«АЛРОСА» хампаанньа Сахабыт сирин үбүнэн-харчынан хааччыйар биир сүрүн тэрилтэ. Ол эрэн, бүддьүөккэ чуолкай төһө киирэрин ким даҕаны билбэт. Бүгүҥҥү ыстатыйабытыгар ону ырытан көрүөҕүҥ.
edersaas.ru
Хампаанньа ханна регистрацияламмыт сиринэн нолуок төлүүр. Аан дойду үрдүнэн алмааһы атыылыыр тэрилтэ Москваҕа кииннэнэн олорор дии саныыллар даҕаны, дьиҥэ, Мииринэйгэ регистрациялаах, онон өрөспүүбүлүкэ уонна алмаастаах түөлбэ улууһун бүддьүөттэрин хааччыйар. 2018 сылга Сахабыт сиригэр уопсайа 51 миллиард солкуобай кээмэйдээх нолуок киирбит. Тэрилтэ барыһа, эргитэр үбэ улааттаҕына, нолуок эмиэ эбиллэр. Онон оҥорон таһаарыы тупсан, атыы-кутуу табылыннаҕына, харчы киирэр.
2014 сылы кытта тэҥнээтэххэ, 2018 сылга үлэ көдьүүһэ 17% улааппыт. Кэлэр биэс сылга бу көрдөрүү өссө 12% үрдүөхтээх. Хампаанньа операционнай ороскуотун 5% кыччатан, кэлэр сылларга өссө 2% аҕыйатар санаалаах. Административнай ороскуот 2017 сылга 10%, 2018 сылга 2% түспүт. Ороскуот кыччаатаҕына, киирэр үп улаатан биэрэр.
«АЛРОСА»-ны аҥаардастыы Москва бас билэн олорор дииллэр даҕаны, хампаанньа 33 % аахсыйатын Сахабыт сирэ бас билэр. Арассыыйа баайы-дуолу бас билэр тэрилтэҕэ (Росимущество) эмиэ 33 % аахсыйа баар. Хаалбыт 34 % биржаҕа көҥүл эргийэр, онно биирдиилээн дьон кыра өлүүлээхтэр, кинилэр хампаанньаҕа хайдах да сабыдыаллыыр кыахтара суох.
Ону таһынан, өрөспүүбүлүкэ акционер быһыытынан «АЛРОСА»-ттан урут сылга биирдэ, билигин сылга иккитэ дивиденд харчытын ылар. 2018 сылга уопсайа 27,1 миллиард солкуобай төлөммүтэ.
Нолуок уонна дивиденд харчытын холбоон былырыын өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүгэр 78,2 миллиард солкуобай киирбит. 2018 сылга олохтоох бүддьүөт дохуоттаах чааһа 140 миллиард солкуобайга тэҥнэспит. Онон, «АЛРОСА» бүддьүөт улахан аҥаарын хааччыйбыт.
Бу үп бүддьүөт үлэһиттэрин хамнастарын үрдэтэргэ туттуллубутун туһунан ситэриилээх былаас уорганнара иһитиннэрбиттэрэ. Көстөрүн курдук, «АЛРОСА» өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн аҥаарын хааччыйар. Хас биирдии быраас, учуутал, оҕо саадын иитээччитэ хамнаһа үрдээбитигэр, оскуола, уһуйаан тутуллубутугар алмаастаах хампаанньа улахан өҥөлөөх.
Ону таһынан, хампаанньа быһа үбүлүүр социальнай бырагыраамалара бааллар. Сыл ахсын ити харчы ортотунан 10 миллиард солкуобайга тиийэр. Бу үп көмөтүнэн 500 араас социальнай уонна аһымал санаа бырайыактара олоххо киирэллэр. Холобур, «Үүнэр көлүөнэ пуондатыгар» түһэр харчынан улахан социальнай эбийиэктэр тутуллаллар. Дьокуускайга доруобуйаларынан хааччахтаах оҕолорго 800 мөлүйүөн солкуобайга чөлүгэр түһэр киин тутуллубута. Көрүүтэ-истиитэ суох тулаайах хаалбыт дьоҥҥо көмөлөһөр «Харысхал» киини тутарга «АЛРОСА» хампаанньа 120 мөлүйүөн солкуобайы биэрдэ. Ону таһынан, Абыйга 332 мөлүйүөн солкуобайдаах саҥа оскуола тутуутун үбүлээтэ.
Алмаастаах хампаанньа сылга киллэрбит үбүн 3% социальнай бырайыактарга угар, оттон көмүс хостооччулар бу сыалга дохуоттарын 0,5% көрөллөр диэн «PwC» чинчийэн көрөр тэрилтэ иһитиннэрэр.
Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru