмыта.
Өлүөхсүт доҕоро, бөдөҥ тутуу фирматын салайааччыта А.Закарян УАЗ массыына иһигэр олорон, иитиилээх харабыын элбэрээгин алҕас таарыйан, аһаҕас аан аттыгар турбут табаарыһын түөскэ ытан өлөрбүтэ.
- Сылтан ордук кэм аннараа өттүгэр, 2015 сыл алтынньытыгар, Алдан икки олохтооҕо Улахан күөлгэ кустуу сылдьыбыт. Биирдэрэ, 63 саастааҕа, арай түүн уһуктан иһиттэҕинэ, үүтээн таһыгар туох эрэ тыаһыыр эбит. Онуоха тыатааҕы сылдьар дии санаан, саатын ылан, тыас кэлэр сирин диэки туһаайан ыппыт.
Онтон таһырдьа тахсан көрбүтэ – үүтээн аанын таһыгар түөһүгэр таптарбыт доҕоро номнуо тыына быстан сытаахтыыр эбит.
- Былырыыҥҥы дьыалалартан: атырдьах ыйыгар Хаҥалас улууһун Уулаах Аан сэлиэнньэтиттэн 45 км ыраах сытар Ала-Тый диэн сиргэ доҕордуулар бултуу тахсыбыттар. Онно кустаан бүтэн баран, биирдэрэ массыынатыгар саатын ууран истэҕинэ, саата алҕас эстэн, массыына аттыгар турбут киһини дэҥнээн, ол эрэйдээх миэстэтигэр өлбүт.
Балаҕан ыйыгар Хаҥалас улууһун Мохсоҕоллооҕун ойууругар тэллэйдии тахсыбыт дьонтон эр киһитэ массыынатын тохтотон, “чэпчэтинэ” диэн, ытын илдьэ тахсыбыт. Ити кэмҥэ фаралыы сылдьыбыт икки киһи ыт харахтарын сыдьаайын кыыл киэннэрэ дии санаан, “Сайга-МК” булт карабинынан хаста да ытан, ол ыал аҕата суорума суолланаахтаабыта.
Ахсынньыга Нам улууһун Искра сэлиэнньэтиттэн 15 км сытар Сыгыннаах диэн сиргэ эмиэ табаарыстыылар бултуу тахсан баран, биирдэһэ иккис киһи туһаайыытынан алҕас ытан, ол киһи балыыһаҕа тыына быстыбыт.
РФ Холуобунай кодексатын 109-с ыстатыйатын 1 чааһа:
Сэрэҕэ суохтан киһини өлүүгэ тиэрдии орто буруйга киирсэр. Накаастабыл миэрэтэ – 2 сылга диэри болдьоххо көннөрүнэр үлэҕэ ууруу, биитэр 2 сылга диэри болдьоххо көҥүлү хааччахтааһын биитэр быһыы.
Суут накаастабыл миэрэни аныырыгар, сууттанааччы буруйу бастакытын оҥорбутун, кини киһи быһыытынан хайдаҕын итиэннэ сымнатар да, ыаратар да өрүттэри учуоттуур.
Маныаха РФ Холуобунай кодексатын 73-с ыстатыйатын туттан, усулуобунай миэрэ да аныан сөп. Ол эрэн, тургутар болдьох 6 ыйтан кыра буолуо суохтаах.
Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ», https://edersaas.ru/
Хаартыска: интернеттэн.