Барыллааһын түмүк: Өймөкөөн тымныытынан Дьааҥыны баһыйда

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

«Тымныыны баһылааччылар» бырайыак биэс күннээх тест-эcпэдииссийэтэ түмүктэннэ.

edersaas.ru

Блогердар Илья Воскресенскай, Павел Матвеев, хаартыскаҕа түһэрээччи Константин Чалабов, суруналыыс Наталия Белякова — бырайыак бастакы кыттааччылара буолан, нэдиэлэ курдук болҕомто киинигэр сырыттылар. Суруналыыстары кытта көрсүһүүгэ блогердар уонна кинилэри арыаллаабыт уопуттаах айанньыттар Герман Арбугаев уонна Георгий Цыпандин тымныыны эккирэтии, баһылааһын хайдах ааспытын туһунан санааларын үллэһиннилэр. Эспэдииссийэни тэрийээччи Вячеслав Ипатьев бырайыак хаамыытын билиһиннэрдэ. Суруналыыстары кытта көрсүһүүнү урбаан миниистирэ Ирина Высоких тэрийэн ыытта.

СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Кирилл Бычков бастакы тест-эспэдииссийэ кыттыылаахтара Саха сиригэр экстремальнай туризмы сайыннарыыга сүҥкэн кылааттарын киллэрбиттэригэр махтанна уонна бырайыак федеральнай таһымнаммытын бэлиэтээтэ.

Дьааҥы улууһугар үлэлээбит Герман Арбугаев уонна Өймөкөөн тымныытын үөрэтиигэ сылдьыбыт Георгий Цыпандин бэлиэтииллэринэн, икки улуус дьоно бу күннэргэ социальнай ситимнэргэ эспэдиисийэ үлэтин тыҥааһыннаахтык уонна кыраҕытык кэтии олорбуттар. Гермаҥҥа дьааҥылар хаартыска ыыта-ыыта «биһиэхэ тымныы бачча буолбут!» диэн  «атаакалыыллар» үһү.

Оттон Георгийга өймөкөөннөр: «Тоҕо сылаас сиргэ тиийэн олороҕут? Тымныы манна баар, бу диэки кэлиҥ!» — диэн ыйа-кэрдэ олорбуттар. Уопуттаах айанньыттар: «Биһиги Тымныы полюһа ханна баарын быһаарбаппыт, тымныыны эккирэтэбит», — диэн быһаара сатаабыттар да, икки улуус дьоно хайалара да тымныыларын син биир былдьаһа олороллор үһү. Олоруохтара даҕаны.

Оттон Арассыыйа блогердара Дьааҥы уонна Өймөкөөн улуустарыттан хайалара тымныытын быһаараары биэс хонук устата балааккаҕа хоно сырыттылар, астарын бэйэлэрэ астаннылар, тыйыс усулуобуйа олоҕун билистилэр. Соҕуруу дойду дьоно, бары биир киһи курдук, саамай уустук балаһыанньа диэн ааттаабыттара, олох тулуйбаттык эрэйдэммиттэрэ — таһырдьа тахсан киирии. Онтон астарын талымастаабыттара кэлэр. Бастаан утаа эти олох сиэбэт бэйэлэрэ, иккис-үһүс  хонуктарыттан таба этиттэн ордук минньигэс ас суох эбит дии санаабыттар. Эдэр дьон «Кока-Колаларын» тута сылдьар дьон буоллахтара. Дууһаларын манньытар астара тоҥон хаалан эрэйдээбит. Саамай астыммыттара — спутниковай сибээс олох харгыһа суох үлэлээбит. Балааккалара, утуйар таҥастара ичигэһэ, түргэнник итии ууга суураллар саха «доширага», киһи тылынан эппэт кыһыҥҥы кэрэ айылҕа, хап-хараҥаҕа үтүмэн элбэх сулустаах халлаан, ып-ыраас хаар, тулалыыр таас хайа уонна кинилэри тымныы усулуобуйаҕа тыыннаах хааларга олох оскуолатыгар үөрэппит наставниктара — эспэдииссийэ тыйыс усулуобуйалаах олоҕун киэргэппиттэр.

Бастаан утаа Өймөкөөҥҥө сылдьыбыт блогердар лааҕырдарын туруорар сирдэрэ табыллыбатах. Таба аһылыктаах сири таллахтарына, аны сибээс хаппат эбит. Сибээс хабар сиригэр — таба аһылыга мэлигир. Син талан-талан, табыгастаах сири булбуттар эрээри, табаларын аһа баар сирин ордук талбыттар. Онон 2 км сатыы хааман тымныыны кээмэйдиир ыстаансыйаҕа тиийэллэр эбит. Ол да буоллар, ол онтуларын уолаттар ыарырҕаппатахтар.

Кыһыҥҥы айылҕаны кытта алтыһарга. хата, биримэ баар буолан, абыранныбыт, — дэһэллэр соҕуруу дойду уолаттара. Блогердары кытта инстаграм нөҥүө сибээстэһэ олорбут  оскуола оҕолоро кумирдарын илэ көрөн, үөрэ-көтө кэпсэттилэр.

Олох тымныы кыраадыһы туппатыбыт. Ол эрээри Верхоянскай улууһунааҕар Өймөкөөн оройуонугар быдан тымныы эбит. Өймөкөөн улууһугар саамай тымныы кэмҥэ — 54 кыраадыһы бэлиэтээбит эбит буоллахпытына, Дьааҥы оройуонугар саамай тымныы бириэмэҕэ  -50,5 кыраадыс бэлиэтэннэ, — диэн бэлиэтээтэ бырайыак ааптара Вячеслав Ипатьев. Тест-эспэдииссийэ салайааччыта иһитиннэрбитинэн, гидрометсулууспа үлэһиттэригэр туттарыллыбыт чахчылары үөрэтэн баран, бүтэһиктээх быһаарыыны Москваҕа Нуучча географическай уопсастыбатыгар ыытыллар мунньахха этиэхтэрэ.

Суруналыыстар «бу төһө ороскуоттаах тэрээһиний?» диэн ыйытыыларыгар бырайыак ааптара Вячеслав Ипатьев 4 мөл. солк тахса ороскуоттаммытын  иһитиннэрдэ. Кини бу бырайыак бастакы саҕалааһын буолан, спонсордарынан баайын санатта. Ол курдук, «Якутия», «Ремикс», «Газпромкосмос», «Мегафон» курдук бөдөҥ хампаанньалар улаханнык өйөөбүттэрин ыйда. Эһиилгиттэн бырайыакка кыттааччылар бэйэлэрэ төлөөн, кыһыҥҥы экстремальнай туризм көрүҥүн сайыннарыахтара. Ол аата, биллэн турар, эһиилгиттэн туризм өҥөтүгэр улахан сууммалаах харчыны угар кыахтаах баай дьон кытталлара сабаҕаланар. Ол аата тыйыс усулуобуйаҕа бэйэлэрин холонор туристарга анаммыт бренд буолара саарбаҕа суох.

Уонна, биллэн турар, бэйэ табаарын оҥорон таһаарааччылар бородууксуйаларын тымныыга кэтээн көрүү ыытыллар. Ол курдук, тент матырыйааллаах балааккалар, утуйар мөһөөччүктэр, саха астара — кэтээн көрүүгэ «хаачыстыбалаах» диэн сыанабылы ыллылар, — диэн тэрийээччилэр эппиттэрин бигэргэтэн, блогердарга ыалдьыбыт ыччаттар өйдөбүнньүк бэлэх уонна кымыс аҕалан туттардылар.

Оттон быйылгы блогердар социальнай ситимнэргэ сылдьыбыт сирдэриттэн буола турар көстүүлэри тутатына суруйан, хаартыскаҕа түһэрэн, быһата, бастакы саҕалааччылар буолан, босхо сырыттылар. Дьиҥэр атыттар санааларыгар  — босхо. Биһиги, суруналыыстар, билэр буоллахпыт, кинилэр бу сырыыларын үлэлээн төлөөбүттэрин. Ааҕан кэбистэххэ үчүгэйин иһин, сурукка тиһии, хаартыскаҕа түһэрии —  улахан үлэ. Ол да иһин буолуо, спонсордар уолаттарга саха быһаҕын бэлэхтээбиттэригэр, тустаахтар олус үөрэ ыллылар.

Бырайыак салайааччыта Вячеслав Ипатьев эһиил баччаҕа тымныы кэмҥэ балааккаҕа олоро, табаны аһата, сулустаах халлааны көрө элбэх турист кэлиэҕэ диэн эрэнэрин биллэрдэ. Ол дьон таһырдьа тахсан киирэллэрин билэн, чугуйан хаалбаттара буоллар диэн эбэн биэриэххэ.     

Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

Хаартыскаҕа ааптар түһэриитэ.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0